این در حالی بود که محمدحسین رنجبران، مدیرکل روابط عمومی سازمان، علاوه بر تأیید خبر تغییر رویکرد این برنامه‌ها در پاسخ به اینکه آیا این تغییر به علت فشار دولتی‌ها خصوصاً مشاور رسانه‌ای رئیس‌جمهوری روی داده است؟ اظهار داشت: فقط این برنامه‌ها از حالت زنده به تولیدی تغییر شکل نمی‌دهند، بلکه برنامه «آفتاب شرقی» شبکه یک و همچنین «پرونده ویژه» شبکه سه نیز که قبلاً به‌صورت زنده پخش می‌شد، مدتی است به‌صورت تولیدی یا همان ضبطی پخش می‌شود. او از تصمیم شبکه یک برای ضبطی کردن برخی دیگر از برنامه‌های زنده نظیر «فرمول یک» هم سخن گفت که قرار است به وقتش اعلام شود. رنجبران با بیان اینکه برنامه‌سازان به‌خوبی می‌دانند ساخت برنامه ضبطی یا تولیدی سخت‌تر از روی آنتن بردن برنامه زنده است، دلیل این تغییر رویکرد را بالا بردن کیفیت برنامه‌ها به حد مطلوب دانست و تأکید کرد: این خواست طیف وسیعی از مخاطبان و حتی منتقدان رسانه ملی است. او ارتباط تغییر رویکرد این برنامه‌ها را با فشارهای سیاسی کاملاً رد کرد و گفت: سازمان صداوسیما در مسیر منافع ‌ملی حرکت می‌کند و هیچ‌گاه منافع ملی را فدای نگاه‌های سلیقه‌ای و فشارهای سیاسی نخواهد کرد. مدیرکل روابط عمومی رسانه ملی بر ادامه اجرای آیین‌نامه جامع مدیریت برنامه‌های زنده سیما به‌عنوان یک سیاست‌گذاری مشخص تأکید و تصریح کرد: معاون سیما پیرو دستور رئیس سازمان این کار را به‌صورت جدی پیگیری می‌کند و در آینده هم شاهد این روند برای برخی برنامه‌های دیگر در شبکه‌های مختلف خواهیم بود.  پژوهش علمی؛ پشتوانه تغییر رویکرد سازمان فارغ از ادعاهای برخی کارشناسان برای اثبات اینکه فشارهای دولتی موجب این تصمیم‌گیری شده و پای نماینده دولت در شورای نظارت بر سازمان در کار است (باوجود تکذیب این موضوع از طرف این نماینده دولت) بخشی از اظهارنظرها و انتقادات در خصوص این تغییر به اینکه زنده نبودن برنامه‌ها آزادی بیان را از بین می‌برد و موجب ریزش مخاطبان برنامه‌ها و کم شدن جذابیت آن‌ها می‌شود، اختصاص دارد. نگاهی به رویکردهای سازمان در سال‌های اخیر نشان می‌دهد تصمیماتی برای هدفمند کردن شیوه پخش برنامه‌ها گرفته شده است و همان‌طور که حمید خواجه‌نژاد، مدیر روابط عمومی معاونت سیما در پاسخ به خبرنگار ایسنا اعلام کرده، بازمهندسی پخش برنامه‌های زنده تلویزیون به تهیه آیین‌نامه‌ای در مرکز طرح، برنامه و ارزیابی سیما طی چند ماه کار علمی، پژوهشی و تطبیقی برمی‌گردد. با ابلاغ این آیین‌نامه در مرداد ماه امسال مقرر شد مدیران شبکه‌ها در برنامه‌هایی که منطق پخش زنده ندارد، بازنگری کنند. اما منطق پخش زنده چیست؟ شاید التهاب پخش زنده و آنچه قرار است غیرقابل‌پیش‌بینی باشد، برای برخی عامل جذابیت محسوب شود، اما آیا به‌واقع، غیرمنتظره بودن عامل اصلی جذابیت برنامه‌هاست؟ چند درصد از برنامه‌های پرطرفدار دنیا زنده پخش می‌شوند؟ و اصولاً آیا محتوا، زنده یا ضبطی بودن برنامه را تعیین می‌کند یا نوع پخش آن تعیین می‌کند چه محتوایی روی آنتن برود؟ بنا بر آنچه در بیش‌تر رسانه‌های دنیا مشاهده می‌شود، محتوا تعیین‌کننده شیوه پخش برنامه است. اگر برنامه‌ای رویدادمحور باشد و رویدادی در حال وقوع را پوشش دهد، باید زنده باشد تا در دنیای پرالتهاب خبر، به‌صورت لحظه‌ای مردم را از آن رویداد با خبر و آن‌ها را از رخدادها آگاه کند؛ اما آیا میزگردها و برنامه‌های گفت‌وگومحور نیز از چنین خصوصیتی برخوردارند و مخاطب باید از همه اختلاف‌نظرها و واکنش‌های شرکت‌کننده‌ها باخبر باشد و آیا اصولاً محتوایی غنی به مخاطب ارائه خواهد شد؟  تولیدی بودن برنامه‌ها به معنای محافظه‌کاری نیست امیر دبیری‌مهر، پژوهشگر و استاد ارتباطات در این زمینه می‌گوید: بسیاری از برنامه‌های در حال پخش در رادیو و تلویزیون بی‌جهت زنده پخش می‌شود. برنامه‌ای که زنده پخش می‌شود باید توجیه زنده بودن داشته باشد. او معتقد است در برنامه‌های تولیدی امکان رفع خطاها و ضبط مجدد وجود دارد و در مونتاژ بیش‌تر می‌توان از پلی بک، موسیقی و‌ مستندات مناسب استفاده کرد؛ درصورتی‌که برنامه‌های زنده چنین امکانی ندارند و بی‌علت تعداد خطاها زیاد می‌شود. دبیری‌مهر اضافه می‌کند: برنامه‌ای که نیاز به ارتباط لحظه‌به‌لحظه با مخاطب دارد، باید زنده باشد و یکی دیگر از علت‌هایی که رسانه را نیازمند تولید برنامه زنده می‌کند، نزدیک بودن و هم‌زمانی با یک رویداد است؛ مثل گزارش‌های ورزشی یا برنامه‌ها و گفت‌وگوهای خبری. به اعتقاد او در بسیاری از برنامه‌های کنونی رادیو و تلویزیون، مجریان و تهیه‌کنندگان، قبل از برنامه، مطالعه و پژوهش یا دقتی در طرح سؤالات و موضع‌گیری‌ها  نمی‌کنند. این پژوهشگر رسانه تأکید می‌کند: تولیدی بودن برنامه‌ها به معنای محافظه‌کار بودن نیست، بلکه این کار موجب ارتقای برنامه از نظر محتوا و احترام بیش‌تر به حقوق مخاطب می‌شود.  ماهیت تلویزیون زنده نمایی بود حسین فردرو، از کارگردانان و تهیه‌کنندگان پیش‌کسوت تلویزیون است که سال‌ها در زمینه تولید برنامه‌های مختلف ترکیبی و جنگ تلاش کرده است. او زنده نمایی را ماهیت تلویزیون می‌داند و می‌گوید: تلویزیون با ماهیت پخش زنده طراحی شده است و وقتی اختراع شد هنوز دستگاه ضبط آن اختراع نشده بود. بعدها این دستگاه و دستگاه تدوین ساخته و به کار گرفته شد که برخی آن را خیانت به تلویزیون می‌خواندند، چراکه پخش مستقیم یک فوتبال زنده مخاطب را تا فرسنگ‌ها دور از محل زندگی می‌برد و لذت تماشا در ورزشگاه را برایش تداعی می‌کرد؛ اما پس از ورود دستگاه‌های ضبط و تدوین، امکان دیگری برای تولید برنامه‌ها فراهم شد تا نیازهای دیگر مخاطب را پاسخ دهد. فردرو با طرح سؤالی در این زمینه که آیا پخش زنده به مفهوم واقعی، لطمه‌ای به برنامه وارد می‌کند یا خیر می‌گوید: اگر صداوسیما خود مسئولیت حرف‌هایی را که در برنامه‌ها گفته می‌شود، بپذیرد مشکلی نظیر آنچه اخیراً رخ داده، پیش می‌آید. درصورتی‌که هر فرد باید مسئولیت حرف‌هایش را بپذیرد و رسانه هیچ مسئولیتی در قبال آن ندارد. در این صورت می‌توان بدون هیچ‌گونه نگرانی برنامه‌ها را به‌صورت زنده پخش کرد و مخاطب می‌داند این نظر مهمان برنامه است و موضع رسمی یک رسانه نیست. البته فردرو همچنان اقدام سیما را برای محدود کردن برنامه‌های زنده اقدامی متناسب با وضعیت کنونی می‌داند و می‌گوید: با توجه به هزینه بالای برنامه‌های زنده و محدودیت‌های مالی فعلی سازمان، این تصمیم خوب است. اشغال یک استودیو در مدت زمان طولانی، هزینه بهره‌برداری از عوامل در طول مدت پخش ثابت برنامه و پخش یک قسمت در یک روز، در مقایسه با برنامه‌ای ضبطی که می‌توان در چند روز متوالی و با ضبط کردن چند قسمت از برنامه در طول یک روز آن را به اتمام رساند و هزینه کم‌تری متقبل شد، ازنظر فنی به نفع سازمان است و از هزینه‌ها می‌کاهد. به نظر فردرو، با توجه به رویکردهای جدید و شجاعانه رئیس سازمان، باید نگاه‌ها عوض و فضا برای بیان همه عقاید باز شود تا اگر مجری اظهارنظری شخصی کرد، تبدیل به مسئله‌ای عمومی نشود و مردم بدانند این فقط اظهارنظر یک مجری است که در فضایی آزاد بیان شده و مخالفان نیز می‌توانند از چنین امکانی برای بیان دیدگاه‌هایشان بهره ببرند.  تأمین نیاز مخاطب، اصل اول دکتر حسین سفاری، از مدیران پیشین تولید اخبار سیما این اقدام سیما را اقدامی‌بجا و مناسب می‌داند و می‌گوید: گرایش اصلی برنامه‌سازی و پخش برنامه باید تأمین نیاز مخاطب باشد. به نظر وی مخاطب می‌خواهد نیازهایش در همه ابعاد دیده شود و این امکان برای برنامه‌های تولیدی با توجه به پشتوانه پژوهشی و استفاده از قالب‌ها و ساختارهای مختلف بیش‌تر از برنامه‌های زنده است، چراکه وظیفه اصلی رسانه اقناع مخاطب است و برنامه‌های تولیدی بیش‌تر می‌توانند در تحقق این امر اثرگذار باشند.  منطق تولیدی بودن برنامه‌ها سعید رضایت، ازجمله کارگردانان تلویزیونی است که در کارنامه او کارگردانی برنامه‌های زنده‌ای چون ماه عسل، نود، فینال عصر جدید و مسابقات فوتبال و برنامه تولیدی برنده‌باش به چشم می‌خورد. او نیز با تغییر رویکرد برنامه‌های زنده به تولیدی موافق است. از دید او امکان ضبط چند برنامه در یک روز و زمان کوتاه اشغال یک استودیو در طول مدت تولید از هزینه تولید می‌کاهد. رضایت می‌گوید: در بیش‌تر رسانه‌های دنیا همه برنامه‌ها تولیدی‌اند، غیر از برنامه‌هایی که قرار است رویدادهای فوری را پوشش دهند. به گفته رضایت در پخش زنده برنامه‌ها احتمال بروز