به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، در این بسته خبری، مخاطب، گاه به شرکتی دانش‌بنیان برده می‌شود و گاه به یکی از دانشگاه‌ها یا مراکز علمی و پژوهشی و صنعتی برتر کشور. بازیگران اصلی «ساخت ایران» هم نخبگان هستند؛ جوان‌های هوشمند و توانمندی که دانش خود را با مهارت همراه کرده و اتفاقات خوبی را در حوزه علم و فناوری و در نهایت جهش تولید در کشور رقم زده‌اند. این بسته خبری در گروه اخبار علمی فرهنگی، هنری خبرگزاری صداوسیما با تلاش افروز اسلامی و محمدقاسم کیایی، خبرنگاران پرتلاش رسانه ملی تهیه می‌شود؛ خبرنگارانی که سال‌هاست مفاهیم علمی را با زبان ساده و قابل فهم برای مخاطب به تصویر کشیده‌اند.
افروز اسلامی طرح اولیه این بسته خبری را ارائه داده است. اسلامی یکی از خبرنگاران صاحب سبک است که گزارش‌هایش لحن خاصی دارد. وی درباره فکر اولیه راه‌اندازی «ساخت ایران» گفت: در جلسات سوژه‌یابی که به صورت مستمر در خبر صداوسیما برگزار می‌شود، هر خبرنگار موضوعی را مطرح می‌کند تا در صورت تأیید، به مرحله تولید برسد. «ساخت ایران» از دل همین جلسات بیرون آمد. قرار شد که به صورت سریالی هر هفته از خبر 14 سیما روی آنتن برود.
وی درباره چگونگی انتخاب موضوعات این بسته افزود: با شرکت‌های دانش بنیان، پارک‌های علم و فناوری و مراکز تحقیقاتی پژوهشی وابسته به دانشگاه‌ها و مراکز علمی، پژوهشی و صنعتی ارتباط گرفته می‌شود و بعد از گرفتن موضوعات، خبرنگار با مشورت سردبیر انتخاب می‌کند که موضوع مناسب ساخت ایران است، یا به عنوان گزارش علمی‌باید در طول هفته پخش شود.
اسلامی درباره نحوه تعامل با شرکت‌های دانش‌بنیان ادامه داد: هفته‌های اول آقای زین‌الدین معاون نوآوری و تجاری سازی فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، فهرستی از این شرکت‌ها را در اختیارمان گذاشته بود. در آغاز تولید «ساخت ایران» به پارک‌های علم و فناوری استان‌ها سفر می‌کردیم، ولی مدتی است با توجه به لزوم حمایت از فعالیت خبرنگاران در مراکز استان‌ها، این روزها برای حضور در استان‌ها محدودیت‌هایی داریم.
وی با اشاره به سنجش مبنای علمی موضوعات گفت: به طور یقین هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند که در تمام زمینه‌ها تخصص لازم را دارد. از همین روی مبنای علمی ما تأیید از طرف دانشگاه‌های وابسته به وزارتخانه علوم و بهداشت یا معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است. خیلی از مخاطبان تماس می‌گیرند و تقاضا می‌کنند که با گرفتن مجوز یا تأییدیه اختراع، گزارشی از آن‌ها تهیه شود. این کار به دلیل آنکه مرجع تخصصی و علمی روی این گونه کارها نظارت نمی‌کند، برای ما پذیرفته نیست.
اسلامی‌با اشاره به جریان‌ساز بودن و اثرگذاری این بسته افزود: امید ما این است که اثرگذار بوده باشد. گاهی از طرف برخی از روسای مراکز رشد و شرکت‌ها اخبار امیدوارکننده‌ای به ما می‌رسد. برخی از مخاطبان رسانه باور ذهنی‌شان این است که ایران یک آفتابه یا سوزن هم نمی‌تواند بسازد و از ما می‌پرسند آیا واقعاً این دستگاه‌ها در ایران ساخته می‌شود یا به اصطلاح نمایش تبلیغاتی است. در بخش مسئولان کشوری هم خوب به خاطر دارم که مدیر پخش اخبار می‌گفت: اگر این گزارش، یک بیننده پروپاقرص داشته باشد، آن شخص بی‌گمان، رئیس سازمان است که در جلسات مختلف به این گزارش استناد می‌کند. وی درباره ادامه روند تولید این بسته خبری ادامه داد: بسیاری از تهیه‌کننده‌ها در شبکه‌های مختلف سازمان با همین محور و پشتوانه مالی و اطلاعاتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، چند وقتی است شروع به کار کرده‌اند و برنامه‌های 20 دقیقه‌ای تهیه می‌کنند. گمان می‌کنم با اتکا به توان علمی دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، اخبار متنوع‌تری به بینندگان عرضه کنیم. همکاران پیشنهاد دادند تیتراژ برنامه را تغییر بدهیم که قابل بررسی است، ولی به عنوان تغییری درخور تأمل شاید بتوان در سال جهش تولید، صادرکنندگان ایرانی را هم به این مقوله افزود و برای بالا بردن کیفیت کالا و بسته‌بندی و ارائه آن از توان رسانه استفاده کرد.
