مدیران اداره‌کل بازار محتوای معاونت فضای مجازی در گفت وگو با خبرنگار روابط عمومی سازمان صدا از اهداف این اداره کل سخن گفته اند:

به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، اداره‌کل بازار محتوا یکی از اداره‌کل‌های معاونت فضای مجازی است که مهم ترین ماموریت ایجاد یک مخزن بزرگ محتوای سالم و فرآوری شده  به همراه بانک اطلاعاتی کارآمد است تا از این طریق بتواند پشتیبان مناسبی برای نهضت تولید محتوا باشد. سعید مقیسه مدیر کل بازار محتوای سازمان یکی از کارکردهای این اداره کل را که از بهمن ماه 1395 راه‌اندازی شده، تعامل و هم‌افزایی بین تولیدکنندگان عمده محتوا با نهادهای انتشار محتوا و سرویس‌دهندگان به مخاطب می‌داند. وی قالب محتوای این بازار را آثار صوتی، عکس، ویدیویی زنده و ضبط شده و سرویس‌های ارزش افزوده برمی‌شمارد.

مخاطبان این مخزن بزرگ محتوا چه کسانی هستند؟

اداره کل بازار محتوا قرار است یک اَبَر بازار چند رسانه‌ای  (Mega Multi Media Market) ایجاد کند و به چهار مجموعه عمده تلویزیون‌های ‌تعاملی (IPTV)، شبکه‌های صداوسیما (IRIB)، تولید کنندگان و انتشار دهندگان داخلی(IRAN) و شبکه‌های انتشار محتوای جهانی در خارج از کشور(International) خدمت‌رسانی نماید.

پس لوگوی این اداره کل نیز بر اساس فعالیت‌اش است؟

بله، چهار حرف i  و چهار حرف m  استفاده شده در لوگو گویای فعالیت و اهداف این اداره کل است.

در ساختار این اداره کل چه واحدهایی در نظر گرفته شده است؟

زیرمجموعه این اداره کل سه واحد آرشیو و ارایه محتوا، فرآوری محتوا و ممیزی و بازبینی وجود دارد. ضمن اینکه سایت بازار محتوا هم در بخشی مستقل برای اطلاع‌رسانی و ارائه محتوا درخدمت بهره‌برداران و مخاطبان است.

محتوای موجود چگونه فراهم می‌شود؟

بخشی از محتوا به صورت مستقیم از آنتن صدا و سیما وارد مخزن بزرگ بازار محتوا می‌شود بخشی دیگر با ارتباط با بانک اطلاعات آرشیو مرکزی سازمان و دیگر بانک های اطلاعاتی سازمانی تامین می‌شود و بخش دیگری از طریق شرکت‌های طرف قرارداد IPTV به منظور ممیزی و کسب پروانه انتشار بارگذاری می‌گردد. بخش دیگری هم از طریق ارتباط با شرکت‌های داخلی و خارجی تولید محتوا تجمیع می‌شود سپس با فرآوری و نمایه سازی، تگ‌گذاری و فهرست سازی دریک فرآیند مدیریتی متمرکز، زمینه بهره برداری بهتر و کنترل شده از محتوای موجود فراهم می‌شود.

جایگاه مالکیت فکری و حقوق مادی و معنوی آثار چگونه است؟

یکی از مفاد قرارداد بازار محتوا با آورندگان و نیز بهره برداران آثار، رعایت حقوق مالکیت است و برای محتوای سازمان نیز با استعلام از مبادی ذیربط و تجمیع اطلاعات در اتوماسیون بازار محتوا این مهم پیگیری و صیانت می‌شود .

امکان دسترسی به این محتواها چگونه است؟

مردم یا مخاطبین عمومی از طریق سایت بازار محتوا دسترسی به فهرست ها و دسته بندیهای مختلف و پوستر و آنونس یا پیش نمایش محتوا دارند اما دریافت اصل محتوا برای ایشان از طریق بازار محتوا ممکن نخواهد بود و لینک انتشار دهندگان مربوطه مانند تلویزیون‌های تعاملی ارائه می‌شود ولی بهره‌بردارانی که به منظور بازتولید یا انتشار با ما قرارداد دارند از طریق سایت بازار محتوا سفارش های خود را ثبت می‌‍‌‌کنند. تقاضایشان در اصل، حقوق انتشار یا رایت محتوا است نه تماشای یک نمونه از آن لذا اگر آثار تقاضا شده، متعلق به آورندگان غیرسازمانی باشد مطابق شرایط قرارداد فی‌مابین عمل می‌کنیم و اگر مالکیت محتوا برای سازمان باشد موضوع در شورای واگذاری، مطرح  و پس از بررسی، مجوز و شرایط دستیابی و بهره‌برداری اعلام و محتوا ارائه می‌شود. ریاست این شورا که صیانت از آثار فکری و تولیدی سازمان و واگذاری مالکیت برنامه‌ها را برعهده دارد، رییس رسانه ملی است و اعضای آن همه مسئولین ذیربط در معاونت‌ها و واحدهای مختلف سازمان هستند. البته دبیرخانه این شورا در اداره کل بازار محتوا مستقر است.

به دبیرخانه این شورا اشاره کردید، مهمترین وظیفه این دبیرخانه چیست؟

دبیرخانه شورای واگذاری علاوه بر بررسی درخواست‌ها و ارائه محتوا به بهره‌برداران، رصد نقض مالکیت محتوای سازمان در فضای مجازی را هم برعهده دارد و درصورت بروز این اتفاق، گزارش حقوقی‌ای تهیه کرده برای اقدام قضایی به اداره کل مالکیت فکری ارجاع می‌دهد.

تاثیر این اداره کل در صنعت تولید محتوا چیست؟

این ساختارِ حمایتی، مدیریت و تبادل آثار بین تهیه‌کنندگان، تامین‌کنندگان و بهره برداران مختلف سازمانی و برون سازمانی را طی قراردادهایی تسهیل نموده و به پایداری و استمرار نهضت تولید محتوا کمک می‌کند.

اکنون مهم ترین بهره‌برداران بازار محتوا چه کسانی هستند؟

ارائه سرویس‌های مختلف به تلویزیون‌های تعاملی IPTV در اولویت ماموریت ما قراردارد و در این زمینه اپراتورهای لنز، فام، تی وی نت، تیوا، آیو و آی‏سیما و تلویزیون تعاملی سازمان به نام شیما مهم ترین ذینفعان فعلی بازار محتوا هستند.

توجه به جزئیات و تهیه شناسنامه برای همه عوامل تولید

 سید حامد محسن پور مدیر واحد فراوری محتوا است. وی مهمترین فعالیت این واحد را افزودن اطلاعات به برنامه‌های بازار محتوا دانسته می‌گوید: تکمیل اطلاعات، تهیه پوستر، آنونس، ثبت عوامل تولید، حذف سیاهی و کلاکت قسمت‏ها، حذف تبلیغات میان برنامه، تلفیق فایل‌های مشابه، تخصیص کلید واژه و نمایه سازی و نهایتا بسته بندی محتوای بازار برعهده این واحد است.

وی درباره مزیت فرآوری بازار محتوا تاکید می‌کند: در اینجا حتی به جزئیات به نظر کم‌اهمیت هم توجه می‌کنیم. به طور مثال در یک سریال یا برنامه تلویزیونی ما کل تیتراژ را با تمام جزئیات استخراج کرده برای همه افراد شناسنامه تهیه می‌کنیم. این کار به مرور ما را به بانک اطلاعاتی قوی و پرمحتوا نزدیک می‌کند. به گفته محسن پور در این زمینه بسته بندی 5000 قسمت از محتوای فاخر سازمانی تا پایان سال 98 در حال انجام است.مدیر واحد فراوری محتوا با اشاره به بازیابی برنامه‌های پخش شده در این بازار تصریح می‌کند: محتواهای موجود در شبکه‌های رادیویی، تلویزیونی داخلی و برون‌مرزی مجددا تدوین شده با یک روز اختلاف در بازار محتوا قابل دستیابی است.

ملاحظات محتوایی برای آثار تلویزونهای تعاملی IPTV ها

 محمدعلی اشعری مدیر بخش ممیزی و بازبینی مسئولیت‌اش را در دو بخش محتواهای ضبط شده و محتواهای خطی تعریف کرده می‌گوید: ممیزی محتوای شبکه‌های خطی زنده پخش مجدد و دوربین ثابت اپراتورهای تلویزیون تعاملی طرف قرارداد سازمان برعهده این واحد است. وی می‌افزاید: هر محتوایی که می‌خواهد وارد بازار محتوا شود باید ملاحظات رسانه ملی در آن دیده شود.

اشعری درباره شبکه‌های خطی می‌گوید: به شبکه‌هایی که دارای کنداکتور و جدول پخش مشخصی هستند شبکه‌های خطی می‌گویند و انواع ان شامل پخش زنده شبکه‌های صدا وسیما ، کانال خطی از محتوای آرشیو (VOD)، دوربین‌های زنده، برنامه‌های رویدادی، ادامه برنامه‌های زنده شبکه‌ها و شبکه‌های ماهواره‏ای ویژه است.  مدیر بخش ممیزی و بازبینی ادامه می‌دهد: هم اکنون 28 شبکه در حال ممیزی روزانه اند و برای پخش از اپراتورهای تلویزیون تعاملی آماده می‌شوند. نکته قابل توجه در این بخش نگاه تخصصی به شبکه‌ها و بازبینی‌ها بر اساس مأموریت شبکه‌هاست. اشعری در این باره می‌گوید: در کنار بحث رده‌بندی سنی و طبقه‌بندی محتواها  که منجر به دستیابی بهتر مخاطب و بهره‌بردار از محتواهای موجود خواهد شد، تلاش ما براین است که ممیزی‌ها در شبکه‌های تخصصی که مأموریت‌های ویژه مانند ورزش، سلامت، سرگرمی، فیلم و سریال، کودک و نوجوان و... دارند به شکل تخصصی انجام شود تا لطمه‌ای به محتواهای تخصصی زده نشود. وی با اشاره به این‌که همکاران ممیز در این بخش اکثراً همان همکاران بخش‌های ممیزی در سازمان هستند تأکید می‌کند  ملاحظات محتوایی در شبکه‌ها مطابق ضوابط جاری سازمان است.

