انحصار سرمایهداری در حوزه رسانه، آوردهای جز سانسور و پایان دادن به آزادی بیان رسانههای مستقل در جهان نداشته و هیسپان تی وی هم در کسوت رسانه مستقل اسپانیولی زبان جمهوری اسلامی ایران، از این قاعده مستثنا نبوده و در دهه اخیر بارها هدف هجمهها و محدودیتها قرار گرفته است.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، از همین رهگذر بود که بسترهای یوتیوب، فیسبوک و توئیتر نیز از سال 2018 تاکنون چندین بار حساب کاربری این شبکه را مسدود کردهاند. افزون بر این، آمریکا و غرب از حداکثر توان غولهای رسانهای و شبکههای خبری برای القای یکجانبه تحلیلهای خود در جنگ شناختی و نرم بهره میبرند و آنها را بهعنوان یک ابزار کاملاً مستقل در این زمینه معتبر میدانند.
عملکرد رسانههای امپریالیستی از سوی دیگر، تحت مفهوم قدرت نیز قابلتحلیل و ارزیابی است؛ به این معنا که همانند آنچه در کودتاهای رنگی و ایجاد آشوبهای هدایتشده در ایران رخ داد، مشخصاً به دنبال ارائه اطلاعات نادرست و گمراهکننده از مجرای ارتشهای سایبری و روباتها عمدتاً در بستر شبکههای اجتماعی هستند.
به همین دلیل است که منظومه غرب، هیسپان تی وی را با برچسب«تبلیغات نادرست علیه واشنگتن و متحدانش در سراسر جهان» متهم میکند. بااینحال، هیسپان تی وی موفق شده تا خود را با شرایط ناعادلانه و سخت بینالمللی تطبیق و راهبردهایی را برای حضور موفق در آمریکای لاتین توسعه دهد و در نتیجه، مخاطبان وفادار خود را در این منطقه حفظ کند. این در حالی است که هیسپان تی وی، از وجوه تشابه میان سیاست خارجی ایران با کشورهای آمریکای لاتین به شکل کاملاً حرفهای بهره میبردو همسو با دستگاه دیپلماسی در بخشهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به دنبال کنشهای ضدآمریکایی بین مخاطبان خارجی است تا از این طریق، با روایتهای مجعول و تحریفشده رسانههای غربی مقابله کند.
شبکه اسپانیولی زبان کشورمان اکنون در کارنامه خود، نمایهای واقعی و مثبت از جمهوری اسلامی را در بین کشورهای آمریکای لاتین ترسیم و ثبت و ضبط کرده بهنحویکه تمایل دولتهای این منطقه به همکاری بیشتر با ایران بهویژه در بخش تجاری بهمراتب بیش از گذشته است. این توفیق آنچنان به مذاق طراحان راهبردهای آمریکایی ناخوش آمده که اندیشکدهها را پای کار آوردهاند تا به واکاوی کارنامه درخشان هیسپان تی وی و علل آن بپردازند.
«موسسه مطالعات راهبردی ملی» (INSS) وابسته به دانشگاه تلآویو و مستقر در آمریکا به یکی از مهمترین دلایل مقبولیت این شبکه برونمرزی اشارهکردهاست و«نقد صهیونیسم» و«امپریالیسم» را عامل برجسته محبوبیت هیسپان تی وی برمیشمارد.
این بررسی گرچه مربوط به یک اندیشکده صهیونیستی است، یافتههای آن با حقیقت تطابق دارد. بسیاری از لاتینتبارها سیاستهای رژیم صهیونیستی را در طول دیپلماسی استعماری آمریکا تلقی میکنند و تفاوت اندکی میان آنها قائلند. ضمن اینکه بهجز معدودی از کشورهای آمریکای جنوبی همچون برزیل و آرژانتین که روابط نسبتاً حسنهای با صهیونیستها دارند، بقیه کشورهای این منطقه یا مراودات خود را با این رژیم محدود کردهاند یا در عمل، فاقد ارتباط با تلآویو هستند.
البته برزیلیها هیچگاه خیانت«ژایر بولسونارو» به فلسطینیها را هنگامیکه او سفارت این کشور را به قدس اشغالی منتقل کرد، فراموش نمیکنند. به همین جهت بود که پس از موافقت او با به رسمیت شناختن قدس بهعنوان پایتخت رژیم صهیونیستی، نتانیاهو و ترامپ، آن را یک گام تاریخی توصیف کردند، چراکه شناخت آنها از قواعد ضدصهیونیستی آمریکای لاتین کامل بود.
