مهرماه 1391 رویدادی کمنظیر در عرصه رسانه ملی رخ میدهد و با رویکردی تازه و چشماندازی بدیع، سلامت به خانواده بزرگ صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران میپیوندد؛ شبکهای برای بسط نشاط و تندرستی و با هدف ارتقای سواد سلامت جامعه.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، پخش آزمایشی شبکه سلامت سیما با پخش دو ساعت برنامه تأمینی آغاز شد و پس از یک ماه به چهار ساعت افزایش یافت و در آذر همان سال یعنی 1391 با اضافه شدن دو ساعت پخش زنده، ظرفیت خود را به شش ساعت رساند. 12 اسفند 1391 شبکه سلامت سیما با ساختاری نوین پا به عرصه برنامهسازی گذاشت و رسماً مورد بهرهبرداری قرار گرفت. هم اکنون شبکه سلامت سیما با شش ساعت برنامه تولیدی، در مدار 24 ساعته پخش قرار دارد.
این شبکه، میکوشد با ارتقای آگاهی اجتماعی، به توسعه سلامت در جامعه بپردازد و گامیبلند در جهت تبدیل به رسانهای مبتنی بر تقاضای مخاطب بردارد تا مخاطب بتواند مستقل از زمان و مکان به تبادل اطلاعات با رسانه سلامت بپردازد.
این شبکه در ادامه مسیر خود، برنامههای جدید و متنوعی را پیش روی قرار داد. در نخستین گام، گروه هنری ایجاد شد تا چهره گرافیکی شبکه یکدست و بسامان شود. هم زمان گروه ایدهیابی برای غنابخشی محتوا شکل گرفت و جلسات شورای کنداکتور با هدف مهندسی چیدمان برنامهها براساس سه مؤلفه میل، نیاز و مصلحت مخاطب جان گرفت.
البته آنچه به گواه مخاطبان نمود شاخصی در شبکه سلامت یافت ساختار گرافیکی شبکه خصوصاً در بخش آیتمها بود. این مهم با بهکارگیری جدیدترین مهارتها و زبدهترین متخصصان، با هدف ارائه و انتقال حداکثری پیام در کمترین زمان تحقق یافت و توانست با تولید بیش از 3000 برنامه و به دنبال آن افزایش ضرباهنگ، تأثیر چشمگیری در میزان رضایتمندی مخاطبان همیشگی شبکه گذاشته و رویش گروه جدیدی از مخاطبان را باعث شود.
در کنار توجه به امور هنری و برنامهسازی، شبکه تلاش کرد تا با تجهیز زیرساختهای فنی، بنای مستحکمی را پایهگذاری کند. از جمله اقدامات مؤثر و پیشبرانه، به این موارد میتوان اشاره کرد: نصب و راهاندازی برق فشار قوی ساختمان شهید بروجردی، برقراری فیبر نوری بین ساختمان شهید بروجردی و پخش قدیم جام جم به منظور استفاده بهینه از دیتا سنتر و منابع تأمین برنامه و پخش، بازسازی، توسعه و تجهیز بخشهای مورد نیاز برای تأمین برنامههای خارجی و داخلی شبکه از قبیل سانترگرافیک و مونیتورینگ، بازسازی و تجهیز آرشیو شبکه، برقراری فیبر نوری بین ساختمان پخش قدیم و رژی ساختمان 12 اسفند، تغییر فرمت شبکه از 3:4 به 9:16 که هم اکنون این شبکه آمادگی فنی و تولیدی لازم را برای ورود به پخش HD دارد.
