یکی از آثار خوب نمایشی که در تلویزیون دنبالهسازی شده سریال پربیننده و خوشساخت «لیسانسهها» است که در سری سوم به «فوقلیسانسهها» تغییر نام داده و توانسته مخاطبان زیادی را جذب کند و پای تلویزیون بنشاند.
«فوقلیسانسهها» همچون دو فصل قبلی در خنداندن تماشاگر آنهم نه به هر قیمتی، موفق بوده و نقد اجتماعی پشت شوخیهاست و شوخیها خوب از کار درآمده است. یکی از برگهای برنده سریال، علاوه بر قلم توانا و کارگردانی خوب سروش صحت، حضور بازیگران توانمندی است که هر یک نقش مهمی در باورپذیری روابط میان شخصیتها دارند. در گزارش پیش رو، سراغ رضا جودی تهیهکننده سریال و دو بازیگر آن افشین سنگچاپ و سیاوش چراغیپور رفتیم تا از چند و چون بازی در این سریال بدانیم.
«فوقلیسانسهها» اثر خاص و متفاوتی است
رضا جودی تهیهکننده سریالهایی همچون پاییز پدر سالار، صاحبدلان، پشت کوههای بلند، اغما و دوران سرکشی در ادامه همکاریاش در لیسانسههای 1 و 2 با سروش صحت در «فوقلیسانسهها» نیز او از استقبال مخاطبان از سری قبل سریال برایمان گفت و توضیح داد: به دلیل همین استقبال، سازمان از ما خواست «فوقلیسانسهها» را تولید کنیم. وی در پاسخ به این پرسش که چه چیز سریال سبب شد تا ادامهاش را بسازید، اظهار کرد: «فوقلیسانسهها» اثر خاص و متفاوتی نسبت به آثار ساخته شده است. سروش صحت آدم متفاوتی است و جنس کارش با بقیه فرق میکند و علاقهمند به ساخت ادامه سریال شدم.
جودی با اشاره به همکاری خوبش با سروش صحت گفت: وقتی «فوقلیسانسهها» را شروع کردم، نمیدانستم که او میخواهد برنامه«کتاب باز» را نیز همزمان اجرا کند. معتقدم یک کارگردان باید تماموقت در اختیار یک کار باشد و همزمان بودن دو کار، مشکلاتی را پیش میآورد.
وی درباره انتخاب هوتن شکیبا و پذیرفتن ادامه نقش حبیب قصه بعد از دریافت سیمرغ جشنواره فیلم فجر گذشته گفت: از او دعوت به همکاری کردم و او هم پذیرفت و بازی کرد. انتخاب دیگر بازیگران هم به توانایی سروش صحت برمیگردد که به درستی همه را انتخاب کرد و من هم نظرم را دادم.
جودی با اشاره به اینکه تلویزیون اصلاً ممیزی ندارد، ادامه داد: من کارمند سازمان و تلویزیونی هستم و اگر سفارش کار بدهند انجام میدهم در غیر اینصورت در خانه مینشینم و تلویزیون تماشا میکنم.
وی در پاسخ به تداوم دنبالهسازی سریالش میگوید: از نظرسنجی سازمان اطلاعی نداریم و ما هم مانند همه بینندگان سریال را تماشا میکنیم. هم اکنون منتظر نتیجه نظرسنجی و بازتاب ها هستیم و باید ببینیم در آینده چه اتفاقی میافتد. اگر شرایط مناسب باشد و سازمان بخواهد ما سریال را ادامه دهیم، عوامل هم همراه میشوند. این را هم بگویم که دوستانی که ما را میشناسند از سریال تعریف میکنند.
جودی درباره پرداخت نشدن دستمزد بازیگران توضیح داد: ما هم مانند بقیه تهیهکنندگان به عوامل بدهکار هستیم. امیدواریم سازمان بودجه را پرداخت کند تا ما هم با عوامل تسویه حساب کنیم.