بولسونارو که اقبالش به ترامپ و سیاستهای او در غرب آسیا، لقب«ترامپ برزیل» را برایش به ارمغان آورده و به چهرهای منفور بدل شده بود، درنهایت، رقابتهای انتخاباتی را به«لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا» رقیب خود واگذار کرد و روشن شد که صهیونیستستیزی، اسم رمز موفقیت سیاستمداران آمریکای لاتین است.
هیسپان تی وی در کنار تأکید بر مؤلفههای ضدصهیونیستی، بر وجه ضدآمریکایی نیز به صورتی باورپذیر و بهگونهای که مخاطبان این منطقه آن را با پوست و گوشت خود حس میکنند، تأکید کردهاست. آمریکا حتی به دوستان و شرکای خود نهفقط در آمریکای لاتین، بلکه در سایر نقاط جهان وفادار نمیماند و آنها را با سرابی از وعدههای اقتصادی تنها میگذارد.
نمونه بارز این سیاست را در باره«خوان گوایدو»، رئیسجمهور خودخوانده و سوگلی آمریکا و اروپا در ونزوئلا میتوان مشاهده کرد. در ویدئویی که اخیراً از دیدار غیررسمی«امانوئل مکرون» با«نیکلاس مادورو» در حاشیه نشست آب و هوایی شرمالشیخ مصر منتشرشده، طرف فرانسوی پس از چهار سال حمایت بیچونوچرا از گوایدو، او را«رئیسجمهور» خطاب میکند! در دهههای گذشته، امثال گوایدوها در آمریکای لاتین مورد بیمهری غرب قرارگرفتهاند، چراکه بهاندازه کافی نتوانستهاند منابع و منافع کشورشان را به پای آنها بریزند.
بنابراین، شاهکار هیسپان تی وی این بوده که از این زمینههای واقعی و تاریخی بهعنوان نقاط اتصال سیاست، فرهنگ و اقتصاد به نحو کاملاً کاربردی و عملی بهره جسته و ایران و آمریکای لاتین را بیش از گذشته در چارچوب شراکتهای راهبردی، به یکدیگر نزدیکتر کند. در ادامه با چند تحلیلگر و کارشناس تحولات آمریکای لاتین گفتوگو کردهایم تا با نقش و جایگاه این شبکه اسپانیایی زبان در کشورهای هدف بیشتر آشنا شویم:
پابلو خوفره لئال، روزنامه نگار و تحلیلگر بینالملل:
محدودیتها، نشاندهنده رویکرد دوگانه غرب نسبت به آزادی بیان
پابلو خوفره لئال به مناسبت سالگرد تاسیس شبکه هیسپان تی وی در باب اهمیت فعالیت این شبکه گفت: حضور شبکههایی با ماهیت هیسپان تی وی که الگوی متفاوتی از اطلاعات را عرضه میکنند، در امریکای لاتین ضروری و بسیار مهم است، چرا که باید با دستکاری وسیع خبری از سوی رسانههای غربی مقابله کنند.
به گفته این روزنامه نگار، بیش از یک دهه فعالیت هیسپان تی وی در حیطه اطلاعرسانی و ارائه با کیفیت اخبار، برنامههای ویژه، مستندها و سریالها نه تنها شناخت فرهنگ ایران را میسر ساخت، بلکه اطلاعرسانی مورد نیاز را در آمریکای لاتین و تمام قسمتهای دنیا به شکل مطلوبی انجام داد.
وی درباره جایگاه رسانه و اهمیت و تاثیر آن در آمریکای لاتین گفت: شبکههای اجتماعی و تلویزیون در سبد مصرف روزانه مردم منطقه به طور گسترده جای دارند و از نفوذ بالایی برخوردارند، بهخصوص فضای مجازی که نقش زیادی در ارائه اطلاعات ایفا میکنند. وی ادامه داد: اینستاگرام، توئیتر، فیسبوک، یوتیوب، تیک تاک، تلگرام و دیگر بسترها نفوذ زیادی در مصرف رسانهای مردم این منطقه دارند. به این معنی که مردم به اطلاعات آنها توجه دارند، آنها را میشناسند و درباره آنها فکر میکنند.
هیسپان تی وی، مرجع خبری لاتینیها
وی با اشاره به اینکه هیسپان تی وی در آمریکای لاتین، نقشی منبعگونه دارد، افزود: نیاز به شبکهای مانند هیسپان تی وی با توجه به حضور رسانههای ضد خبری که تحلیلها و خبرهایی یک سویه دارند کاملا حس میشود. باید با فریبکاری و شیوههایی که سیاست را با اطلاعرسانی و تجارت در هم میآمیزد و باعث میشود تا ما لاتینتبارها با خبرهای دروغ در بسیاری جنبهها مواجه باشیم مقابله شود و به نظرم هیسپان تی وی آمده تا این مسئولیت را انجام دهد.