شبکه سلامت سیما در این مدت و با کمترین تعداد نیروی انسانی تلاش کرد تا ضمن مدیریت هزینه و با نوسازی و بازتعریف فضای اداری و تولید برنامههای کوتاه مدت، میان مدت و کپسولی راه را برای تولید برنامههای بزرگ باز کند. این امر هم اکنون محقق شده و تولید هفت برنامه شاخص و مهم در این شبکه گواه بر این مدعاست. برنامههایی که با کمترین میزان برنامهسازی سیما در طبقات و ساختارهای مشابه تولید میشوند. آنچه در این میان اهمیت دارد تأکید و تلاش فراوان شبکه در غنابخشی به محتوای برنامههاست که عمدتاً با حضور کارشناسان و نخبگان عرصه سلامت محقق میشود. بدین منظور، تاکنون بیش از 700 نفر کارشناس و خبره این حوزه که همگی از اعضای هیئت علمی دانشگاههای کشور به شمار میروند یا دارای مدارک فوق تخصص هستند در برنامهها حضور یافتهاند. مقوله مهم و ویژه دیگر دستاندرکاران شبکه، تأکید بر جذابیتهای بصری برنامهها در بستر دکورسازی است. این امر با دعوت از مجربترین و ماهرترین طراحان و سازندگان دکور در سازمان صدا و سیما تحقق یافته و افق تازهای در برنامهسازی به روی شبکه سلامت گشوده شده است.
طراحی و تولید هدفمند و با کیفیت برنامهها به منظور ارتباط هرچه بهتر با مخاطبان، با محور رسالت سازمانی، سند چشمانداز شبکه سلامت به شمار میرود. از اینرو تلاش شده تا با رصد هدفمند نمونه برنامههای سلامتمحور در رسانههای خارجی و تحلیل فرم و محتوا و الگوبرداری برای تولید برنامههای بومی متناسب با فرهنگ و سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی، ثبات مناسبی به سیگنالهای ارتباطی شبکه سلامت ببخشد.
ویژگی یک رسانه خوب این است که ضمن توجه به ارتقای کیفی برنامهها، تلاش سازندهای در شنیدن نظرات مخاطبان خود و تعامل با آنان داشته باشد. از این رو شبکه سلامت سیما ضمن راهاندازی برنامه mc پخش به نام «همین امروز»، «همین امشب» با هدف افزایش تعامل و جلب مشارکت مخاطبانش، تلاش کرده با طراحی جدید سایت شبکه سلامت به آدرسwww. Salamattv.ir منطبق با نیازهای به روز مخاطب و ایجاد کانال شبکههای اجتماعی، اطمینان یابد مخاطبان شبکه انتخابی درست برای رسیدن به خواستهها و نیازهایش انجام دهد. همچنین پاسخگویی کامل به تماسهای تلفنی و پیامکهای مخاطبان و پیگیری درخواست آنان تا رسیدن به نتیجه درست، در اولویت اقدامات شبکه، متناسب با مخاطبان خویش است.
نگاه راهبردی شبکه سلامت، تغییر رویکرد محتوایی برنامهها به سمت فضای توانمندسازی جامعه و تبیین اصول پیشگیرانه و خودمراقبتی در سلامت فرد، خانواده و جامعه در تمام ابعاد سلامت و از دو منظر طب امروزی و ایرانی است. همچنین این شبکه به مسائل ملی و مذهبی و نیز موضوعات مبتلابه جامعه بیتوجه نیست و در موضوعاتی همچون دفاع مقدس، انتخابات و آسیبهای اجتماعی متناسب با مأموریت خود، خوش درخشید.
حضور و همراهی این شبکه در پویشها و جریانسازیهای مؤثر در همین زمینه صورت گرفته است. این شبکه بنا دارد با تولید و پخش برنامههای جذاب و متنوع در تمام زمینههای مرتبط با سلامت و به کارگیری زبدهترین و خلاقترین نیروهای برنامهساز با مدیریت درست هزینهها، ضمن بدل شدن به رسانهای مرجع در حوزه سلامت، از امتیازات بارز خود یعنی علمیبودن، به روز بودن و صادق بودن، لحظهای غافل نشود.