هرگونه خطایی ازجمله قطعی تصویر، کارگردان، تصویربردار و... وجود دارد که جبران شدنی نیست، ولی در برنامه ضبطی می‌توان چند بار یک برداشت را تکرار کرد و اشکالات را از بین برد. او علاوه بر این موارد فنی، بر این باور است که بروز خطا در بخش محتوای برنامه، هزینه‌های سنگین‌تری را نسبت به هزینه‌های مادی متوجه رسانه می‌کند که شاید برخی از آن‌ها جبران‌شدنی نباشند. او تأکید می‌کند که تولیدی بودن یک برنامه به غنای محتوایی برنامه نیز کمک می‌کند و امکان استفاده از گزارش، موسیقی و پلی‌بک‌ها و... را به برنامه‌ساز می‌دهد.  کیفیت بالاتر در برنامه‌های تولیدی مسعود رجبیان نیز از تصویربرداران پخش است و در بسیاری از مسابقات ورزشی به‌عنوان تصویربردار پخش حضور داشته است. او تولید و ضبط برنامه را از عوامل بالا رفتن کیفیت برنامه می‌داند، چراکه امکان رفع اشکالات برنامه چه با تکرار ضبط و چه در تدوین وجود دارد. رجبیان می‌گوید: پخش زنده برای مسابقات ورزشی امری جدایی‌ناپذیراست و مخاطب را اقناع می‌کند، ولی برنامه‌هایی که رویداد محور نیستند و برنامه‌های تحلیلی چنین الزامی را ندارند و گاهی ممکن است هزینه‌هایی برای سازمان و شاید برای مردم ایجاد کنند که جبران‌ناپذیر باشد. آنچه از زبان این کارشناسان نوشتیم همه مؤید این اصل است که محتوا باید قالب پخش را مشخص کند. ضمن اینکه مروری بر برنامه‌های پرمخاطب سیما در ادوار مختلف و آمار رضایت مخاطبان از برنامه‌هایی تولیدی مانند خندوانه، دورهمی، عصر جدید و اعجوبه‌ها نشان می‌دهد که فرضیه «زنده بودن برنامه، عامل اصلی جذابیت است» فرضیه مردودی است و اصولاً جنجالی بودن برنامه، نشانه غنای محتوای آن نیست. همان‌طور که مدیر روابط عمومی سیما نیز گفته، گرچه تعامل لحظه‌ای با مخاطبان، بازخوردگیری فوری برنامه و انعکاس رخدادهای مهمی‌که اطلاع‌رسانی آن موضوعیت ملی و رسانه‌ای داشته باشد ازجمله مؤلفه‌های پخش زنده برنامه‌هاست، ولی الزام پخش زنده برای برنامه شأنیت ایجاد نمی‌کند، بلکه محتوا و غنای برنامه است که می‌تواند مخاطب را با خود همراه کند. خواجه‌نژاد از برنامه‌های جنجالی نظیر برنامه «بدون توقف»، «پرونده ویژه»، «مدیر مسئول»، «مصیر»، «دستخط» و برخی دیگر که به‌صورت ضبطی پخش می‌شود، به‌عنوان برنامه‌های شاخص و پرمخاطب شبکه‌ها یاد می‌کند و می‌گوید: درهرحال باید بپذیریم که پخش زنده، مخاطراتی نیز به دنبال دارد و در مواردی نیز شاهد ایرادات فاحش ناخواسته در برنامه از سوی کارشناسان و گاه مجریان بوده‌ایم که تلویزیون بنا بر مصالح عمومی و احترام به حقوق مخاطبان باید این موارد را به حداقل برساند. او تأکید می‌کند: بازمهندسی پخش برنامه‌های زنده از سیاست‌های معاونت سیماست و برنامه‌های زنده جدیدی نیز با این رویکرد در دستور کار سیما قرار خواهد گرفت.