این تحلیلگر ادامه داد: این شبکه دیدگاهی متفاوت دارد که باید قدردان آن بود، چرا که مقابله با این رسانهها را میسّر کردهاست. برای مثال، اخیرا اتفاقاتی در پرو افتاده و بازتاب آن را در رسانههای غربی شاهدیم و هیسپان تی وی نیز روایت خاص خودش را دارد. همچنین وقایع اخیر ایران و حملات مداومیکه به این کشور میشود و در مقابل اطلاعرسانی که ایران درباره حوادث دارد اهمیت چنین رسانهای را نشان میدهد.
رویکرد دوگانه غرب نسبت به آزادی بیان
وی افزود: اینکه در شبکههای اجتماعی هیسپان تی وی دائم مورد حمله قرار میگیرد و مسدود میشود نشاندهنده ریاکاری و استانداردهای دوگانه غرب نسبت به آزادی بیان است. برای غرب آزادی بیان تنها موقعی وجود دارد که حرفی مطابق میل خودشان زدهشود.
پابلو خوفره لئال گفت: وقتی دیگر رسانهها و شبکههای تلویزیونی برخلاف مسیر آنها حرکت میکنند و اخبار و تحلیلهای جایگزین، عمیق و مبتنی بر واقعیتی ارائه میدهند که در رسانههای غربی وجود ندارد، چیزی جز مسدودسازی و محدودسازی نمیبینیم. در واقع، آنها رقابت را دوست ندارند و اگر چه از رقابت در بازار آزاد، آزادی بیان و دفاع از حقوق بشر حرف میزنند، بزرگترین ناقضان این حقوق هستند.
به گفته این تحلیلگر، هیسپان تی وی شبکهای بسیار باکیفیت است که تولیدات اختصاصی شاخصی دارد و کارکنان، خبرنگاران، تهیهکنندگان و برنامهسازان توانمندی را در داخل و خارج ایران به خدمت گرفتهاست. به عنوان مثال در بخشهای خبری این شبکه، روزنامهنگاران و گویندگانی از آمریکای لاتین و کشورهای مختلف مشغول به فعالیت هستند که این خود، نشان از حرفهایگری این شبکه دارد.
وی در خصوص راهکارهای ارتقای عملکرد و گسترش فعالیتهای شبکه گفت: باید به جایی که جریان خبری در آن وجود دارد توجه شود و اینکه مخاطبان چه چیزی را جستوجو میکنند. تحلیل و تعمیق بیشتر، فعالیت بیشتر، گزارش بیشتر و آثار متفاوتتر میتواند موثر باشد. با دنبال کردن چنین رویکردی، آنگاه قادر به ارائه بهترین کیفیت به مخاطبان تلویزیونی و حتی همه کسانی خواهیم شد که وبگاه را نیز دنبال میکنند، چراکه هیسپان تی وی فقط تلویزیون نیست، بلکه وبگاه خبری آن نیز دارای مقالات و مستندهای درخور توجه بسیاری است.
این تحلیلگر معتقد است که هیسپان تی وی روز به روز در برنامههایش بهتر خواهدشد. هیسپان تی وی در طول بیش از یک دهه گذشته تبدیل به یک مرجع به عنوان یک شبکه خبری شده و تکرار میکنم که یک جایگزین است؛ یعنی یک منبع و فانوس روشن در تاریکی اطلاعرسانی.
پابلو خوفره لئال گفت: در واقع، هنگامیکه میخواهیم بدانیم در آفریقا، غرب آسیا، اقیانوسیه و اروپا چه اتفاقی رخ داده و به دنبال منبع متفاوت خبری و شناخت نظرات متفاوت و تحلیلهای عمیق هستیم، هیسپان تی وی یکی از بهترین گزینههاست.
این کارشناس افزود: هیسپان تی وی بیش از آنکه رسانه جایگزین باشد، رسانه ماخذ است؛ رسانهای که باید آن را در دسترس داشت، چراکه در مسیر درست قدم بر میدارد و بیتردید یک نشانه بارز در اثبات این امر، حملات آمریکا، اروپا و کشورهای متحد آنها نسبت به هیسپان تی وی است.
