سریال «صبح آخرین روز» درباره شهید مجید شهریاری یکی از برجسته‌ترین دانشمندان شهید هسته‌ای کشور در مرکز زنجان در مرحله تولید است. ترور دانشمند هسته ای کشورمان در چند هفته گذشته و همخوانی آن با موضوع این سریال دستمایه تولید گزارش پیش رو شد:
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، این سریال به تهیه‌کنندگی مصطفی عمادزاده و کارگردانی حسین تبریزی در حال تولید است. داستان این سریال که از اواسط دهه 40 و یک سال پیش از تولد شهید شهریاری آغاز می‌شود، دوران خردسالی و کودکی و نوجوانی او را روایت می‌کند تا اینکه به دوره بزرگسالی شهید شهریاری با بازی کاوه خداشناس می‌رسد. سپیده خداوردی نیز نقش دکتر بهجت قاسمی، همسر شهید شهریاری را بازی می‌کند. مهران رجبی، افسانه ناصری، اردشیر رستمی، زهرا سعیدی و... به همراه جمعی از بازیگران زنجانی از دیگران بازیگران این سریال هستند و فاطمه حیدری و حسن عطارها فیلم‌نامه آن را به نگارش درآورده‌اند. صدا و سیمای زنجان با ساخت این سریال، به فرزند برومند شهر خود که یک چهره برجسته علمی و از مفاخر ملی است، ادای دین می‌کند.
به واقعیت زندگی شهید شهریاری وفادار بودیم
مصطفی علمی‌فرد، تهیه‌کننده سریال که خودش زنجانی و همشهری شهید شهریاری است، جایگاه انسانی و علمی این شهید را شایسته معرفی به مردم از طریق یک سریال تلویزیونی می‌داند، به‌ویژه اینکه اتفاقاتی که در زندگی دکتر شهریاری رخ داده از ظرفیت نمایشی بالایی برخوردار است. قصه‌ای که از حیث زمانی از اواسط دهه 40 آغاز می‌شود و تا سال ۱۳۹۸ ادامه می‌یابد. به گفته علمی‌فرد به دلیل زندگی‌نامه‌ای بودن ساختار قصه و پرداختن به مقاطع سنی مختلف زندگی شهید شهریاری، برای هر برهه، یک بازیگر انتخاب شده‌است. برای خردسالی‌اش پسری از تهران، برای دوران کودکی‌اش پسری از چهارمحال‌وبختیاری و برای دوران نوجوانی‌اش فردی از قم انتخاب شده که شباهت چهره آنان به قهرمان قصه، معیار اصلی این انتخاب بوده‌است.
برای دوران بزرگسالی نیز کاوه خداشناس به ایفای نقش می‌پردازد؛ بازیگری که به لحاظ رفتاری و ویژگی‌های جسمانی و ظاهری به شخصیت اصلی نزدیک است و در واقع با گریم حدود 70 درصد به شهید شهریاری شباهت پیدا کرده‌است.
نقش مادر این شهید در مقطع 30 سالگی را بازیگری از زنجان بازی کرده‌است و دوره میانسالی این نقش تا زمان شهادت را زهرا سعیدی اجرا می‌کند.
نقش پدربزرگ هم به مهران رجبی سپرده شده‌است که او تلاش کرده این نقش را شیرین، اما جدی بازی کند. همچنین نقش مادربزرگ را افسانه ناصری بازی می‌کند.در واقع سعی شده انتخاب بازیگران به‌گونه‌ای باشد که چهره‌ها باهم قرابت داشته‌باشند.حتی بازیگرانی که نقش شهید شهریاری را از خردسالی تا بزرگسالی بازی می‌کنند، شبیه هم هستند.
تهیه‌کننده سریال «صبح آخرین روز» بر وفاداری به واقعیت‌های زندگی شخصیت شهید شهریاری در فیلم‌نامه تاکید کرده و گفته که آن‌ها مبتنی بر مستندات موجود نوشته شده‌است. علمی‌فرد درباره انتخاب حسین تبریزی برای کارگردانی این سریال، به همکاری قبلی‌شان در چند تله فیلم و سریال اشاره کرده و گفته که سابقه تولید سریال‌های مناسبتی و مذهبی در کارنامه وی چشمگیر است و بر فضای اینگونه سریال‌ها اشراف کافی دارد. این تهیه‌کننده درباره فضا و گونه (ژانر) این سریال گفت: سعی کرده‌ایم قصه را در فضای ملودرام روایت کنیم تا برای مخاطب ایرانی جذابیت‌های نمایشی داشته‌باشد. فیلم‌نامه سریال هم بسیار لطیف و شاعرانه نوشته‌شده و به زندگی شهید می‌پردازد.
