مستند «ما خفی اعظم» که به‌تازگی از شبکه الجزیره پخش شده، تلاش کرده سراغ گزاره‌هایی برود که همگی دال بر دخالت اسرائیل در حذف برخی محتواها در شرکت متاست. این مجموعه از شبکه عربی الجزیره در هر قسمت سوژه و عنوان متفاوتی دارد.
برای مثال پرده‌برداشتن از اقدامات رژیم‌صهیونیستی برای جاسوسی از فرماندهان مقاومت فلسطین، توطئه برخی سران عرب در همراهی با رژیم‌صهیونیستی برای محاصره غزه و... .
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، مستند ما خفی اعظم در یکی از قسمت‌های خود بیان کرده‌است که فیسبوک، اینستاگرام و سایر پلتفرم‌ها هزاران حساب کاربری را حذف و صدها عبارت عربی را مسدود می‌کنند. در قسمت دوم این مستند، جزئیات بیشتری در این موضوع بیان شده که بسیار تامل‌برانگیز است. در تحقیق صورت‌گرفته این مستند، یک تجربه عملی حساس برای آزمون قواعد و معیار‌های فیسبوک اجرا شده است. دراین‌راستا دو صفحه ایجاد شد: اولی یک صفحه عربی و فلسطینی با نام «لمه فلسطینیه» (دورهمی فلسطینی) و دومی یک صفحه عبری اسرائیلی با نام سرزمین اجدادی. تیم مستند به همه درخواست‌های فیسبوک برای ایجاد و احراز هویت عمل کرد. همچنین در عرض چند ماه فرآیند انتشار، محدودسازی و سانسور مستند شد. امری که چه‌بسا هر کاربری در این پلتفرم با آن مواجه شود. تیم این مستند در انتشار اخبار وعکس‌ها در هر دو صفحه، معیار‌ها و سیاست‌های اعلام‌شده فیسبوک را مد نظر قرار داد. از طرفی تیم این مستند راهبرد انتشار موازی اخبار با موضوع‌ها و عکس‌های یکسان را در دو صفحه در دستورکار خود قرار داد و سپس به مقایسه رویه‌های عملی شرکت پرداخت.
نفوذ اسرائیل در شرکت متا
اولین تناقضی که آنها با آن مواجه شدند، در تاریخ ۲۶جولای۲۰۲۳ بود. در صفحه عربی، خبر وعکس شهدای یک عملیات اسرائیل در شهر نابلس را منتشر کردند. این پست فورا حذف و صفحه آنها با اخطار حذف کامل در صورت تکرار موضوع مواجه شد، اما همان خبر درصفحه عبری به‌صورت همزمان با استفاده از عکس‌های حساسیت‌برانگیزتری منتشر گردید. به گونه‌ای که تصاویر شهدا را به‌شکلی واضح و با استفاده از یک متن تحریک‌برانگیز به زبان عبری منتشر کردیم اما فیسبوک اقدام به حذف این پست نکرد و هیچ اخطاری برای صفحه نداد. در خلال تحقیق راجع به کارمندانی که با شرکت متا همکاری می‌کنند، با صدها نفر در جایگاه‌های مختلف شرکت مواجه شدند که هویت اسرائیلی دارند؛ مدیران، ناظران و تکنیسین‌هایی در اداره‌های مختلف این شرکت. چه در مقر‌هایی که در اسرائیل وجود دارد و چه در آمریکا، برخی از آنها پیشتر با ارتش و دولت اسرائیل در ارتباط بودند. از برجسته‌ترین کارمندان اثرگذار می‌توان به آدام موسیری اشاره کرد که رئیس پلتفرم اینستاگرام است. همچنین دیوید فیشر، مدیر درآمد‌های مالی فیسبوک و فرزند استنلی فیشر، رئیس سابق بانک مرکزی اسرائیل. اما یک اسم به نوبه خود بسیار قابل توجه بود؛ امی‌پالمور، مدیر سابق در وزارت دادگستری اسرائیل که نهاد ناظر بر بخش سایبری است و به مبارزه با محتوای فلسطینی می‌پردازد. نکته تکان‌دهنده در این موضوع، انتصاب پالمور در شورای نظارت فیسبوک است. امری که شک و شبهه‌های فراوانی را درباره میزان استقلال این شورا مطرح می‌کند.
