سپاس‌نامه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت به پاس تولید و شرکت بیش از 300 اثر مستند درباره زندگی شهدای مدافع حرم و مقاومت، به معاونت امور استان‌ها اهدا شد.
سیدعباس فاطمی در گفت‌وگو با خبرنگار روابط عمومی رسانه ملی از تولید آثار ماندگار حوزه مقاومت و مدافعان حرم و تدابیر راهبردی اتخاذ شده در این زمینه سخن گفت مشروح این گفت‌وگو را بخوانید:
جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت امسال از معاونت امور استان‌ها به‌خاطر تولید ۳۰۰ مستند در ارتباط با شهدای مدافع حرم تجلیل کرد؛ طرح کلی تولید این آثار و روند ساخت آن‌ها چگونه و بر اساس چه شاخصه‌هایی بوده‌است؟ آیا در انتخاب شهدا و شیوه پرداختن به زندگی آن‌ها، روشی کلی وجود داشت یا به تناسب هر استان و با تشخیص گروه سازنده، کار پیش رفت؟
در برنامه پنج ساله معاونت امور استان‌ها که در سال 1395 تدوین و از سال 96 اجرایی شده، پیش‌بینی‌های خوبی در حوزه تولید آثار مرتبط با مقاومت و ارزش‌های انقلابی و اسلامی لحاظ شده‌است. در این برنامه احساس مسئولیت مبتنی بر ایمان و تقوا مورد اهتمام قرار گرفته و ایستادگی در برابر سلطه و استکبار مورد تاکید بوده است. بر همین اساس مستندهای متعددی برای ساخت پیشنهاد شد و طرح‌های مختلفی در این بین به تصویب رسید.
ساختار و چارچوب ثابتی برای اینگونه تولیدات طراحی و ابلاغ شده تا برنامه‌سازان و مستندسازان بتوانند آثار خوبی را تدارک ببینند. این تولیدات در بسته‌های از پیش مشخص شده روی آنتن می‌روند. در سال 1395 بحث اقتصاد مقاومتی با رویکرد سلبی و ایجابی در معاونت امور استان‌ها مطرح بود و 70 مستند با همین موضوع ساخته و بسیاری از این مستندها بارها و بارها از شبکه‌های استانی و سراسری پخش شد. در سال 96 هم آسیب‌های اجتماعی مورد تاکید قرار گرفتند و هم به نمایش آسیب‌های موجود پرداخته و هم راهکارهای خوبی در این زمینه ارائه شد.
همچنین 33 مستند در مراکز استان‌ها و دو مستند بلند سینمایی با موضوع اربعین تولید و پخش شد. در سال 97 شهدای مدافع حرم موضوع محوری تولید آثار در معاونت امور استان‌ها و سیمای مراکز بودند؛ شیوه‌نامه واحدی در این زمینه تدوین و بر این اساس 133 مستند تولید و رونمایی شد. قرار بود در آیین رونمایی سردار شهید سپهید حاج قاسم سلیمانی حضور پیدا کند که به دلیل مشغله کاری فراوان چنین توفیقی برای ما حاصل نشد.
در آیین رونمایی از 133 مستند، نماهنگی درباره زندگی و مجاهدت‌های سردار سلیمانی هم پخش شد که بعد از شهادت ایشان روی آنتن بسیاری از شبکه‌ها رفت. در مجموع می‌توان گفت هویت ملی، استقلال و آزادی ایران اسلامی، محورهای اصلی برنامه‌سازی در شبکه‌های استانی هستند که در قالب‌های متعدد مستند، نمایش و برنامه تلویزیونی تولید می‌شوند، به عنوان مثال سری دوم مجموعه «جلال»، سریال «مردان نادر» با مشارکت نیروی دریایی سپاه و همچنین برنامه‌هایی برای معرفی سرداران شهید از ارتش و سپاه در حال تولید هستند که به زودی برای پخش آماده خواهند شد؛ تولید سریالی با موضوع زندگی شهید شهریاری از جمله دانشمندان هسته‌ای کشورمان هم در مرکز زنجان تولید می‌شود که کار آن به نیمه رسیده‌است. سریالی هم در مرکز قزوین درباره زندگی شهید لشکری که بیش از 18 سال هم در اسارت به سر برد تولید می‌شود. به طور کلی باید گفت برنامه مدونی برای تولید آثاری این چنینی در مراکز وجود دارد؛ البته در هر صورت برخی استان‌ها بیش از سایر مناطق با مسئله مقاومت عجین هستند، مانند خوزستان، خراسان رضوی (که به شهدای فاطمیون می‌پردازد) و قم (که شهدای فاطمیون از این استان هم هستند)، کرمان و مانند این‌ها؛ به این ترتیب در بسته مربوط به شهدای مدافع حرم 158 اثر تولید شد و طی سال‌های 97 و 98 بر اساس فعالیت ستادی متمرکز روانه آنتن شدند.
در شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت نیز برخی از همین آثار درخشش خاصی داشتند. ضمن اینکه اثری همچون مستند شهید بابایی هم توانست در جشنواره معتبری مانند فیلم فجر، سیمرغ بلورین و در جشنواره عمار، فانوس طلایی را از آن خود کند.
ساخت آثاری با محوریت مقاومت، چند درصد از تولیدات استان‌ها را شامل می‌شود؟ آیا در حوزه برنامه‌های ترکیبی نیز طرحی مانند ۳۰۰ مستند وجود دارد؟
در این حوزه نمی‌توان نگاه درصدی داشت، بلکه تولیدات بنا به ضرورت هستند و به طور کلی هرجا نیاز به تولید هر اثری در هر چارچوبی باشد، معاونت امور استان‌ها و سیمای مراکز پیشگام خواهند بود، ولی می‌توان گفت به دلیل اینکه طی دو سال گذشته به دلیل در اوج بودن جریان مقاومت و اقدامات گسترده مدافعان حرم در نابودی داعش و آزادسازی مردم از دست تکفیری‌ها و پیروزی‌های گسترده‌ای که در این زمینه به دست آمده، حدود 30 درصد آثار تولیدی در حوزه مقاومت و دفاع مقدس بوده است. طی سال‌های 97 و 98 و در زمینه چهل سالگی پیروزی انقلاب، در 134 عنوان، 210 مستند تولید شده‌است. در همین دوره و در حوزه دفاع مقدس در 98 عنوان، 100 مستند و در موضوع شهدای مدافع حرم هم 156 عنوان مستند ساخته شد که مجموع همه این‌ها 477 قسمت مستند با موضوع انقلاب، دفاع مقدس و شهدای مدافع حرم است که حدود یک سوم مستندهای تولیدی را شامل می‌شود.
تولیدات مراکز طی سال‌های اخیر در جشنواره‌های جهانی خوش درخشیده‌اند. برای تولید آثاری با محور مقاومت که بتوانند در عرصه‌های بین‌المللی، صدای ملت ایران و نظام جمهوری اسلامی‌باشند، چه برنامه‌ریزی خاصی صورت گرفته است؟
فرهنگ مقاومت، فرهنگی جهانی است و ارزش‌های مربوط به آن، با استقبال همه ملت‌های آزاده جهان مواجه می‌شود؛ در آیین اختتامیه جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت هم عنوان شد که بیش‌ترین شرکت‌کننده بین‌المللی متعلق به آثاری از کشور آمریکا بوده‌اند که این امر نشان می‌دهد مستندسازان و هنرمندان در ایالات متحده نیز به مسئله مقاومت می‌پردازند همچنین پژوهش‌های فراوانی درباره شهید سلیمانی در این کشور صورت می‌گیرد. مقاومت و پایداری یک ارزش جهانی و انسانی است. بنابراین تلاش می‌کنیم کیفیت آثار تولیدی مراکز را به حدی ارتقا دهیم که بتوانیم در جشنواره‌های جهانی هم بیش از گذشته حضور داشته باشیم. در این زمینه تولید آثاری به دو زبان در دستور کار قرار گرفته و هم اکنون مراکزی همچون خوزستان چنین آثاری را در دست تولید دارند. مرکز آذربایجان شرقی هم در این زمینه آثاری را تولید کرده که از آن جمله می‌توان به نماهنگ تولیدی این مرکز با عنوان «یادها» اشاره کرد که در جشنواره شانزدهم رتبه برتر را به خود اختصاص داد. علاوه بر این سعی می‌کنیم روی مستندها و برنامه‌هایی کار کنیم که امکان پخش آن‌ها در کشورهای همجوار و دارای فرهنگ مشابه با ایران وجود داشته باشد.