او همچنین درباره تحقیق و پژوهش درباره نگارش فیلم‌نامه سریال به گفت‌وگوها و ملاقات‌هایش با خانواده شهید شهریاری اشاره کرد و گفت: ما چند جلسه‌ای با همسر شهید شهریاری، خانم دکتر قاسمی و مادر، برادر و خواهر شهید هم ملاقات و با آن‌ها صحبت کردیم تا آنان را از حس و حال کار آگاه کنیم تا اتفاقات برایشان ملموس باشد. ضمن اینکه سعی کرده‌ایم به مستندات زندگی شهید شهریاری وفادار باشیم و گام به گام فیلم‌نامه جلو برویم.
او با بیان اینکه لوکیشن سریال شامل دو بخش بافت سنتی زنجان و شهرک سینمایی غزالی است، گفت: ما این سریال را با باور قلبی و خیلی دلی ساخته‌ایم و امیدواریم که بر دل‌ها بنشیند.
شهید شهریاری روی اهدافش متمرکز بود
کاوه خداشناس را در بسیاری از سریال‌های مناسبتی و در نقش‌های مذهبی دیده‌ایم. او که بازیگر نقش شهید شهریاری در این سریال است درباره این نقش و حضورش در این مجموعه گفت: وقتی نقش شهید شهریاری در سریال «صبح آخرین روز» به من پیشنهاد شد، تحقیقات میدانی‌ام را شروع کردم و علاوه بر مطالعه بیش‌تر درباره شهید، با همسر و خانواده شهید صحبت کردم تا بیش‌تر از رفتارها و منش این شهید بدانم و درست نقشم رااجرا کنم. همچنین با دوستان و همکاران او هم‌کلام شدم تا از جزئیات شخصیتی شهید شهریاری آگاه شوم. این مطالعه فقط به قبل از تولید سریال منتهی نشده و حین سریال هم ادامه دارد و تلاش کرده‌ام کاملا به روحیات شهید نزدیک شوم و این نقش را باورپذیر و ملموس از کار دربیاورم.
به گفته کاوه خداشناس، یکی از ویژگی‌های شهید شهریاری این بود که روی اهدافش متمرکز بود، ساده زندگی می‌کرد و به ظواهر توجهی نداشت. این موارد را سعی کرده‌ام دربازی‌ام پررنگ کنم تا مردم بیش‌تر از شهید بدانند. او درباره احساسش نسبت به ایفای نقش شهید شهریاری می‌گوید: وقتی قرار شد نقش شهید شهریاری را بازی کنم در عین اینکه خوشحال بودم، نگران هم بودم، زیرا نقش شخصیت‌های شناخته شده وبرجسته را باید با دقت بازی کرد، زیرا کوچک‌‌‌‌‌ترین خطایی به حرف‌وحدیث‌های زیادی منجر می‌شود.
او درباره لهجه این شخصیت در سریال گفت: در گپ‌وگفت‌هایی که قبل از شروع کار با کارگردان و تهیه‌کننده داشتم، تأکید کردند که نمی‌خواهند با لهجه آذری صحبت کنم، زیرا برای دوران خردسالی، کودکی و نوجوانی شهید شهریاری هم از لهجه آذری استفاده‌نشده و به همین دلیل نیاز نیست من ترکی صحبت کنم. البته شهید شهریاری از خطه زنجان بود، اما در این سریال ما آذری صحبت نمی‌کنیم.
باید شهید شهریاری را به مردم معرفی کنیم
قطعا نگارش فیلم‌نامه سریالی مثل «صبح آخرین روز» که قصه‌ای شخصیت‌محور و شخصیتی واقعی دارد، نیازمند تحقیق و پژوهش است. فاطمه حیدری، یکی از نویسندگان این سریال در این باره می‌گوید: ابتدا اطلاعاتمان به اندازه عموم مردم بود و فقط می‌دانستیم شهید شهریاری از شهدای هسته‌ای است، ولی وقتی قضیه جدی شد، شروع به تحقیق و نگارش کردیم و نشست‌هایی هم در سازمان انرژی اتمی داشتیم و به سراغ خانواده شهید رفتیم. وقتی آگاهی‌مان از زندگی شهید بیش‌تر شد، متوجه خدمات ارزنده شهید شهریاری به ایران شدیم و اینکه این شهید بسیار در میان مردم گمنام است و باید درست معرفی شود.
حیدری درباره شیوه نگارش فیلم‌نامه و نحوه همکاری‌اش با نویسنده دیگر این سریال می‌گوید: من و آقای عطارها هر دو با هم می‌نوشتیم و بعد با هم صحبت می‌کردیم تا بهترین دیالوگ‌ها را انتخاب کنیم. خوشبختانه همکاری بسیار خوبی داشتیم و درباره بخش‌های مختلف قصه با هم صحبت می‌کردیم تا با کم‌ترین خطا کارمان را ادامه دهیم.
