پیوندهای تاریخی، فرهنگی و مذهبی، تهران و باکو را به همسایگانی دارای روابطی برادرانه و متحدانی منطقهای بدل کرده است. از زمان استقلال این کشور در سال 1991 میلادی، جمهوری آذربایجان همواره جایگاهی راهبردی برای سرزمین ما داشته و در این سالها نیز همواره روابطی نزدیک و رو به گسترشی میان دو کشور حاکم بوده است. در این میان، رادیو آذری معاونت برونمرزی که بالغ بر 37 سال از عمرش میگذرد، نقشی پررنگ در ارتباط هرچه بیش تر و نزدیکتر میان این دو کشور ایفا میکند. بی گمان نقش این رادیو در برهه حساس کنونی که مناقشه جمهوری آذربایجان و ارمنستان، دوباره این منطقه را متلاطم کرده، از اهمیت بالاتری برخوردار شده است.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، به مناسبت فرارسیدن سالروز تاسیس رادیو آذری معاونت برونمرزی با کارکنان این رادیو گفت و
گو کرده ایم:
رنگین کمانی از برنامههای متنوع
رادیو آذری معاونت برون مرزی در صداوسیمای آذربایجان شرقی، مستقر است و هم اکنون روزانه به طور میانگین 8 ساعت و 30 دقیقه پخش دارد.
مهدی نعلبندی، مدیر رادیو آذری معاونت برونمرزی در خصوص تاریخچه تاسیس این رادیو گفت: رادیو آذری تبریز در شانزدهم مهر سال 1362 با پخش روزانه نیم ساعت برنامه آغاز به کار کرد . این رادیو به مرور زمان با جذب نیروی انسانی مورد نیاز، برنامهها و همچنین ساعات پخش خود را افزایش داد.
این کارشناس رسانه، عملکرد رادیو آذری معاونت برون مرزی رادر اوضاع کنونی و مناقشه قره باغ اینچنین شرح داد: در مناقشه اخیر قره باغ تاکید رادیو آذری بر دو محور خبر و تحلیل است. ضمن انعکاس آخرین اخبار جبهه جدید جنگ در قره باغ زوایای آشکار و پنهان ماجرا در برنامههایی مانند «دنیا در هفته گذشته»، «پل شکسته»و «بی پرده» با حضور کارشناسان حوزه قفقاز بررسی و تحلیل میشود.
رادیو آذری برای مردم جمهوری آذربایجان با تاثیری مانند حوزه علمیه قم و نجف توصیف شده است مدیر رادیو آذری درباره وسعت مخاطبان این رسانه برون مرزی گفت: رادیو آذری قسمت اعظمی از جمهوری آذربایجان، جمهوری خودمختار نخجوان و بخش هایی از جمهوری ارمنستان و بخشهایی از شرق ترکیه را تحت پوشش قرار می دهد. غالب شنوندگان این رادیو، دوستداران جمهوری اسلامی ایران و علاقه مندان به دین اسلام و معارف اسلامی در جمهوری آذربایجان هستند و با علاقه زیاد برنامههای این رادیو را پیگیری میکنند. این رادیو توانسته است ضمن مقابله با رسانههای متعدد و متکثر موجود در جمهوری آذربایجان، در ایفای نقش اطلاع رسانی صحیح و انتقال پیام انقلاب اسلامیگام های موثری بردارد. همچنین، این رادیو در حوزههای تمدنی انقلاب اسلامی تاثیرات خوبی داشته است که بارها از سوی شنوندگان رادیو بیان شده است. مرحوم حاج علی اکرام علی اف، بنیانگذار حزب اسلامی جمهوری آذربایجان در کتاب خاطرات خود نقش این رادیو را با حوزههای علمیه قم و نجف قابل قیاس دانسته است. وی درخواست های مکرر شنوندگان را عامل اصلی در راهاندازی پخش زنده برنامههای رادیو آذری از طریق وبسایت توصیف کرد و افزود: یکی از خواستههای مخاطبان راه اندازی پخش مستقیم برنامهها از طریق وب سایت رادیو بود که با هماهنگیهای صورت گرفته با معاونت برون مرزی، این بخش راهاندازی شد و شنوندگان امکان دریافت برنامهها را به صورت زنده از طریق وبسایت رادیو و همینطور شبکههای اجتماعی و وبسایت یورمدیوم پیدا کردند. در برنامه ویژه تحویل سال همین امکان سبب شد تا کارشناس مستقر در ترکیه پس از استماع پیام نوروزی مقام معظم رهبری(مدظلهالعالی) در تماس تلفنی به بررسی ابعاد پیام ایشان بپردازد.