این تهیهکننده کهنهکار درباره سختی کار تولید سریال هم تصریح کرد: تولید هر اثری سختیهای خودش را دارد. تولید کار تلویزیونی روزبهروز سختتر میشود و هرچه جلوتر میرویم با در بسته روبهرو میشویم. همکاریهایی که در گذشته در تولید صورت میگرفت اکنون انجام نمیشود.
وی در پایان افزود: دوستان همکاری خوبی داشتند و کمک کردند و در شرایطی که کشور دچار مشکل مالی است سریال را تولید کردیم و به سرانجام رساندیم.
شخصیت امیری را دوست دارم
سیاوش چراغیپور دیگر بازیگر این سریال که تا به حال بازی او را در سریالهایی همچون از یاد رفته، لیسانسهها، نردبام آسمان، سفر سبز، معمای شاه و بچه مهندس دیدهایم نقش آقای امیری را بازی میکند. او گفت: سروش صحت برای بازی به من پیشنهاد داد و نگاهش را به فیلمسازی و فیلمنامهنویسی قبول دارم. همچنین قصه و شخصیت امیری را دوست دارم چون پل ارتباطی بین اتفاقها و ماجراهاست و همه اینها سبب شد بازی در سریال را با افتخار بپذیرم.
امیری شخصیت دور از دسترسی برایم نبود چون ما خیلی در خیابان، محل کار و زندگیمان آدمهایی را میبینیم که تابع نظم و قانون هستند و به خانواده احترام میگذارند، اما همیشه درگیر آدمهای غیرمسئولی هستند که به قوانین اجتماعی اهمیت نمیدهند.
وی در پاسخ به این پرسش که آثار طنز چه جایگاهی در تلویزیون دارد، توضیح داد: امیدوارم تلویزیون سرمایهگذاری برای اینگونه آثار طنز را زیاد کند. وقتی عامه مردم سریالهایی با این فرمت را تماشا میکنند و اهالی هنر و روشنفکرانی که کمی سختگیرانهتر به برنامههای تلویزیونی نگاه میکنند سریال «فوقلیسانسهها» را قبول کردهاند و وظیفه تلویزیون توجه بیشتر به اینگونه برنامههاست. گاهی اوقات، کارهای طنز به هجو کشیده میشوند یا مردم خیلی با آن آثار ارتباط برقرار نمیکنند. اگر کارشناسان تلویزیون بررسی کنند و ببینند چه کدهایی در اینگونه کارها مؤثر بوده خیلی راحت میتوان به سمت اینگونه کارها رفت.
در دورهای که تعدد شبکهها، فضای مجازی، دسترسی آسان به آثار روز دنیا و رقیبی همچون شبکه خانگی وجود دارد کشاندن مردم پای تلویزیون خیلی سخت است. چراغیپور اضافه میکند: این کار سعهصدر و اندکی آزادی عمل میخواهد چون نسل امروز بهویژه کودکان و نوجوانان به راحتی هر کاری را نمیپذیرند و در تمام دنیا جدیدترین سریالها در دسترسشان است و میتوانند آنها را ببینند. ما باید کارهای روز دنیا را ببینیم و بهروز باشیم و کیفیت کارمان را بالا ببریم تا بتوانیم خود را ارتقا دهیم.
وی اضافه میکند: سکانسها، ضبط و بازبینی و بخشهای زیادی از دیالوگها و بازیها حذف میشود و بعد روی آنتن میرود، در حالی که خیلی چیز عجیب و غریبی نیست. امیدوارم مدیران تلویزیون مردم را در نظر بگیرند. آنها آگاهتر از آنچه فکر میکنیم، هستند. مردم، منتقدان خوبی هستند و ما هم برای آنها کار میکنیم و اگر قرار باشد نپذیرند و ارتباط برقرار نکنند هر چه بودجه، هزینه و زمان صرف میشود، هدر میرود.
