سواد، فهم و درک رسانه‌ای به چه کاری می‌آید؟

سواد رسانه‌ای” (Media Literacy) در فضای مجازی در واقع یک نوع درک متکی بر مهارت است و موجب می‌شود که ما انواع پیام‌ها و محتوا‌ها را بخوبی بشناسیم و آن‌ها را از یکدیگر تفکیک کنیم.

(تفکیک پیام‌های خوب و مفید از پیام‌های غیرمفید و مضر یا به عبارت دیگر تشخیص و تفکیک باید‌ها و نبایدها) 

اگر بخواهیم فواید این سواد و فهم را به زبان ساده بگوییم، باید گفت که، سواد رسانه همانند یک رژیم غذایی هوشمندانه است که مراقبت می‌کند چه موادی برای بدن ما مناسب هستند و چه موادی مضر.

یا چه چیزی را باید مصرف کرد و چه چیزی را نه!

بدیهی است رعایت نکردن این نکات مهم می‌تواند احتمالاَتبعات منفی و ناگواری برای شما یا خانواده تان بهمراه داشته باشد. 

بیایید قبل از باز نشر پیام (هر نوع متن-عکس-فیلم و…)، منبع پیام را بررسی کنیم و از خود بپرسیم که این محتوا چرا و برای چه هدفی تولید شده است؟

آیا این مطلب صحت دارد یا شایعه و دروغ است؟

وقتی مطالب دروغ را منتشر می‌کنیم، ما نیز بخشی از چرخه دروغ می‌شویم.

اگر واقعاً از دروغ متنفر هستیم، آن‌ها را تولیدوبازنشر نکنیم.

هر گونه نوشتار، تصویر و یا نقطه نظر ما در خصوص موضوعات مختلف در واقع شناسنامه ما بودهو بیانگر شخصیت حقیقی ما است و دیگران بر اساس این نظرات و مطالب شخصیت ما را قضاوت می‌کنند.

از ارسال هرعکس، فیلم یا خبر نامناسبی که دارای تصاویر و صحنه‌های تلخ و ترسناک است خودداری کنیم.

زیرا همانطور که این اخبار و صحنه‌ها موجب بد شدن حال ما شد، قطعاً تاثیر نامناسبی را روی مخاطب ما خواهد گذاشت.

زمانی که می‌خواهید برای شخصی پیام یا مطلبی ارسال کنید، چند لحظه تامل کنید و از خود بپرسید، آیا این مطلب موجب افزایش دانش طرف مقابل خواهد شد؟

آیا می‌تواند لبخندی را بر لبان مخاطب ما بنشاند؟

آیا موجب احساس آرامش در طرف مقابل من خواهد شد؟

چنانچه پاسخ یکی از این سه سئوال مثبت بود، آنگاه آن را با خیال راحت ارسال کنید.

وقتی مطلبی و یا تصویری را منتشر کردیم، دیگر امکان برگرداندن آن وجود ندارد.

فلذا سخت مراقب باشید چه چیزی را منتشر می‌کنید و به چه میزانی به بقیه اجازه می‌دهید تا وارد حریم خصوصی شما شوند.

تاریخ تولد کامل خود، همسر و فرزندان و یا چیز‌های مهم دیگر را در شبکه‌های اجتماعی مثل فیس بوک به اشتراک نگذارید.

تاریخ تولد ویا هر اطلاعاتی که شما پُست می‌کنید، امکان هک شدن و کپی دارد.

فلذا سعی کنید ارائه اینگونه اطلاعات را به حداقل برسانید.

نصب برنامه‌های ضد ویروس را همواره در برنامه‌های دوره‌ای خود مد نظر داشته باشید.

اسکن ویروس را به صورت مرتب بر روی کامپیوترتان انجام دهید.

از یک برنامه نرم‌افزاری ad-blocking و یک برنامه ردیابی spyware استفاده کنید.

این برنامه‌ها را به روز رسانی کرده و اغلب با آن‌ها کامپیوترتان را اسکن کنید.

برای افزایش امنیت پست الکترونیکی، چنانچه یک ایمیل، پیغام فوری، درخواست گفتگو و یا سایت اینترنتی مشکوکی را مشاهده کردید، بلافاصه مرورگر و برنامه پست الکترونیکی خود را ببندید و برای مدتی کامپیوتر خود را خاموش کنید.

همچنین وقتی که کامپیوتر را روشن کردید، با آنتی ویروس قبل از ورود به اینترنت کامپیوترتان را اسکن کنید.

چنانچه با دیدگاه‌ها و نگرش‌های کسی مشکل داریم و برای ما دیدگاه‌های وی، قابل قبول نباشد، ما هیچ وظیفه‌ای برای قبولاندن نظراتمان به او را نداریم، و می‌توانیم ضمن احترام به نظر وی و پرهیز از جدل با هدف حفظ احترام متقابل از او فاصله بگیریم.

از گرفتن عکس از پیام‌های تبادل شده درصفحات فضای مجازی (اصطلاحاً اسکرین شات) و انتشار گفتگو‌های محرمانه خودداری کنیم.

این کار واقعاً اقدامی غیر اخلاقی محسوب می‌گردد.

اما چنانچه قصد پیگیری قانونی موضوعی را داریم باید از مجاری قانونی بدنبال احقاق حق خود باشیم و در هیچ شرایطی حق بردن آبروی دیگران را نداریم.