برخی برنامههای شاخص شبکه عبارتند از: «ضربان»، «مادر، کودک، تندرستی» و «دارو تک» که عمدتاً سلامت جسم را هدف گرفتهاند و برنامه «دهکده تندرستی» که در حوزه تغذیه و با نگاه طب ایرانی به موضوعات مینگرد. در زمینه سلامت روان برنامهای شاخص به نام «حال خوب» از شبکه پخش میشود. در بعد سلامت اجتماعی نیز برنامههای بسیاری روی آنتن میرود، مانند «گوشه عافیت»، «گپ گشت»، «سینماسلامت» و «با هم تا بهشت». در بعد سلامت معنوی نیز زندگینامههای جذابی تولید میشود و روی آنتن میرود.
همزمان با سالگرد شبکه سلامت، روابط عمومی سازمان با برخی از کارشناسان درخصوص موفقیت شبکه مصاحبه کرده است.
شبکه سلامت یک استثنا است
دکتر حسن قاضی زادههاشمی، وزیر سابق بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
مردم، شبکه سلامت را از خودشان میدانند و این راز ماندگاری و افزایش مخاطب این شبکه است. برنامههای این شبکه یک طرفه نیست و بیننده احساس میکند حقوقش درنظر گرفته میشود. این نکات سبب شده تا شبکه سلامت به توانمند شدن مردم و جامعه پزشکی کمک کند. به عبارت دیگر میتوان گفت که این شبکه استثنایی است و از این نظر باید از شما سپاسگزاری کرد.
شبکه سلامت مبتنی بر یافتههای علمی است
دکتر علی بابایی زاد، روانشناس
یک شبکه تلویزیونی تخصصی هنگامی میتواند برای مخاطبان خود راهگشا باشد که مبتنی بر یافتههای علمی، بدون سوگیری و پیش فرض باشد. شبکه سلامت در این زمینه توانسته در جهت بهبود کیفیت زندگی جسمانی و روانی افراد گامهای عمدهای بردارد، چرا که از بازخورد مشاهدهگران آن چنین برمیآید.
کارشناسان ورزیده و مطلع از علم روز در کنار احترام و همدلی با بینندگان، شرایطی را فراهم کردهاند که علاوه بر ارتباطی درون ذهنی، میل به بهبود و بهورزی را نیز حاصل میکنند.
امید است با تلاش و دقت این شبکه معظم، این چند دهه زیستی سریع تمام شونده، زیستنیتر و سودمندتر برای خود، دیگران و محیط پیرامون واقع شود.
تمام اهداف راهاندازی شبکه محقق شد
دکتر محمد اسماعیل اکبری، رئیس مرکز تحقیقات سرطان
همزمان با تأسیس شبکه سلامت، بنده در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی مسئولیت داشتم. اهدافی که برای ایجاد شبکه طراحی شده بود بحمدالله امروز محقق شده است و مردم از برنامههای آن رضایت دارند. اولین نکته مهم در حوزه سلامت شفافیت همه امور است؛ دوم گفتن حرف راست و سوم گفتن همه حرف راست. شاید در بخشهایی از امور کشور نیاز نباشد همه مسائل را به مردم بگوییم، ولی در حوزه سلامت باید راستگو بود و همه مطالب را به صورت شفاف گفت. به عقیده من با توجه به نیازهای سلامت و براساس اوضاع فرهنگی، شبکه سلامت توانسته گامهای مؤثری بردارد. برای تمام سختکوشان این حوزه آرزوی توفیق دارم و با توجه به برنامههای وزارت بهداشت در زمینه جامع نگر کردن و جامعگرا کردن سلامت بتوانیم از این رسانه به صورت بهینه استفاده کنیم.
اطلاعرسانی ضرورت تشخیص
دکتر سوزان امیرسالاری، فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان
خوشحالم که از چند سال قبل با شبکه سلامت همکاری دارم و از این طریق توانستهام اطلاعاتی راجع به بیماریهای شایع مغز و اعصاب کودکان در اختیار پدر و مادرهای عزیز قرار بدهم. اطلاعاتی که برای ارائه به پزشک ضروری است و به تشخیص صحیح و سریع کمک میکند.