ذخیره سازی آرشیو مبتنی بر فناوری روز

 همایون طاهری پور مدیر بخش آرشیو و ارایه محتوا تجمیع و بارگذاری آثار در سامانه بازار محتوا را مهمترین مأموریت این مدیریت می‌داند. وی با اشاره به تعامل مستقیم با اداره کل آرشیو سازمان می‌گوید: تا کنون بیش از ده میلیون رکورد اطلاعاتی در سامانه بازار محتوا ثبت شده است که شامل همه محتوای آرشیو مرکزی سازمان، محتوای پخش شده از شبکه‌ها، بانک های اطلاعاتی و راهنمای الکترونیکی برنامه‌ها (EPG) و محتوای ارایه شده توسط IPTVها و شرکت های دیگر است.طاهری پور، ایجاد شناسنامه کامل و تخصیص کد یکتا به محتوا و ارایه رسید به عنوان مرجع ثبت محتوا را از دیگر وظایف خود و همکارانش در این بخش دانسته می‌گوید: بهره‌برداران برای دسترسی به این آرشیو پس از ثبت سفارش در سامانه، دریافت کد و اجازه دسترسی از سوی شورای واگذاری، می‌توانند از کلیه محتواهای موجود در آرشیو این بازار استفاده کنند. مدیر بخش آرشیو و ارایه محتوا با اشاره به ایجاد آرشیو حرفه‌ای دیجیتال و ذخیره سازی تمام محتواهای پخش شده از کلیه شبکه‌های رادیویی و تلویزیونی رسانه ملی متذکر می‌شود: این محتواها به صورت روزانه در LTO ها (Linear Tape-Open) بارگذاری می‌شوند.  وی درباره دلیل ذخیره سازی روی LTO یا نوار های مغناطیسی می‌گوید: فناوریLTO با نام Ultrium شناخته  می‌شود. که یک نوار ذخیره سازی تک خطی با ظرفیت بالا و پیشرفته و قابل پیشرفت و گسترش مداوم است. این نوارها بسیار قدرتمند و قابل پیشرفت و همین طور سازگار با فرمت‌های مختلف است که به درخواست گسترش حفاظت داده‌ها کمک می‌کند. طاهری پور می‌افزاید: این بخش با رعایت حقوق مالکیت به بهره‏برداران می‌تواند محتوا را با فرمت متناسب بعد از فرآوری و ممیزی به متقاضی تحویل دهد. مدیر بخش آرشیو و ارایه محتوا در پایان می‌گوید: ثبت تقاضای شبکه‌های خطی و صدور رسید آرشیو برای تولیدات معاونت فضای مجازی نیز برعهده این بخش است.

چهار میلیون رکورد اطلاعاتی برای چهره‌ها

 حسن مقتدری مسئول سایت بازار محتوا به آدرس https://bazaremohtava.ir است. وی می‌گوید: در این سایت تاکنون بیش از چهار میلیون رکورد اطلاعاتی منتشر کرده‌ایم که بخش چهره‌ها یکی از پر مخاطب‌ترین آن است.

 این بخش مهم ترین دستاورد ایجاد سامانه متمرکز تولیدات در بازار محتواست که تاکنون بیش از 138 هزار از عوامل تولید از بازیگر، کارگردان، تهیه کننده، تصویربردار تا دیگر عوامل تولید که کمتر به آنها در سامانه‌ها و سایت‌های دیگر می‌پردازند، در آن ساماندهی شده است. مسئول سایت بازار محتوا امکان جستجوی پیشرفته و هوشمند، دسته بندی محتوا filter))، مرتب سازی sort))، ثبت نظر و امتیاز دهی به آثار و عوامل تولید در سایت را از ویژگی‌های این سایت بیان می‌کند. وی امکانات این سایت را در درخواست بهره برداری از محتوای بازار از جمله آثار سازمانی (سبد خرید رایت) و نیز عرضه محتوا برای پخش از شبکه‌های سازمان (واگذاری رایت) می‌داند.

مقتدری با اشاره به توجه به مناسبت های سال و موضوعات ویژه ابلاغی در صفحه نخست سایت می‌گوید: با همکاری بخش فرآوری محتوا، نتیجه نمایه سازی و تخصیص کلید واژه‌ها در فهرست های موضوعی و مناسبتی سایت نمایش داده شده‌است.