هجدهم تیر در تقویم کشورمان روز ادبیات کودکان و نوجوانان نامگذاری شده است، نامگذاری این روز انگیزهای شد تا با مدیر عامل انتشارات سروش و دو تن از نویسندگان انتشارات سروش گفتوگو کنیم و درباره اهمیت نامگذاری این روز بیشتر بدانیم.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، سعید کرمی، مدیرعامل انتشارات سروش گفت: این روز به مناسبت درگذشت مهدی آذری یزدی، نویسنده مجموعه کتابهای«قصههای خوب برای بچههای خوب» ماندگار شده است و بیشتر ما ایرانیها با این کتابها آشنا هستیم.
مدیرعامل انتشارات سروش با بیان اینکه توجه به حوزه کودک و نوجوان در انتشارات سروش بسیار حائز اهمیت است، افزود: کودکان، نوآموز هستند و به خواندن و نوشتن آشنایی ندارند و بیشتر تالیفات انتشارات سروش تخیلی – علمی، آهنگین و حاوی متنهایی ساده و روان است. در این سن مفاهیم در ذهن بچهها نقش میبندند و درونی میشوند. بنابراین، انتقال مفاهیم دینی، فرهنگ ایرانی - اسلامی در این سن بسیار تعیین کننده است.
کرمی افزود: همه جهانیان و کسانی که در حوزه ادبیات کودک و نوجوان فعالند ادبیادت کودک و نوجوان را عامل همبستگی و وحدت در جهان می دانند.در انتشارات سروش بیشتر کتابها به شکل تصویری، طراحی، شعر و افسانه است و این سبک کتابها به روحیات مخاطب کودک و نوجوان نزدیکتر است و بچهها سریعتر با آن ارتباط برقرار میکنند.
وی همچنین به انتقال مفاهیم دینی و انسانی چون نوع دوستی و صبر در آثارانتشارات سروش اشاره کرد و گفت: یکی از مسائلی که انتشارات سروش کودک و نوجوان به آن پرداخته موضوع فلسفه برای کودکان است و تا به امروز سه کتاب در این حوزه منتشر شده است، نظیر کتاب«گفتوگوهای امیر برای بچههای دقیق» که یک کتاب فلسفی برای کودکان است و تفکر، اندیشیدن و حس چرایی در کودک و نوجوان را تقویت میکند.
وی با اشاره به اینکه تا پایان سال 1400 تقریبا بیش از 15 کتاب در حوزه فلسفه تولید خواهیم کرد، گفت: تاکنون بیش از 120 جلد کتاب در حوزه کودک و نوجوان آماده شده و به مرور زمان چاپ خواهند شد و علاوه بر اینها ما دو مجله کودک و نوجوان و مجله سروش کودک را نیز داریم و امیدواریم در آینده نزدیک بتوانیم سروش نوجوان را نیز فعال کنیم.
قصهگویی و داستانها با نگاهی علمیتر و روانشناسانهتر مورد بررسی قرار گیرد
آسیه رحمتی، کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی گفت: درباره ادبیات کودکان و نوجوانان و ضرورت توجه به آن باید بدانیم که اولین مرحله شکلگیری شخصیت فرد، دوران کودکی اوست و بسیاری از مشکلات روحی و روانی افراد بزرگسال ریشه در کودکی سخت آنان و آسیبهای ناشی از این دوران است.
وی به پیشرفت علم روانشناسی و شناخت بیشتر کودک و نوجوان اشاره کرد و گفت: پیش از اینکه کودکان از لحاظ روانشناسی شناخته شوند، کتابهایی که نوشته میشد، صرفاً برای کودک و نوجوان نبود و تنها بزرگسال و نوجوان میتوانست از آن استفاده کند و برای کودکان قابل فهم نبود.
رحیمی افزود: در این سالها متوجه شدم که قفسه کتابهای دینی و مذهبی خیلی مورد استقبال بچهها نیست و تنها در دورههای خاصی بچهها به سمتشان میروند و آن هم زمانی است که مدارس برای یک موقعیت مذهبی مانند محرم یا تولد ائمه از آنان خواسته باشد یک نشریه دیواری مذهبی تهیه کنند و این من را به فکر وا داشت که علت استقبال نکردن بچهها چیست.
نویسنده کتاب مذهبی«بهترین کتاب دنیا» در بخشی از گفتوگویش گفت : در قفسههای کتاب کانون پرورش فکری متوجه شدم یک نویسنده نگاهش با بقیه فرق دارد. خانم کلر ژوبرت، نویسنده فرانسوی که مسلمان شده بود و در ایران زندگی میکرد و نوع نگاهش به ادبیات مذهبی کاملا متفاوت بود، نگاهش به قدری زیبا بود که من را تحت تاثیر قرار داد و چون دلم می خواست برای کودک، قصههای مذهبی بنویسم هیچ منبعی را پیدا نمیکردم و این نقطه آغاز و الهامبخش من برای نوشتن چنین کتابهایی شد.
وی افزود: به عنوان قصهگو معتقدم که واقعه عاشورا با نگاه کودکانه، همیشه در مداحیها، مجالس و کتابهای مذهبی برای بچهها سنگین، بغرنج و ترسناک ترسیم شده است.
رحتمی خاطرنشان کرد: اولین مشکل قصه گویی و داستاننویسی مذهبی برای کودک این است که تخیل را چگونه میتوان در این قصهها جا داد. من تخیل را با احترام به خط قرمزها نوشتم. قصه حضرت رقیه را از نگاه گوشوارههای این بزرگوار نوشتم که هم سندیتش را زیر سوال نمیبرد و هم به قصه لطافت میبخشید.