مثلاً وقتی از طریق این شبکه علائم اوتیسم به زبان ساده برای مردم توضیح داده شد، بسیاری از افراد متوجه شدند که اشکالی در فرزندشان وجود دارد و به پزشک مراجعه کردند. از سوی دیگر اطلاعاتی نیز در زمینه واکسیناسیون بیماریهای همهگیر در اختیار مخاطبان قرار داده شد.
این شبکه به مردم کمک کرده تا در زمینه بهداشت و سلامت خود از افراد سودجو و حقهباز دوری کنند و به جای استفاده از روشهای تردستانهای مثل تلگیری و بادکش کردن از جدیدترین دستاوردهای علمی روز بهره برند.
رسانه فرصتی در فرهنگسازی برنامههای ملی سلامت
دکتر باقر لاریجانی، معاون آموزشی وزارت بهداشت و دبیر شورای آموزش پزشکی و تخصصی
ارتقای کیفی نیروی انسانی، از شاخصهای مهم توسعه در کشورهاست و در نظام سلامت که مسئولیت تأمین سلامت جامعه را به عهده دارد و دستاندرکاران آن مستقیماً با جان انسانها سر و کار دارند این موضوع اهمیتی مضاعف مییابد.
حوزه آموزش علوم پزشکی که مسئولیت تربیت نیروی انسانی نظام سلامت کشور را بر عهده دارد در سالهای اخیر با نقشه راه روشنی در مسیر تحول در حرکت است و برنامههای تحول و نوآوری در آموزش علوم پزشکی با هدف ارتقای نیروی انسانی علوم پزشکی کشور و پاسخگویی به نیازهای سلامت جامعه در دست اجراست.
رسانه به عنوان زبان گویای ارکان مختلف کشور میتواند نقش چشمگیری در فرهنگسازی و نهادینه کردن برنامههای ملی در میان جامعه داشته باشد. در این بین برخی رسانهها که به صورت مأموریتمحور به بررسی حوزهای خاص میپردازند میتوانند نقشی کلیدی در تبیین مفاهیم حوزههای ذیربط داشته باشند.
شبکه سلامت سیما که با هدف ارتقای سلامت در جامعه تأسیس شده و در این حوزه از جمله رسانههای پرمخاطب کشور است، به صورت رسالتمحور در کنار حوزههای مختلف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به فعالیت پرداخته و بیشک میتواند به عنوان پل ارتباطی بین مردم و سایر مخاطبان این وزارتخانه نقشی چشمگیر در اعتلای سلامت کشور و همچنین نهادینه کردن برنامههای تحول و نوآوری در آموزش علوم پزشکی داشته باشد.
ضمن تبریک به مناسب سالگرد تأسیس شبکه سلامت سیما و تقدیر از تلاشهای مسئولان محترم این شبکه، امید است با تلاشهای همکاران و ارتباط مستمر حوزههای مختلف وزارت بهداشت با این شبکه، شاهد اعتلای فرهنگ سلامت در جامعه و پیشبرد سیاستهای نظام سلامت کشور باشیم.
آگاهی ضرورت پیشگیری
دکتر مریم رزاقی آذر، فوق تخصص غدد درون ریز و متابولیسم کودکان
وقتی اشخاص بیمار میشوند نزد پزشک میروند و مراحل تشخیصی و درمانی را طی میکنند، ولی پیشگیری بیش از درمان در بهبود سلامت جامعه مؤثر است. این پیشگیری با آگاهی اجتماعی از بیماریها و علل ایجادکننده آن حاصل میشود. برخی از بیماریها اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند قابل درمان هستند و اگر دیر بشود درمان نمیشوند. آگاهی از علائم بالینی بیماریها موجب مراجعه زودتر بیمار به پزشک میشود و قبل از اینکه بیماری به مرحله لاعلاج برسد تشخیص داده و درمان میشود. از طرفی آگاهی از سبک زندگی سالم سبب پیشگیری از بسیاری بیماریها میشود. مثلاً چاقی و نداشتن فعالیت جسمانی مناسب سبب ایجاد بیماری دیابت نوع 2، بالارفتن چربی و فشار خون میشود و در رگهای بزرگ و کوچک بدن اختلال پدید میآید که زمینه را برای سکتههای قلبی و مغزی فراهم میکند.