وی در ادامه به رویکرد این رادیو در تولید برنامههای جدید متناسب با نیازهای جامعه مخاطب اشاره و عنوان کرد: با مطالعه نیازهای فرهنگی، اجتماعی، دینی و سیاسی جامعه مخاطب، برنامههایی تولید شده که برخی از آنها شامل «قره باغ، خاک اسلام» با موضوعیت بررسی تاریخ مناقشات قره باغ و واکاوی اخبار این مناقشه، «آچیق سؤز» یا بدون تعارف با هدف بررسی آخرین مسائل سیاسی جمهوری آذربایجان، «چراغ» با محوریت فرمودههای امام راحل (ره) و مقام معظم رهبری، «انقلابیمیز» و «ققنوس» با موضوع بررسی تاریخ انقلاب چهل ساله و با دو رویکرد روایت تاریخی و تحلیل سیاسی و منطقه ای، «بیر ایچیم عشق» ویژه ایام محرم یا «جرعهای عشق» مخصوص آموزش زبان فارسی میشوند.
نعلبندی به عملکرد این رادیو در حوزه تولید مستند نیز اشاره کرد و افزود: تاکنون چندین مستند رادیویی به همت همکاران تهیه شده که از جمله آنها می توان به «ایران سفرنامه سی» با موضوع سفرنامه خانم گویرچین کریمی از شاعران و نویسندگان جمهوری آذربایجان، «رهبر» با موضوع زندگینامه مقام معظم رهبری در سه فصل دین، سیاست و هنر، «دومانلی سرحد» با محوریت داستان سرباز شهیدحسینعلی صدآفرین، «اهتزاز» با موضوع مبارزات دینی در جمهوری آذربایجان و «محراب شفق» با موضوع زندگی مرحوم استاد شهریار اشاره کرد.
وی در پاسخ به سوالی در رابطه با میزان استقبال از رادیو آذری عنوان کرد: در برهههایی مانند ایام نوروز، ماه مبارک رمضان و ماه محرم و اربعین، میزان تاثیر رادیو در تعمیق اشتراکات میان ایران و جامعه هدف آشکار میشود و در برخی برنامههای جنبی مانند مسابقاتی که رادیو برگزار میکند، این تاثیر بیش تر رخ می نماید که یکی از نمونههای آن جشنواره بین المللی اربعین در سال های قبل بود. این جشنواره با هدف افزایش دایره مخاطبان در قالبهای شعر، شعرخوانی یا پادکست رادیویی و نغمههای دینی با موضوعات اربعین سید الشهدا (ع )، زیارت اربعین، مراسم پیاده روی اربعین، سرزمین کربلا آغاز و برگزار شد و آثاری از کشورهایی مانند جمهوری آذربایجان، ترکیه، ایران، آلمان، روسیه و گرجستان دریافت شد. هیئت داوران جشنواره در هر بخش متشکل از داورانی از ایران، جمهوری آذربایجان و ترکیه بود و آیین اختتامیه آن با حضور داوران و برندگان جشنواره از کشورهای یاد شده در تبریز برگزار شد.
وی اضافه کرد: ماه مبارک رمضان را باید بهار مخاطبان رادیو آذری تبریز دانست. برنامههای سحری ماه مبارک رمضان از دیرباز پرمخاطب ترین برنامههای رادیو بوده است که با ایجاد ظرفیت تعامل مخاطبان با برنامه در قالبهایی مانند فضای مجازی، تماس تلفنی و مسابقات روزانه این لحظات تبدیل به ساعات به یاد ماندنی این رادیو برای مخاطبان آن شده است و با افزایش چهار برابری مخاطبان رادیو مواجه بوده ایم.
مدیر رادیو آذری معاونت برون مرزی در پایان در خصوص بهترین خاطره کاری اش از همکاری با این رادیو گفت: از خاطرات شیرین برنامههای سحری ماه مبارک رمضان و جشنواره بین المللی اربعین که بگذریم شیرین ترین خاطره من به حضور چند باره نماینده محترم ولی فقیه در استان و امام جمعه محترم تبریز جناب آقای حجت الاسلام سید محمدعلی آل هاشم در برنامه سحری ماه مبارک رمضان است که میزان اشتیاق مخاطبان برای گفتوگوی بیواسطه با ایشان و ابراز احساساتشان نسبت به حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری و نیز نسبت به امام جمعه محترم تبریز که در قالب شعر و متن ادبی و سوالات شرعی از ایشان، متجلی میشد برایم بسیار شیرین و لذتبخش بود.