وی ادامه داد: ما در زمینه پرداختها، انتظاری که از تلویزیون داریم برآورده نمیشود و بخشی هم محدودیتهای مالی سازمان است که ترجیح میدهیم در خانه بنشینیم و موسیقی گوش دهیم و کتاب بخوانیم. البته چیزی که ما را فعال نگهداشته و ناامید نکرده، عشق به این حرفه و مردم است و آنها با روی گشاده از ما پذیرایی میکنند و این برایم بزرگترین پاداش است.
آثار نمایشی کمدی در تلویزیون کمیاب است
افشین سنگچاپ، بازیگر موفق سینما و تلویزیون، 17 ساله بود که وارد حرفه بازیگری شد و سپس حرفههای مختلف پشت صحنه مانند دستیار کارگردانی برنامههایی همچون «اکسیژن»، عروسکگردانی، برنامهریزی و انتخاب بازیگر را برعهده گرفت. او در «فوقلیسانسهها» در نقش جعفر، پدر مسعود باز میکند.
سنگچاپ میگوید: ویژگی «فوقلیسانسهها» خارج بودن از قواعدی است که تا حالا جاری میشده؛ یعنی این فاصلهگذاریها، شخصیتهایی را که برای اولین بار دیده شدهاند، آدمهایی را که خیلی دوست داشتنی هستند، ولی در عین حال گند میزنند، گاف میدهند و گیج هستند، ولی برای یک هدف واحد به نتیجه میرسند در تلویزیون نداشتهایم و «سروش صحت» با درایت این مسئله را جا انداخته است.
سنگچاپ درباره نقش خودش در سریال توضیح داد: نوشته سروش صحت بسیار دقیق و واضح بود. او این آدمها را خلق کرده بود و سریال خیلی وابسته به ذهن سروش صحت بود. علاوه بر نوشتهای که در اختیار داشتیم آنچه را که در ذهنش داشت و نمیتوانست روی کاغذ بیاورد در زمان فیلمبرداری اعمال میکرد. من برای اولینبار بود که در چنین سریال سختی کار میکردم، چون معتقدم بازی در اینگونه آثار خیلی سخت است و شخصیتها دوپهلو و چندپهلو هستند و بازیگر باید بتواند هر جنبه را در آن واحد خلق کند. میخواهم بگویم صاحب اصلی و بنیانگذار کار، سروش صحت است، چون بخشی روی کاغذ و بخشی در ذهن او بود. سروش با کلی فکر سرصحنه میآمد که باید آنها را خلق و ضبط میکردیم و این سبب شد اتفاق عجیبی بیفتد و آن دوستی بین ما بود و خیلیها به ما گفتند این صمیمیت در قاب تصویر هم به شدت مشهود است. هوتن شکیبا، امیرحسین رستمی، سیاوش چراغیپور و بیژن بنفشهخواه دوستان ارزشمند و خوبی بودند که من در این سریال با آنها همکاری کردم.
وی با اشاره به کمبود آثار نمایشی طنز در تلویزیون اضافه کرد: مردم از «فوقلیسانسهها»، «لیسانسهها» یا هر اثر کمدی دیگری استقبال میکنند و اینگونه آثار را دوست دارند، ولی در تلویزیون کمیاب است. تصمیمگیرندهها باید به اینگونه آثار اهمیت بیشتری بدهند تا تعادل روحی و روانی در جامعه ایجاد شود. نباید فراموش کنیم در سالهای گذشته، چهار شبکه اصلیمان هر فصل یک طنز نود شبی داشتند.
سنگچاپ در پایان افزود: در سریال «فوقلیسانسهها» همهچیز جذاب و شگفتانگیز بود. مردم، دوستان و آشنایان همگی تقریباً رضایت داشتند و نظرشان جلب شده بود و بیننده سریال بودند. هیچ اثری بینقص نیست و امیدوارم ما را بابت کم و کاستیهایمان ببخشند.
مریم محمدی