حضرت آیتالله خامنهای در سخنرانی تلویزیونی خود در نیمه شعبان درباره عملکرد رسانه ملی در زمینه (حادثه ویروس کرونا) فرمودند: صداوسیما هم انصافا در این زمینه بسیار خوب کار کرده است.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، حضرت آیتالله خامنهای درباره اقدامات سازمان گفتند: «در این مورد (حادثه ویروس کرونا) هم دولتها در این حادثه امتحان میشوند و هم ملتها؛ آزمون عجیبی است؛ صداوسیما هم انصافا دراین زمینه بسیار خوب عمل کرده و خوب کار کرده است در این مورد.»
وقتی مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) در سخنرانی نیمه شعبان، اقدامات ما را در زمینه مقابله با کرونا بسیار خوب خواندند، خستگی بیش از یک ماه جهاد رسانهای در میدان اطلاعرسانی و امیدافزایی از تنمان بیرون رفت و حال خوبی به ما دست داد. شنیدن این عبارت از زبان مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) احساس خوبی به همهمان داد، اما ما چه کردیم که اینگونه اقداماتمان مورد توجه ایشان قرار گرفته است؟
از همان روزهای پایانی سال 98 که منتقدان بر طبل تعطیلی برنامهسازی در سازمان میکوبیدند؛ رسانه ملی تصمیم گرفت عملکرد مناسبی در زمان بروز بحران داشته باشد. صداوسیما در مقام یک رسانه میتوانست نقش و عملکردی دوگانه داشته باشد. بحرانزا یا بحران زدا باشد؛ امیدزدا یا امیدزا باشد. مسلما سازمان نقش دوم را برعهده گرفت و در کنار بحران زدایی به امیدزایی روی آورد که نتیجه آن پخش سریالها، مسابقات و برنامههای ترکیبی شاد و مفرح بود که همراه با رعایت استانداردهای بهداشتی و اهمیت پیشگیری از انتقال ویروس کرونا، توانست حضور و عملکرد مؤثری در مدیریت بحران داشته باشد. گفته میشود در زمان بحران از رقابت های رسانه ای خبری نیست. خبرنگاران به هم کمک میکنند عکس، فیلم و اطلاعات در اختیار هم قرار میدهند، برنامهسازان برای آنچه روی آنتن میفرستند، دقیقتر عمل میکنند؛ چون کمک به حل مسئله اهمیت دارد و مخاطب به آنچه از رسانه ملی میبیند و میشنود، اعتماد میکند. رسانه ملی در این مدت نشان داد در زمان تعطیلی مطبوعات و چاپ نشدن نسخه کاغذی آن میتواند در کنار انعکاس اخبار و اطلاعات از ابعاد آسیب ها، رنج ها، تلفات و دردها بکاهد و تا حد امکان به حجم کمکها بیفزاید. همین رویکرد سبب شد این رسانه با قدردانی نمایندگان مجلس، مدیران و دولتمردان روبرو شود؛ چرا که کمک به حل بحران را مهمترین کارکرد رسانهای خود در مدیریت و هدف اصلیاش در شفافسازی شرایط دانست.
استودیو ویژه کرونا در خدمت آگاهی بخشی
این شفافیت و آرامش بخشی برای بهبود روند اطلاعرسانی درباره آخرین وضعیت کنترل بیماری کرونا با راهاندازی استودیو ویژه کرونا توسط اداره کل پخش اخبار سیما و پوشش لحظهبهلحظه اخبار کرونایی توسط خبرگزاری صداوسیما و شبکه خبر شکل جدیتری به خود گرفت و علاوه بر حضور سخنگوی ستاد مقابله با کرونا و دیگر دستاندرکاران این ستاد، آخرین اخبار و اطلاعات جلسههای این ستاد پس از برگزاری، در بخشهای خبری برای مردم بیان شد. این شکل از اطلاعرسانی سبب شد تا بسیاری از مسئولان و دستاندرکاران ستاد ویژه کرونا به علت حجم بالای کارها و پرسشهای متعدد خبرنگاران رسانههای دیگر، بر پاسخگویی به رسانه ملی اهتمام بیشتری داشته باشند. این رفتار رسانهای سازمان نشان داد که در دنیای امروز دیگر سرعت انتشار خبر مهم نیست؛ بلکه صحت آن اهمیت بیشتری دارد. بخشهای خبری سازمان در این مدت تلاش کردند از این بحران، گفتمانی ایجاد کنند که دیگر رسانهها را به دنبال خود بکشانند. جلب مخاطب بیش از نود درصدی برای پیگیری اخبار، اطلاعات گفتمانی را میان مخاطب و رسانه ملی ایجاد کرد. در کنار این هشدارهای پیاپی به مخاطبان، تهیه گزارشهای خبری که نشان میداد برخی از هموطنان درخواستها برای مسافرت نرفتن و در خانه ماندن را رعایت نمیکنند، از عزم رسانه ملی برای تغییر رفتارها از طریق به نمایش گذاشتن کاستیها و ایرادهای موجود حکایت داشت.