بسیاری از افراد بی ریشه و لاابالی که گاهاً نیز رفتار‌های احمقانه و ناهنجاری از خود بروز می‌دهند، در فضای مجازی فقط دنبال معروف شدن و افزایش شهرت خود هستند و ما نباید با دنبال کردن صفحات آن‌ها و خواندن مطالب و تصاویر آن‌ها و دادن نظرات، به آن‌ها در رسیدن به این شهرت کاذب کمک کنیم. 

فضای مجازی و اقدامات سودجویان

انتشار تصاویر خصوصی دیگران در فضای مجازی و مجازات سنگین آن، توهین، تهمت و افترا در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، مجازات تهدید به انتشار تصاویر خصوصی افراد چیست؟

این وجه اشتراک صحبت‌های همه کسانی است که در فضای مجازی فریب خورده اند و مورد سوء استفاده مالی یا جسمی قرار گرفته اند.

شاید این جمله برای شما تلخ باشد، اما حقیقت این است که در فضای مجازی ما باید اصل را بنابر”بی اعتمادی” بگذاریم.

راه حل کلیدی این است که ابتدا شک کنیم، سپس اعتماد کنیم، تا کمتر دچار پشیمانی شویم.

همواره قبل از خواب، باید بیاندیشیم که آیا در طول روز با اهدای گُل حال دیگران را بهتر کرده ایم یا اینکه با مطالبمان موجبات بی آبرویی و از بین رفتن حیثیت دیگران شده ایم؟

برای خرید از وب سایت‌های معتبر توجه داشته باشید که این وب سایت حتماً دارای نماد اعتماد الکترونیک باشد.

کاربران می‌توانند با هدف پیشگیری از لو رفتن اطلاعات کارت بانکیشان، قبل از شروع خرید یا تکمیل تراکنش‌های بانکی، بر روی لوگوی مذکور برای تایید هویت سایت کلیک کنند.

(راستی آزمایی و بررسی واقعی بودن طرح و لوگوی نماد اعتماد الکترونیک)

سعی کنید برای خرید‌های آنلاین فقط از یک کارت اعتباری استفاده کنید تا امکان تقلب و سرقت روی تمام کارت‌های شما محدود شود.

ضمن اینکه موجودی این کارت را نیز به صورت محدود شارژ کنید.

پس از خرید رسید‌های خریدتان را حفظ و آن‌ها را با اطلاعات کارت اعتباری و حساب بانکی خود مقایسه کنید.

در صورت مشاهده هرگونه اختلافی، مراتب را بلافاصله به صادر کننده کارت اعتباری گزارش کنید.

 

هیچگاه و تحت هر شرایطی، در شبکه‌های اجتماعی افراد غریبه و ناشناس را دنبال نکنید.

داشتن تعداد فالوور و دنبال‌کنندگان زیاد شاید برای بسیاری از کاربران و علاقه‌مندان به شبکه‌های اجتماعی، مایه افتخار باشد، اما واقعیت این است که بیشترین حملات سایبری و فیشینگی از طریق داشتن افراد ناشناس و غریبه و راه دادن آن‌ها به حساب‌های کاربری شخصی ما در شبکه‌های اجتماعی اتفاق می‌افتد.

برابر نظر کارشناسان فعال در حوزه سایبر، یکی از راهکار‌های مهم امنیت سایبری این است که گذرواژه یا رمز عبور حساب‌های کاربری خودتان را زود به زود تعویض کنید.

با توجه به اینکه شرکت‌های توسعه‌دهنده مختلف، همواره با انتشار به‌روزرسانی‌های امنیتی و جدید، سعی دارند امنیت سایبری گوشی‌های کاربران را افزایش دهند، فلذاکاربران با به‌روزرسانی و آپدیت کردن نرم‌افزار‌های مورد استفاده خود قادر خواهند بود به بهترین و به‌روزترین نسخه از نرم‌افزار‌های موردنظر خود دسترسی پیدا کنند.

یکی از مهمترین عواملی که باعث می‌شود بسیاری از کاربران مورد هجوم و حملات بدافزاری، ویروسی، باج‌افزاری و فیشینگی واقع شوند، این است که در پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی هر فایلی را اعم از تصویر، ویدیو و فایل صوتی باز کرده و دانلود می‌کنند، فلذا نیاز نیست هر فایلی را دانلود کنید (به خصوص فایل‌های ناشناس)

یکی دیگر از راهکار‌های افزایش امنیت حساب‌های کاربری در شبکه‌های اجتماعی این است که ورود دو مرحله‌ای خود را فعال کنید.

فعال‌سازی ورود دو مرحله‌ای به کاربر اجازه می‌دهد هنگام ورود به اکانت موردنظر، در ابتدا یک کد دریافت کرده و سپس با تایپ کد مربوطه در آن، وارد اکانت خود شود.

۲۲- امنیت سایبری دستگاه‌های مجهز به اندروید و iOS

شرکت‌های توسعه‌دهنده سیستم‌های عامل مختلف نظیر گوگل و اپل، همواره با انتشار به‌روزرسانی‌های امنیتی و نرم‌افزاری سعی دارند علاوه بر عرضه قابلیت‌های جدید و منحصر بفرد، امنیت سایبری دستگاه‌های مجهز به اندروید و iOS را نیز بالا ببرند.