علی کربلایی حسینی، مدیر اطلاعرسانی و ارتباط با رسانههای روابط عمومی رسانه ملی در یادداشتی به موضوع بایستههای ارتباطات در مواقع بحران پرداخته است که در نشریه شماره 1225 هفته نامه سازمان چاپ شدهاست:
ترور چهره برجستهای همچون سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، فرمانده فقید سپاه قدس، موقعیتی غیرمنتظره و بحرانی را برای رسانهها ایجاد کرد. توجه به اصول ارتباطات در موقعیت بحران، امکان مواجهه معقول و متناسب را برای رسانه اثرگذاری همچون رسانه ملی فراهم آورد. بسیاری از سازمانها معمولاً آماده مواجهه با جنبههای مدیریت بحران و در نظر داشتن افکار عمومی در چنین اوضاعی نیستند. اینجاست که ارتباطات، نقشی اساسی را در مراحل مختلف مدیریت موقعیتهای بحرانی ایفا میکند.
در نظر داشته باشیم که بحرانی همچون ترور شخصیتی ملی در تراز سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی، میتوانست اثر منفی بر وجهه نظام داشته باشد. وظیفه مدیریت ارتباطات در چنین اوضاع بحرانی، ایستادگی در برابر تهدیدهای متنوع و مشکلات ناخواسته است. حفظ هویت این شهید و همرزمانش و باور به اقتدار نظام، ارزشمندترین سرمایهای است که رسانه ملی مأمور به محافظت از آن بود. همکاران ورزیده و کارکشته صداوسیما در این مدت همه تلاش خود را به کار گرفتند تا در چنین موقعیت دشواری به وظایف خود بهدرستی عمل کنند و در سریعترین زمان ممکن از تهدید پیشآمده، فرصت بسازند.
اما بایستههای روند ارتباطات بحران چیست و ما چگونه عمل کردیم؟
نباید از رویدادها و طرفهای خارج سازمانی غافل بود. به همین دلیل بهسرعت کارشناسان و تحلیلگران خارج از سازمان، به ویژهبرنامهها دعوت شدند تا بتوان فضای تحلیل و کارشناسی را در اختیار گرفت. از سوی دیگر، با تدبیر همکاران، مردم بهعنوان سرمایه اجتماعی رسانه، صدای خود را در رسانه ملی شنیدند.
در روند ارتباطات بحران نباید به ایجاد شکاف پرداخت. در طول این مدت، تلاش همکاران در برنامههای مختلف معطوف به این بود که انتقادهایی بهصورت نابجا مطرح نشود تا به صفوف درهمفشرده و وحدت مردم خدشه وارد کند.
برقراری ارتباط مؤثر در میان همکاران حین وضعیت اضطراری از دیگر بایستههای دوران ارتباطات حین وضعیت بحرانی است. روحیه و تعهد کاری همکاران موجب شد در این وضعیت اضطراری بهترین هماهنگی سازمانی برقرار باشد و همانگونه که در گزارشهای مختلف اشاره شد، در بالاترین سطوح تا بدنه سازمان، خود را متعهد به اجرای وظایفشان به نحو احسن دانستند.
گردش اطلاعات باید در تمام ادارات به بهترین شکل اتفاق بیفتد. در دوران بحران، هیچکس نباید بر مبنای فرضیات شخصی یا مبتنی بر حدسیات فردی عمل کند. به همین سبب شاهد بودیم خطمشیها و دستورها بهموقع تعیین و ابلاغ میشد.
متخصصان ارتباطات بحران باید یاد بگیرند بهسرعت تصمیمگیری کنند. با توجه به سیر سریع تحولات و اینکه اقدام سریع و مؤثر در موقعیتهای بیثبات ناپایدار، یک اصل است؛ مسئولان نزدیک به آنتن سریعترین و دقیقترین تصمیمات را برای مدیریت بحران اتخاذ کردند. در چنین اوضاعی باید خارج از چهارچوبها اندیشید و برای وضعیتهای گوناگون برنامهریزی کرد.
حصول اطمینان از اینکه اطلاعات درونسازمانی محرمانه میماند. باید اقدامات قاطعی در برابر نشت احتمالی اطلاعات از سازمان در وضعیتهای بحرانی اتخاذ کرد. برای نمونه، اگر اطلاعات عملیات حمله موشکی به پایگاه آمریکاییها، پیش از موعد از سازمان به بیرون درز میکرد، فاجعهای ملی و سازمانی رقم میخورد.
مسئولان باید بر مبنایی منظم به ارزیابی عملکرد کارکنان بپردازند. باید در دوره بحران، مدیران خواستار نظرها و گزارشهایی شوند تا به آنها نشان دهد که آیا در مسیر هدف قدم برمیدارند یا دچار انحراف شدهاند. این ارزیابی موجب میشود جلو انحرافات گرفته شود.
خوشبختانه سازمان صداوسیما مملو از همکارانی است که در مدیریت ارتباطات در موقعیت بحران، متخصص و مجرّب شدهاند. این تخصصی است که شهرت و جایگاه رسانه ملی را حفظ میکند و ارتقا میبخشد.