محمدقاسم کیایی، دیگر خبرنگار تخصصی حوزه فناوری که یک هفته در میان، مسئول تهیه ساخت ایران است، درباره چگونگی شکل‌گیری «ساخت ایران» گفت: «ساخت ایران» بسته‌ای بود که در جهت اثرگذاری محصولات فناورانه شرکت‌های دانش‌بنیان از چند سال پیش شکل گرفت. خانم اسلامی همکار پیشکسوت ما شروع به تهیه این بسته کردند و پس از مدتی پیشنهاد همکاری به من هم داده شد. وی درباره چگونگی انتخاب موضوع افزود: موضوعات از بین محصولاتی که کاربرد زیادی در صنایع، نفت، گاز و پتروشیمی دارند، انتخاب می‌شوند. همچنین رویکردها پیوسته به‌روز می‌شود و نرم‌افزارهای مهم، زیرساخت‌ها، داروها و... می‌توانند جزو موضوعات ما باشند. وی افزود: در واقع هر طرح و محصول فناورانه‌ای که تجاری‌سازی شده باشد و در صنایع استفاده شود- از دارو، نفت، گاز و پتروشیمی‌گرفته تا زیست فناوری، نرم‌افزار آی تی، گیاهان دارویی، صنایع و... - می‌تواند موضوع ما باشد. وی گفت: الان کار به جایی رسیده که دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی و پژوهشی با ما تماس می‌گیرند و موضوعات بکر و پرکاربرد را برای اولین بار معرفی می‌کنند. ما هم به سردبیر اطلاع می‌دهیم و در صورت تأیید، آن‌ها را موضوع گزارش قرار خواهیم داد. برای بررسی صحت آن هم اگر موضوع دانش‌بنیان باشد، از معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری استعلام می‌گیریم تا تحقیقی انجام دهیم. اگر هم دانشگاهی باشد، باز از همین معاونت و بخش ستاد توسعه فناوری‌ها استعلام می‌گیرم و در صورت تأیید، گزارش تهیه می‌شود. کیایی ادامه داد: بسته ساخت ایران جایگاه ویژه‌ای بین مخاطبان پیدا کرده و نگاه خاصی به آن می‌شود باید گزارش‌هایی که برای این بسته تهیه می‌کنیم، کاملاً معتبر باشد تا سوءاستفاده‌ای از آن صورت نگیرد. وی افزود: اثرگذاری و جریان‌ساز بودن آن برای همه مشخص شده است. مخاطبان اصلی ساخت ایران مسئولان کشور هستند. بارها در گزارش‌هایمان گلایه‌های مطرح شده از شرکت‌های دانش‌بنیان را منعکس کرده‌ایم؛ این‌که چرا در صنایع، از ما استفاده نمی‌شود. خوشبختانه پس از پخش گزارش، بارها با ما تماس گرفته‌اند و گفته‌اند که از آن‌ها استفاده خواهد شد. یکی از مهم‌ترین تاثیرات آن، جایگزین شدن محصولات ایرانی به جای محصولات خارجی است. بارها محصولی را معرفی کرده‌ایم که جایگزین محصول خارجی شده و ارزآور هم بوده است. وی درباره آینده «ساخت ایران» گفت: الان داریم به معرفی محصولات می‌پردازیم؛ اما تصمیم داریم با مجوزی که رئیس خبرگزاری صداوسیما داده، به این سمت برویم که بازخورد محصولاتی را که از شرکت‌های دانش‌بنیان معرفی کرده‌ایم در صنعت ببینیم و بدانیم که آیا در صنعت مؤثر بوده‌اند یا نه و آیا در جهت شعار اصلی ما که توسعه اقتصاد فناوری و جهش تولید همچنین عدم‌وابستگی به پول نفتی است پیش می‌رود، یا خیر. امیدواریم در این جهت مؤثر باشیم. وی ادامه داد: تولید ثروت از راه علم چند سالی است که در کشور ما مورد توجه قرار گرفته و زیست بوم اصلی آن، شرکت‌های دانش‌بنیان و محیط‌های فناورانه هستند که دارند از علم خود ثروت تولید می‌کنند و در برابر تحریم‌ها ایستاده‌اند. ما در کشورمان چیزی کم نداریم. باید نحوه ارتباط صنایع با دانشگاه‌ها و محیط‌های فناورانه قدری تغییر کند و نواحی نوآوری ما، همگرایی زیادی با نواحی صنعتی داشته باشند.
«ساخت ایران» از تولیدات خبری خبرگزاری صداوسیماست که همسو با شعار سال‌های اخیر، از اقتصاد مقاومتی تا جهش تولید تلاش کرده با به تصویر کشیدن تلاش‌ها و دستاوردهای نخبگان جوان کشور، به جریان توسعه علمی و صنعتی کشور بیش از گذشته کمک کند تا راهی برای تجاری‌سازی محصولات کسب‌وکارهای نوپا و شرکت‌های دانش‌بنیان و در نهایت خروج از اقتصاد نفتی باز شود.
سحر قناعتی