شبکه سلامت سیما یک رسانه اجتماعی خوب برای ارائه این آگاهیهاست و نقش مؤثری در سلامت اجتماع ایفا میکند. هر روز بسیاری از مردم با پیامک یا تلفن گویا با این شبکه ارتباط میگیرند، که این امر، نشاندهنده توجه مردم به برنامههای این رسانه است. در حال حاضر پزشکان در رشتههای مختلف درباره بیماریهای شایع برای مردم صحبت میکنند و این صحبتها نه تنها برای عامه مردم، بلکه برای خود پزشکان نیز مفید است. در سالهای اخیر رشته پزشکی گسترش وسیعی داشته است و در نتیجه شاخههای مختلفی در علم طب پدید آمده که به صورت رشتههای تخصصی و فوق تخصصی نمایان است و این موضوع سبب میشود که گاه خود پزشکان از مطالبی که مربوط به رشته تخصصی خودشان نیست، دور میافتند و نکاتی که همکارانشان در شبکه سلامت سیما بیان میکنند برایشان مفید است و مطالب خوانده شده قبلی نیز مرور میشود.
یکی از مطالبی که بسیار به سلامت افراد ارتباط پیدا میکند تصادفات رانندگی است. تحقیقات وسیعی که در کشور صورت گرفته است، نشان از آمار زیاد مرگ و میر تصادفات رانندگی دارد و باید در شبکه سلامت و در کل صدا و سیما به آن پرداخته شود؛ زیرا این پیشگیری احتیاج به یک فرهنگسازی عمومی دارد. انشاءالله در صدا و سیما به این مسئله آنقدر پرداخته شود که تأثیری در مردم داشته باشد.
ارتقای سطح سواد سلامت، نتیجه کوشش شماست
دکتر محمود خدادوست، مشاور وزیر بهداشت و سرپرست دفتر طب ایرانی
شبکه سلامت انصافاً در رساندن پیامهای سلامت، در بخش آگاهیدهی و تنویر افکار عمومی و بالا بردن سواد سلامت مردم نقش بی بدیلی ایفا کرده است. اطلاع رسانی و ایجاد فضای رسانهای ویژه و مناسب در بخشهای سیاستگذاری و اجرای حوزه سلامت از دیگر فعالیتهای این رسانه است.
امیدواریم در سال جدید با نگاه به بحث اقتصاد مقاومتی در زمینه بالا بردن سواد سلامت جامعه قدمهای بلندی برداشته شود. همانطور که میدانید براساس گزارشهای سازمان بهداشت جهانی امروزه بیماریهای غیرواگیر، اولین عامل مرگ و میر در جهان است. بنابراین، اطلاعرسانی در زمینه فشار خون، دیابت، اعتیاد و ... بهترین و مؤثرترین راه اصلاح سبک زندگی است. از آنجا که رسانه ملی مورد اعتماد، وثوق و اقبال مردم است، در این زمینه میتواند پیش قدم باشد. امیدواریم در سال جدید با انرژی مضاعف و اقدامات خلاقانه تهیهکنندگان و برنامهسازان حوزه سلامت، نتایج بهتری حاصل شود.
از آنجا که طب ایرانی در میان مردم ما ضریب نفوذ زیادی داشته و مردم به طور طبیعی به آن گرایش دارند، باید از این ظرفیت استفاده کرد. طب سنتی، بخشی از باورهای مردم است و افراد سودجو با استفاده از این باور و با تبلیغات نادرست و بزرگنمایی در اینباره به مردم آسیب میزنند. بنابراین، شبکه سلامت میتواند با آگاهی بخشی راه را برای این افراد ببندد.