وقتی اسرائیل محتواها را مدیریت می‌کند
اریک باربینگ، رئیس سابق تشکیلات امنیت سایبری شاباک اسرائیل در این رابطه می‌گوید: امی‌پالمور که من به‌خوبی و به‌صورت شخصی به‌واسطه همکاری مشترک با او آشنا هستم، یک فرستاده اسرائیلی و یک کارشناس حقوقی است و به نظر من سمتی که اکنون عهده‌دار شده، در نتیجه تجربیات قضایی و دیدگاه‌های اوست. اینک اگر کسی را به نفوذ دادن یک اسرائیلی به این شورا در راستای اهدافی مشخص متهم کنیم، از این ادعا بوی خوشی به مشام نمی‌رسد و شخصا آن را به‌کلی رد می‌کنم. دبرا براون هم در این خصوص می‌گوید: من به انتخاب امی‌پالمور به عنوان موضوعی نگران‌کننده می‌نگرم. اولا بر این باورم که این شورای مشورتی از حیث انتخاب برخی اعضا به طور کلی نامتوازن است که از آن جمله می‌توان به آمریکا و اسرائیل اشاره کرد. این درحالی است که اگر اشتباه نکنم، فقط دو عضو این شورا به زبان عربی سخن می‌گویند اما آنچه نگرانی ویژه‌ای را درخصوص انتخاب پالمور در این جایگاه ایجاد می‌کند، نقش او در دولت اسرائیل است. این در مورد افراد دیگر صدق نمی‌کند. همچنین نقش ویژه او در راستای همکاری با شرکت، برای حذف محتوا به چشم می‌آید. به همین دلیل بر این باورم که حضور او در شورای نظارتی متا واقعا نگران‌کننده است.
این مستند سوالی را مطرح می‌کند و از مصاحبه شنوندگان می‌پرسد چگونه باید این شورا را مستقل دانست؟ جولی اوانه، یکی از اعضای این شوراست که این طور بیان می‌کند: هریک از اعضای شورای نظارت کاملا مستقل است. ما نظرات خود را با آزادی تمام و کمال مطرح می‌کنیم و گاهی با فیسبوک اختلاف نظر داریم. او در این صحبت‌ها به این نکته هم اشاره می‌کند که این فرد اسرائیلی حاضر در شورا را می‌شناسد اما طرفداری فیسبوک را نخواهد کرد.
یک نهاد به ظاهر مستقل
با توجه به حضور مسئول سابق وزارت دادگستری اسرائیل در این شورا، پرسش کلیدی و مجددی که از سوی این مستند مطرح میشود، این است که چگونه می‌توان باور کرد این شورا نهادی مستقل است؟ آیا امکان داشت مسئولی که فلسطینی باشد و با مواضع خود مقابل اشغالگری اسرائیل شناخته شود، در این شورا حضور پیدا کند؟ این پرسش با بهانه پایان زمان گفت‌وگو از سوی مصاحبه‌شونده بی‌پاسخ می‌ماند.
در بخش دیگری از مستند بیان میشود که در گفت‌وگو با مسئول سابق واحد سایبری اسرائیل، وی در مورد همکاری اسرائیل با شرکت متا نکته غیر منتظره‌ای را عنوان کرده است مبنی بر این‌که ماهیت همکاری آنان محدود به منع انتشار یا حذف مطالب نیست؛ بلکه فراتر از آن رفته و به حد بقای محتوای معینی برای استفاده‌های امنیتی رسیده است.
در ادامه مسئول سابق واحد سایبری اسرائیل می‌گوید: بعضی از مطالب را ابقا کردم، زیرا فعالیت من اطلاعاتی است و می‌خواهم ببینم بعضی حوادث ممکن است به چه سمتی پیش برود. سازمان‌های اطلاعاتی این‌گونه عمل می‌کنند و همیشه به حذف محتوا مبادرت نمی‌ورزند. گاهی محتوایی را باقی می‌گذاریم تا به واسطه آن کسانی را جذب کنیم. البته این فعالیت ممکن است خطرهایی را ایجاد کند که به حوادث ناخوشایندی منتهی شود. ولی ما می‌دانیم چگونه بین جمع‌آوری اطلاعات و توقف انتشار محتوا، توازن لازم را ایجاد کنیم.
اعتراض به حذف محتوا چاره‌ساز است؟
در بخش دیگری از مستند عنوان میشود پس از مدت‌ها تحقیق، تیم مستندساز دریافتند حین انتشار خبر تسلیت به مناسبت شهادت یک جوان فلسطینی که با گلوله ارتش اسرائیل کشته شده‌بود(در صفحه عربی فیسبوک‌شان) فیسبوک اجازه انتشار خبر را نداد و فورا صفحه عربی را بست. با استفاده از سازوکاری که این شبکه اجتماعی تعریف کرده‌بود، نسبت به این تصمیم اعتراض کردند اما فیسبوک پیام داد تعطیلی صفحه نهایی شده است. پس از تماس با مسئولان شرکت هم هنوز توضیحی به دست‌شان نرسیده است. در طرف مقابل، صفحه عبری این گروه باز و در دسترس قرار داشت. در حالی که مطالبی را در آن منتشر می‌کردند که مخالف سیاست‌های اعلامی این پلتفرم بود.
در این مستند عنوان میشود آنها با پایان تحقیقات تصمیم می‌گیرند صفحه عبری را ببندند اما تمام اطلاعات مرتبط با آن از زمان راه‌اندازی تا بستن را حفظ کنند. آنها باز هم سعی می‌کنند با مسئولان فیسبوک مکاتبه کنند تا درباره نتایج تحقیق‌شان به آنان پاسخی دهند اما تا زمان ساخت مستند توضیحی دریافت نکرده‌اند.
منبع: روزنامه جام جم