کرونا با کسی شوخی ندارد
در این میان نباید از تلاش همکاران بخشهای تولید و پخش زنده و مهندسان فنی سازمان غافل ماند. همکارانی که بهصورت نوبتکار در حوزههای تولید، پخش، پشتیبانی فنی کادر درمانی مرکز بهداشت و... تعطیلی نداشتند و بخشنامههای دورکاری و مرخصیهای اختیاری هم شامل حال آنان نشد؛ ممکن بود در میان نخستین طعمههای این ویروس باشند. در میان مراقبتهای جدی مرکز بهداشت و درمان سازمان و حضور همیشگی همکاران این مرکز در ورودیهای سازمان برای تب سنجی همکاران، حدود111 نفر از همکاران در تله این ویروس گرفتار شدند. مشخصترین این افراد دکتر عاطفه میرسیدی، سردبیر بخش خبری 20 سیما بود که با وجود همه دشواریها و ناملایمات برای ترغیب مردم به خانهنشینی و پرهیز از تشنجآفرینی و ایجاد آرامش، در میدان جهاد رسانهای به کرونا مبتلا شد. ابتلای19 تن از همکاران خبرگزاری صداوسیما به کرونا نشان داد که خبرنگاری بحران پرخطر است. متأسفانه در جریان بحران کرونا، چهار همکارمان را هم از دست دادیم. بیشک دانستن این مخاطره در رسانه ملی بود که حسن روحانی رئیسجمهوری در پایان آخرین نشست هیئت دولت در سال 1398 با قدردانی از عملکرد رسانه ملی در روزهای کرونایی گفت: صداوسیما بار بسیار سنگینی را بر دوش گرفته است. رسانه ملی در کنار پزشکان و پرستاران، این روزها به یک بال مهم برای مبارزه با کرونا تبدیل شده است.
اعتماد به تلویزیون برای شکست کرونا
وجود گروه مدیریت رسانهای بحران میتواند نجاتبخش هر رسانه در برابر شایعات، خبرهای جعلی و قضاوتهای شتابزده رسانههای معاند باشد. تلویزیون و معاونت سیما با این نگاه که نباید آنتناش را به فضای غیریکپارچه و مشوشی مثل فضای مجازی تبدیل کند، برنامهسازی خود را در نوروز مدیریت کرد. رسانه ملی با خاصیت دیداری و شنیداری خود، از جذابیتش استفاده کرد و با دروازهبانی فضای مجازی و دیگر شبکههای تلویزیونی، مخاطب را با سریالهای نوروزی (پایتخت، دوپینگ، کامیون و...)، مسابقات دیدنی(عصر جدید، ایران، مافیا و...) و فیلمهای سینمایی ایرانی و خارجی که بسیارشان برای نخستینبار رنگ تلویزیون را به خود میدیدند؛ سرگرم کرد. این سرگرمسازی، اولین گام برای حفظ پویش«#در_خانه_بمانیم» بود و گام بعدی در « #کرونا_را_شکست_میدهیم» تثبیت کرد؛ اما این تلاش همچنان ادامه دارد. انتخاب جدول پخش مناسب برای سریالهای ماه رمضانی و پخش سریال«نونخ2» در فاصله میان نوروز تا رمضان، تأکید بر تولید برنامههای گفتوگو محور و آیتمیبا حضور کارشناسان مبرز و معتمد در برنامههای پزشکی و سلامت محور گام مهمی در برنامهسازی ایام بحران است.
رادیو، صدای همدلی در بحران
در این میان نباید رادیوییها را فراموش کرد. رادیو تنها رسانه ای است که در موقعیت بحران امکان دسترسی به آن میسر است و برنامهسازان رادیو این آمادگی را دارند که در کمترین زمان، مهمترین تأثیر رسانهای را روی مخاطب بگذارند.
در کنار رادیوهای سراسری و تخصصی، رادیو نوروز با صدای همدلی با مخاطبان در خانه تلاش کرد با پخش موسیقیهای شاد و آیتمهای مفرح و طنز تا 20 فروردین حال و هوای بهار را برای مخاطبان زنده نگه دارد و بخشی از بال اطلاعرسانی در بحران را در معاونت صدا بر عهده گرفت. رادیو در این روزها تلاش کرد نقش اصلی رسانه ملی را برای انعکاس اخبار و اطلاعات پر رنگ کند و از ابعاد آسیبها، رنجها، تلفات و دردها بکاهد و تا حد امکان با بیان رویدادها و اطلاع رسانی از عملکرد دستگاههای خدماتی و امدادی بالاخص حوزه بهداشت و سلامت، قرارگاه بهداشت و ستاد ملی مبارزه با کرونا به حجم کمک های احساسی و اطمینانبخشی بیفزاید. در نخستین شماره هفته نامه صداوسیما در سال 99 تلاش کردهایم تا گوشه ای از زحمات همکاران در بخشهای مختلف را مکتوب کنیم تا در تاریخ سازمان ماندگار شود.