استقبال مخاطبان از برنامههای نمایشی
در ادامه به گفتوگو با جعفر رضایی اصل، مسئول گروه نمایش رادیو آذری معاونت برون مرزی پرداخته ایم. بالغ بر سه دهه از همکاری جعفر رضایی اصل با سازمان صداوسیما میگذرد. او که سابقه اجرا در شبکه جهانی سحر را نیز در کارنامه دارد، میگوید: در سال ۱۳۷۲ با افتتاح سیمای آذری شبکه جهانی سحر به عنوان یکی از نخستین مجریان و برنامه سازان این شبکه در خدمت عزیزان بودم. پس از مدتی با آغاز فعالیت رادیو آذری تهران به رادیو پیوستم و از سال ۱۳۹۴ از تهران به تبریز نقل مکان کردم و در رادیو برون مرزی تبریز ادامه همکاری دادم که در کنار گویندگی با کمک مدیران رادیو گروه نمایشی این رادیو را افتتاح کردیم.
وی در خصوص بازخورد مخاطبان نسبت به برنامههای رادیو آذری گفت: به نسبت می توان این بازخوردها را مثبت ارزیابی کرد. در برخی برنامههای ماه مبارک رمضان، مخاطبان ارتباط تنگاتنگی با برنامهها دارند و میزان دانلود تولیدات نمایشی این رادیو از سوی مخاطبان در سایت رادیو بسیار درخور توجه است. رضایی اصل به مشترکات میان ایران و جمهوری آذربایجان اشاره کرد و افزود: اشتراکات فرهنگی و دینی میان ایران و جمهوری آذربایجان دستمایه ساخت برنامههای متنوعی در این رادیو بوده است که خوشبختانه واکنشهای دریافتی از سوی مخاطبان نشان می دهد که توانسته ایم در این راه موفق عمل کنیم. وی افزود: در بخش نمایشی با در نظر گرفتن نقاط مشترک میان ایران و آذربایجان، از سال 1394 بیش از 200 نمایش در موضوعات فرهنگی، تاریخی، دینی و مناسبتی تولید شده است که اصل جدایی ناپذیر در تمام این نمایشها تقویت مشترکات فرهنگی و دینی میان مردم دو کشور بوده است.
مسئول گروه نمایش رادیو آذری معاونت برون مرزی به طیف گسترده مخاطبان این رادیو در کشورهای همسایه اشاره کرد و افزود: مخاطبان ما بیش تر پیگیر برنامههای دینی و و برنامههای حوزه اشترکات فرهنگی و تاریخی و دینی هستند. به نظرم این رادیو به نسبت زمان و هزینه برنامه سازی و نوع و محتوای آنها، معدل خوبی را از مخاطب کسب کرده است.
وی در پایان عنوان کرد: در سال های اخیر، برگزاری جشنواره بین المللی اربعین از سوی این رادیو کیفیت کار رادیو را در تمام زمینهها ارتقا داده است. طبیعی است با افزایش تعداد نیروی انسانی کارآمد متخصص و بالابردن سطح کیفی تجهیزات، جذب فکر و خرید آن، ارتباط نزدیک و حضوری با مخاطبان، کسب و تعلیم و تعلم دانش و زبان مقصد می توان به توفیقات بیش تری دست یافت.
مردمیکه تشنه معارف اسلامی و روحیه ایرانی هستند
نسرین میلانی زاده، از جمله گویندگان و تهیه کنندگان رادیو آذری معاونت برونمرزی است. او مرداد 1393 به خانواده معاونت برون مرزی پیوست. او میگوید: برنامههای رادیو آذری در طی سال های اخیر با تنوع گستردهای که به خود دیده، توانسته همه سلیقههای مخاطبان را تغذیه کند که این مسئله باعث جذب بیش تر مخاطبان در این سالها شده است.