در قطب‌بندی مراکز، آیا استان‌هایی هستند که به صورت تخصصی‌تر ومنسجم‌تر به تولید آثاری درحوزه مقاومت و شهدای مدافع حرم بپردازند یا اینگونه آثار به طور یکنواخت در همه مراکز جزو برنامه‌های سالانه به شمار می‌رود؟
می‌توان گفت این کار صورت گرفتهاست. به عنوان مثال مازندران با شهدای خان طومان و برخی دیگر از استان‌ها با شهدای مربوط به دیگر عملیات‌ها مشهور شده‌اند و مراکز صداوسیما در این استان‌ها هم مستندهای متعددی را درباره آن‌ها تولید کرده‌اند، همچنین استان کرمان به عنوان زادگاه شهید سپهبد حاج قاسم سلیمانی، آثار گوناگونی را درباره این شهید بزرگوار تولید کرده یا در دست تولید دارد.خوزستان هم در دوران دفاع مقدس خط مقدم مقاومت بوده‌است و حالا به عنوان قطب تولید آثاری در حوزه مقاومت مطرح است. مراکز آذربایجان شرقی و خوزستان به صورت مشترک سریال «جلال2» را می‌سازند که به مسئله انقلاب اسلامی در تبریز تا آزادسازی سوسنگرد می‌پردازد. در شانزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مقاومت، تله فیلم برتر جشنواره مربوط به اثری از مرکز گیلان بود. تله فیلم «ریشه‌ها» توانست رتبه نخست را به خود اختصاص دهد. البته آثار دیگری هم در این حوزه توسط دیگر مراکز تولید شده که کیفیت قابل قبولی دارند، تله فیلم‌های «دا» تولید مرکز چهارمحال و بختیاری و «خط مقدم» تولید مرکز خراسان رضوی، فیلم سینمایی «مدیترانه» در همین مرکز و «راز یک نامه» تولید مرکز گلستان با موضوع دفاع مقدس، از جمله این آثار هستند. می‌توان گفت حدود 30 درصد آثار منتخب این جشنواره، به تولیدات مراکز تعلق گرفتهاست؛ همچنین تعداد درخور توجهی فیلم کوتاه هم در جشنواره حضور داشتند که بخش مهمی از آن‌ها در مراکز استانی تولید شده‌اند و در این بین فیلم داستانی «تمام مریم‌ها» تولید مرکز سمتان توانست در این دوره تندیس برترین اثر در بخش چشنواره جشنواره‌ها را به خود اختصاص دهد.
برای ارتقای کیفی تولیدات مراکز در عرصه مستند و آثار نمایشی با محوریت مقاومت، چه برنامه‌های کوتاه و بلند مدتی طراحی شده‌است؟
از چند راه می‌توان به ارتقای کیفی آثار کمک کرد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها، آموزش نیروی انسانی است؛ در این زمینه دوره‌هایی با حضور استادان هر حوزه در مراکز به صورت کارگاه آموزشی برگزار می‌شوند و آثار مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند.
دومین راهکار، ارزیابی دائمی است که به صورت فصلی، شش ماهه و سالانه در حوزه‌های مختلف صورت می‌گیرد. قدردانی از آثاری در حوزه مقاومت در جشنواره‌های تولیدات مراکز و جشنواره پویانمایی و برنامه‌های عروسکی هم راهکار دیگری محسوب می‌شود. به طوری که در جشنواره تولیدات، 40 جایزه و سپاس‌نامه به تولیدات مربوط به مقاومت اهدا می‌شود و این به دلیل اهمیتی است که برای اینگونه آثار قائل هستیم. علاوه بر این تلاش می‌کنیم منابعی را از داخل و خارج سازمان صداوسیما برای تولید آثاری در حوزه مقاومت جذب کنیم؛ تولیدات مشترک با شبکه‌های سراسری همچون تفاهم‌نامه‌ای که با شبکه مستند سیما داریم و جلب مشارکت از نهادهای نظامی و انتظامی‌برای تولید آثار نمایشی (مانند سریال مردان نادر با همکاری نیروی دریایی سپاه و سریال شهید شهریاری با مشارکت وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان انرژی اتمی) از جمله این اقدامات هستند.
در مجموع باید گفت آموزش، ارزیابی دائم، تامین اعتبار و برآوردهای مناسب برای تولید آثاری در حوزه مقاومت، زمینه‌ساز ارتقای کیفی تولیدات می‌شوند. همین جا باید از رئیس محترم سازمان صداوسیما و معاون محترم امور استان‌ها به خاطر حمایت از تولید آثار حوزه مقاومت تشکر کنم. دیدارهای مداوم معاون امور استان‌ها با خانواده معزز شهدا در استان‌های مختلف و هدایت و تاکید بر مستندسازی و تولید آثار نمایشی درباره زندگی این شهدا، زمینه‌ساز برنامه‌ریزی در این زمینه است. همچنین باید از مدیران کل مراکز، معاونان سیما و هنرمندان و برنامه‌سازان استان‌ها تشکر ویژه کنم؛ زحمت‌کشانی که شب و روز در حال تلاشند. در سختی و مشکل، در گرما و سرما در حال تکاپو و خدمتند و به کمبود منابع توجه نمی‌کنند و خود را تمام و کمال وقف انقلاب کرده‌اند. به عبارتی تلاش در این زمینه را علاوه بر وظیفه سازمانی ، تکلیف انقلابی می‌دانند و با اخلاص به کار جهادی مشغول هستند. می‌توانم بگویم نیروهای متعهد در مراکز حضور دارند و فعالیت می‌کنند؛ مردان و زنانی که روزگاری در استان‌های مرزی کشورمان، مقاومت را تجربه کرده‌اند و حالا با هنر خویش این فرهنگ زنده و حیاتی را به تصویر می‌کشند، چرا که خود را وام‌دار شهدا می‌دانند و در حقیقت همین افراد سرمایه اصلی رسانه ملی در اقصی نقاط کشور به شمار می‌روند.