وی در پایان گفت: هیسپان تی وی در اطلاعرسانی درباره آمریکای لاتین، آفریقا، موضوع روهینگیا در میانمار، موضوع کودتا در پرو، موضوع صحرای غربی، اتفاقات لیبی و آنچه در سوریه، عراق، فلسطین و کره شمالی میگذرد که معمولا دیده نمیشود، موفق است. قطعا هیسپان تی وی موفق به ایفای نقش خود به عنوان رسانه مرجع بودهاست و اتفاقات را نه فقط برای آمریکای لاتین، بلکه تمام دنیا روایت میکند.
نیکلا هدوا، تحلیلگر مسائل بینالملل:
مهمترین رسانه جایگزین در آمریکای لاتین
نیکلا هدوا، تحلیلگر مسائل بینالملل میگوید: رسانهها و شبکههای اجتماعی در آمریکای لاتین مانند تمام دنیا از اهمیت زیادی برخوردارند، اما رسانههای گروهی در آمریکای لاتین به استثنای تله سور، هیسپان تی وی، راشا تودی و اسپوتنیک، تحت کنترل امپراتوری آمریکا هستند و این کشور بیش از هزار و 250 رسانه گروهی را در آمریکای لاتین در اختیار دارد.
وی با عنوان اینکه هیسپان تی وی در جهت جبران خلأ بزرگ اطلاعرسانی حرکت کرده، افزود: این شبکه ویژگیهای بسیار برجستهای دارد. رسانهای بسیار حرفه ای است و نیروها و خبرنگاران خوبی دارد. به نظرم این شبکه بهخوبی به موضوعات میپردازد و همگام با مسائل روز حرکت میکند. در واقع، هیسپان تی وی یک رسانه بسیار باورپذیر است.
نیکلا هدوا افزود: هیسپان تی وی اولین رسانهای است که شخصا به آن مراجعه میکنم. این شبکه مطمئنا مهمترین رسانه جایگزین در آمریکای لاتین است و در کنار تله سور به عنوان کانالی آزاد به شمار میرود. اینها دو رسانهای هستند که بیشتر از دیگر شبکهها بیننده دارند، بهخصوص از سوی چپگراها.
این کارشناس گفت: در آمریکای لاتین، هیسپان تی وی به رسانه جایگزین درجه اول تبدیل شده و امیدوارم این شبکه به توسعه فعالیت خود ادامه دهد، چراکه عملکرد هیسپان تی وی در شناخت واقعیات در سراسر جهان و بهویژه اتفاقات غرب آسیا اهمیت بسیار زیادی دارد.
وی درباره محدودیتها و مسدودسازیهای اخیر علیه هیسپان تی وی در شبکههای اجتماعی و ماهوارهها گفت: جملهای از یک اندیشمند بزرگ چینی هست که میگوید: «وقتی دشمن به تو حمله میکند خوب است، چون به این معناست که در مسیر درست هستی.» اگر آمریکا به شکل دائم در حال حمله به هیسپان تی وی است این نشان میدهد که هیسپان تی وی در مسیر صحیح حرکت میکند.
این تحلیلگر در خصوص کیفیت برنامههای این شبکه گفت: به اعتقاد من هیسپان تی وی گرافیک بسیار خوبی دارد و رسانهای است که برنامههایش کاملا حرفهای است. یک نکته مهم که باید به آن اشاره کنم این است که پخش فیلمها و برنامههایی به زبان اسپانیایی از کشورهای غرب آسیا و ایران که حقایق کشورهای مختلف را نشان دهند، مورد استقبال قرار خواهدگرفت که خوشبختانه هیسپان تی وی، این موضوع را در برنامهریزیهای خود دیدهاست.
وی درباره بازخورد مردم امریکای لاتین نسبت به برنامهها و تولیدات این شبکه اسپانیایی زبان معاونت برونمرزی گفت: در آمریکای لاتین، افراد بسیار زیادی هیسپان تی وی را میبینند، بهویژه بخشهای ترقیخواه، ضد امپریالیست، چپگرا و بسیاری دیگر، هیسپان تی وی را دنبال میکنند. این شبکه از اعتبار زیادی برخوردار است.
وی در پایان گفت: به نظرم هیسپان تی وی وظایف یک رسانه را بهخوبی اجرا کردهاست و این کار را کاملا خوب انجام میدهد و هر چه زمان میگذرد بر اهمیت آن افزوده میشود. رسانههایی هستند که از اطلاعات هیسپان تی وی به عنوان منبع استفاده میکنند و به همین دلیل هیسپان تی وی باید همچنان این روش را حفظ و خود را تقویت کند.