این تهیه کننده رادیو آذری افزود: مخاطبان تشنه دانش سیاسی و مذهبی هستند و برنامههای این رادیو نیز با تمرکز روی موضوعات مختلفی از قبیل خانواده، کودک، ادبیات کهن و معاصر، طنز و سرگرمی، دفاع مقدس، تحولات سیاسی جهان، اتفاقات آذربایجان، قفقاز و قره باغ، حضور صهیونیستها در آذربایجان و ... تولید و پخش میشود که خوشبختانه بازخوردها نشان می دهد که از برنامههای ما راضی بودهاند. میلانی زاده به نقش رادیو آذری در آگاهسازی مردم جامعه هدف اشاره کرد و افزود: انسانهای مظلومیکه سالها تحت سلطه حکومت کمونیستی زندگی کرده اند و پاسخ سوالات متعددشان در حوزههای معرفتی را نمییابند، به رادیو آذری معاونت برون مرزی پناه می آورند. آنها شیفته زندگی در سایه اسلام و روحیه انقلابی گری ایران هستند.
وی ادامه داد: موضوعات توحیدی، رشادت و شهادت، تربیت انسانهای والامقامی مثل حاج قاسم سلیمانی و مدافعان حرم در مکتب امام خمینی (ره) برای آنها غیر قابل تصور است و چه بسا با الگو برداری از آنها روح خود را صیقل می دهند و این باعث افتخار است.
وی از علاقه زیاد مخاطبان برنامههای مناسبتی مذهبی سخن گفت و خاطرنشان کرد: مخاطبان اردت خاصی به امام رئوف دارند و آرزوی زیارت کربلا را هم میکنند. ایام ماه محرم همپای ایرانیان عزاداری و در ماه مبارک رمضان در آستان دوست بندگی میکنند. در اعیاد ملی و دینی همیشه شادمان و مسرورند و در ایام پیروزی ملت ایران شادباش گو و تشویق کننده هستند. درواقع، فاصله مکانی میان مردم دو ملت هیچ گاه احساس نمیشود.
میلانی زاده گفت: اگرچه برد رادیویی ما منطقه قفقاز و آذربایجان است، در جشنواره اربعین که با مشارکت مخاطبان برگزار کردیم آثار بسیار درخوری از کشورهای ترکیه، روسیه، آلمان و کشورهای دیگر به دستمان رسید که تعجب ما را برانگیخت. این تهیه کننده و گوینده رادیو آذری به لزوم توجه بیش تر به رادیو آذری به عنوان یک رسانه اثرگذار در منطقه هدف اشاره کرد و افزود: به کارگیری نیروهای انسانی کارآمد و متعهد و تبدیل این رادیو از یک رسانه صوتی به رادیو نما می تواند علاوه بر ارتقای عملکرد، منجر به دیده شدن بیش تر رادیو آذری شود. ما همچنین در مرکز این توان را داریم تا با شبکه جهانی سحر هم به طور مشترک وهم به صورت ویژه، برنامه سازی کنیم. همکاران مستعد و توانمند ما می توانند در این زمینه بسیار موفق عمل کنند.
در اکثر مناطق جمهوری آذربایجان مخاطب وفادار داریم
علیرضا نوراللهی نیز از دیگر کارکنان رادیو آذری و سردبیران خبر آن است که از سال ۱۳۸۶ همکاری خود را با این رادیو آغاز کرده است. وی میگوید: از طریق تست گویندگی همکاری خود را با سازمان صداوسیما آغاز کردم و اغلب در برنامههای خبری و سیاسی و نیز برخی برنامههای فرهنگی و هنری با رادیو آذری همکاری دارم.
نوراللهی در پاسخ به این سوال که برنامههای رادیو آذری بیش تر حول چه محورهایی می چرخد، عنوان کرد: وجه غالب برنامههای رادیو آذری با موضوعات دینی و سیاسی است و در کنار آن، به موضوعات فرهنگی و تاریخی نیز در این رادیو پرداخته میشود. وی بازخورد برنامههای رادیو آذری را درخور توجه توصیف و عنوان کرد: ما در اکثر مناطق جمهوری آذربایجان، مخصوصا مناطق نزدیک به ایران مخاطب داریم. این مخاطبان بیش تر درخواست برنامههای مذهبی، کارشناس محور و معارفی را دارند و تجربه ثابت کرده که این قبیل برنامهها بیش تر با ذائقه مخاطبان ما همخوانی دارد. وی در پایان اظهار امیدواری کرد با تولید برنامههای علمی و کارشناس محور بیش تر، افزایش برنامههای زنده و تولید محتوا بر اساس فرهنگ و ذوق مخاطب، مسیر پیشرفت رادیو آذری تبریز هموارتر شود.