او درباره سختی این کار گفت: نگارش فیلم‌نامه این سریال، یکی از سخت‌ترین کارهای زندگی‌ام بود، چون کار هم حالتی امنیتی داشت و هم اینکه ملودرام اجتماعی محسوب می‌شد. در مجموع کار سختی بود، چون اطلاعاتمان در این‌باره کم بود و باید تحقیقات بیش‌تری انجام می‌دادیم. به‌هرحال تا زمان پخش، این نگرانی همراه من است که خانواده شهید و مردم سریال را دوست خواهندداشت یا نه.
گزیده‌کارم، ولی این کار مهم است
اردشیر رستمی را با ایفای نقش شهریار در سریال شهریار به کارگردانی کمال تبریزی می‌شناسیم. او در سریال «صبح آخرین روز» در نقش پدر شهید شهریاری بازی کرده‌است. میر طاهر مظلومی او را برای ایفای این نقش معرفی کرد. رستمی درباره این نقش گفت: «من خیلی کم بازی کرده‌ام، اما وقتی قرار شد نقش پدر شهید شهریاری را بازی کنم با جان و دل این کار را انجام می‌دهم، زیرا همیشه نسبت به شهیدان احساس دین می‌کنم. شهید شهریاری اسوه، عارف و مظلوم بود و افتخار بزرگی است برایم که نقش پدر شهید شهریاری را بازی می‌کنم. البته همه مقاطع زندگی پدر شهید را با گریم بازی کرده‌ام. او درباره گریم این نقش به نکته جالبی اشاره کرد و گفت: برخی مواقع گریم نقشم هفت تا هشت ساعت طول می‌کشید، حتی یک روز بعد از کار به حدی خسته شده بودم که به دوستان گفتم گریم ریش را از روی صورتم برندارند و قرار شد من طاق باز بخوابم، ولی آن شب مرتب کابوس می‌دیدم که ریش از صورتم جدا شده‌است. به همین دلیل هراسان از خواب بیدار می‌شدم و جلو آینه می‌رفتم و می‌دیدم ریشم سر جایش است. در مجموع آن شب نتوانستم بخوابم. گرچه گریمم در این سریال سختی‌های خودش را دارد، ولی با عشق و علاقه می‌گذارم دوستان چهره‌پرداز کارشان را انجام دهند.
اردشیر رستمی درباره اهمیت این سریال و ساخت مجموعه‌هایی درباره شهدای انقلاب تاکید می‌کند: هریک از ما نسبت به شهدا باید احساس دین کنیم و ضرورت دارد آثاری درباره زندگی شهدا ساخته شود تا بتوانیم از این طریق آن‌ها را به مردم معرفی کنیم و بگوییم که تلاش‌های آن‌ها در مملکت تا چه میزان ارزنده و ثمربخش بوده‌است.
آغاز یک راه تازه
تجربه سریال‌سازی به ویژه در یک دهه اخیر نشان داده که مخاطب به تماشای زندگی و شخصیت قهرمان‌های ملی خود علاقه‌مند است. قهرمانانی که شخصیت آنان نه صرفا یک تصویر نمایشی که تجسمی راهبردی از اراده ملی است. مصداق این مدعا را می‌توان در سریالی مثل «شوق پرواز» و پرداختن به زندگی شهید بابایی جست‌وجو کرد. واقعیت این است که بسیاری از مفاخر و چهره‌های شاخص ملی در حوزه‌های مختلف، از قهرمان‌های جنگ گرفته تا قهرمان‌های علمی، از شهرها و روستاهای سراسر کشور برخاسته‌اند و پشت شخصیت ملی‌شان، تشخص و هویت قومی نهفته‌است. خوشبختانه نهضت سریال سازی در مراکز استانی صداوسیما یا همان شبکه‌های استانی و روایت تصویری و نمایشی چهره‌های فاخر استانی خود که شهرت ملی دارند، موجب شده بسیاری از شخصیت‌ها که بعضا ناشناخته یا کم‌تر شناخته بودند از طریق ساخت سریال به مردم معرفی شوند.
سریال‌سازی درباره این موضوعات و شخصیت‌ها که نه قهرمان نمایشی که نمایش قهرمان‌های واقعی هستند، هم می‌تواند جذب بیننده بسیاری داشته باشد و هم ظرفیت و قابلیت‌های شبکه‌های استانی را در تولید سریال های تلویزیونی بیش از قبل اثبات کند. سریال «صبح آخرین روز» و قصه شهید شهریاری می تواند آغازگر این راه باشد.