وی با تاکید بر اینکه من بهعنوان یک دانشآموز اواخر دهه 60 از مذهب ترسیده بودم، گفت: خداوند، برای بچه ابتدایی که معلم دینی به او درس میداد، خداوند رحیم نبود؛ خدایی که جهنم را ساخته بود، آماده بود تا من کودک اشتباه کنم و من را در قهر و غضب خود بسوزاند. تلاش کردم مذهب را به شاگردان و فرزندم به گونهای آموزش دهم تا از آن هراسی نداشته باشند و در سنین نوجوانی و جوانی دین گریز نشوند.
رحیمی ادامه داد: برای رده سنی نوجوان کتابی داریم به نام«دعاهای زمینی پدربزرگ» که نویسنده اش داگلاس وود است. این کتاب نگاه بسیار زیبایی به دعا کردن دارد و این یکی از معدود کتابهای مذهبی رده سنی نوجوان است و یا کتابهای خانم کلر ژوبرت«دعای موش کوچولو»، «خدا حافظ را کن پیر».
آسیه رحمتی در ادامه بخشی از کتاب«بهترین هدیه دنیا» را نقل کرد و گفت : این کتاب را برای خوانندگان روایت میکنم تا متوجه شوند چطور میشود تخیل را وارد یک داستان تاریخی واقعی کرد که سندیت تاریخی دارد: روزی روزگاری یک جفت گوشواره در حجره جواهر فروشی زندگی میکردند. گوشوارهها خواهرهای دوقلو بودند. دو حلقه کوچک که به هر کدام گلی طلایی رنگ متصل بود. آنها کاملا شبیه یکدیگر بودند، ولی تفاوتهایی هم داشتند. خواهر بزرگتر یعنی لنگه گوشوارهای که زودتر ساخته شدهبود آرامتر و خواهر کوچکتر احساساتی بود و خیلی زود اشکش در میآمد.
رحمتی ادامه داد: یک روز که دوقلوها در ویترین جواهر فروشی نشسته بودند، خواهر کوچکتر با کنجکاوی به مشتریان درون حجره نگاه کرد و به خواهرش گفت: خواهر جان، تو فکر میکنی کسی که ما را میخرد زیباست؟ خواهر بزرگتر لبخندی زد و گفت: تا وقتی که ما را نخرند
نمی فهمیم، اما از خدا می خواهم که صاحب ما آدم مهربان و خوش قلبی باشد، چون زیبایی واقعی در قلب آدمهاست. در همین هنگام در حجره باز شد و مردی با لباس سبز رنگ و لبخند بر لب وارد شد و سلام کرد.
رحمتی تاکید کرد: بچههایی که کتاب میخوانند، قصه میشنوند با بچههایی که از کتاب و قصه محرومند بسیار متفاوتند. تربیت این بچهها قابل مقایسه نیست. شاید افراد خودکامهای مثل هیتلر و صدام اگر کتابهای مناسبی در اختیارشان بود و قصه میشنیدند و کسی را داشتند که برایشان قصه میگفت و با مضمون دوستی، محبت، مهربانی آشنا میشدند مطمئناً قلب مهربانتری داشتند و فجایع بزرگ تاریخی هم اتفاق نمیافتاد.
وی خاطرنشان کرد: ما نسل آینده را تربیت میکنیم و باید مراقب باشیم چه چیزهایی را به آنان انتقال میدهیم؟! سعی کنیم قصهگویی و داستانها را با نگاهی علمیتر و روانشناسانهتر بررسی کنیم تا نسل آیندهمان نسلی متعهد باشد و به راحتی دنیا را به دستان مهربانشان بسپاریم.
کتاب روی مرمر سفید پر است از حس خوب و پرنده دوستی وامیدواری
حسین قربانزاده خیاوی، نویسنده کتاب«روی مرمر سفید» از انتشارات سروش گفت: روز ادبیات کودک و نوجوان را به ادبیات دوستان، کودکان و نوجوانان و نویسندگان این حوزه تبریک میگویم و درود می فرستم به روح زنده یاد مهدی آذری یزدی که این روز به نام ایشان نامگذاری شدهاست. مهدی آذری یزدی، دوستدار کودک و ادبیات کودک بود.
قربانزاده ادامه داد: یادآوری 18 تیر، روز ادبیات کودک و نوجوان، ضروری است تا ذهن بچهها با ادبیات و فرهنگ ایرانی- اسلامی تغذیه شود و بتوانند آینده خود و کشورشان را بسازند.
وی با اشاره به اینکه کتاب«روی مرمر سفید» از سوی انتشارات سروش سازمان صداوسیما برای کودکان در سال 1400 به بازار آمده است، گفت: این کتاب تلاش دختر کوچکی است که میخواهد خواسته برادر نابینایش را برآورده کند و پرندهها را پشت پنجره آپارتمانی که آرزوی برادر نابینایش است، بکشاند.
وی افزود: کتاب«روی مرمر سفید» پر است از حس خوب و پرنده دوستی،امیدواری، اینکه نقص عضو، پایان خواستن و رویاها نیست، درک متقابل، کمک به هم و مهمتر از همه، تلاش. امیدوارم کودکان عزیز سرزمینم از خواندن کتاب«روی مرمر سفید» لذت ببرند.