«سنجرخان» عنوان سریالی است که زندهیاد ضیاءالدین دری، نگارش آن را انجام داد و اکنون به کارگردانی محمدحسین لطیفی و تهیهکنندگی سعید جلالی در حال تولید است و هر چند وقفهای هم در این بین به وجود آمد، با رفع مشکلات قرار است ساخت سریالی که داستان این بزرگمرد کُرد را روایت میکند ادامه یابد و به زودی شاهد پخش آن از تلویزیون باشیم.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، بیش از 300بازیگر در سنجرخان حضور دارند؛ هنرمندانی که بیشتر آنها در کنار سایر عوامل بومی، چهرههایی هستند کمتر دیده شده در شبکههای سراسری که قرار است شاهکاری متفاوت خلق کنند.
از جمله بازیگران این سریال میتوان به محمود پاکنیت در نقش حاکم سنندج، احمد نجفی به عنوان فرمانده سپاه روس، جلیل فرجاد در نقش آیتالله شریعتمدار (یکی از روحانیون سنی منطقه)، پیام دهکردی به عنوان خلیلخان برادر سنجر، علی اوسیوند در نقش آصف دیوان، پیشکار حاکم و حمیدرضا نعیمی در نقش رضاخان اشاره کرد.
گفتوگوی پیش رو، با چند نفر از عوامل تولید و بازیگران«سنجرخان» صورت گرفته است.
سریالی که میتواند بینالمللی شود
جعفر عبدالملکی، مدیرکل صدا وسیمای کردستان با بیان اینکه ساخت این سریال نقطه عطف و راهنمایی مهم برای معرفی استان کردستان به سایر ایرانیان است، گفت: این سریال با پژوهش و مطالعه در فرهنگ و تاریخ استان کردستان تلاش کرده چهرهای دقیق از استان را به تصویر بکشد. از سوی دیگر سنجرخان از شخصیتهای برجسته و وطنپرست تاریخ معاصر ایران است که در مقابله و مبارزه با استعمار، تاریخساز بوده و این سریال فداکاریها، دلبستگی و همبستگی مردم این خطه را با تمامیت ارزی ایران اسلامی نشان میدهد.
او درباره پخش سریال هم میگوید: باید از حمایتهای رئیس وقت سازمان دکتر علی عسکری و رهنمودهای معاون محترم امور استانها و همچنین کمکهای فاطمی، رئیس مرکز سیمای استانها که ساخت و تولید این سریال فاخر را امکانپذیر کردند تشکر کنم. تولید آثار فاخر، درباره شخصیتهای بزرگ کرد، قابل ارائه در مراودات بینالمللی هم هست و بیشک کشورهای همسایه نیز همچون اقلیم کردستان عراق، از پخش این اثر فاخر در شبکههایشان استقبال خواهند کرد.
از چهار هزار نفر تست بازیگری گرفتیم
حسین جلالی، تهیهکننده سریال سنجرخان درباره آخرین وضعیت تولید این مجموعه میگوید: تقریبا ۸۰ درصد کار، فیلمبرداری شده که شامل تمام سکانسها و لوکیشنهای داخلی و قسمت کمی از سکانسهای خارجی است. همچنین میراث فرهنگی استان هم همکاری خوبی با ما داشت و پنج عمارت تاریخی شهر از جمله عمارت آصف و عمارت خسروآباد به عنوان دارالحکومه سنندج و یکی دو عمارت دیگر که مدتها نیاز به ترمیم داشت، به واسطه این سریال بازسازی و در اختیار مجموعه سنجرخان گذاشته شد.
او درباره روند انتخاب بازیگران نقشهای مختلف این سریال هم گفت: برای این مجموعه از 4000 نفر تست گرفته شد و تا به حال از حدود 5200هنرور هم استفاده شده است. همچنین 1100 نفر از این تعداد تا امروز جلو دوربین رفتهاند و نکته مهم این است که ۹۵ درصد بازیگران، بومی استان هستند.
جلالی به مشکلات تولید سریال سنجرخان هم اشاره و خاطرنشان کرد: نخستین مسئلهای که در پروژه سنجرخان پیش آمد درگذشت آقای دری بود که سبب شد تقریبا حدود یک سال دچار وقفه شود. یکی دیگر از مشکلات سریالهای تاریخی، تعداد بازیگران است. مدیریت این مجموعه، کارهای هماهنگی و تدارکاتی، اسکان و پذیرایی بازیگران غیربومی، گریم روزانه بازیگرها، مسائل مالی و تعامل با افراد زیادی که هر کدام خصوصیات رفتاری خاصی دارند، از مواردی است که در طول کار، نیرو و توان زیادی لازم دارد.
بازیگری که بازیگری را تغییر داد
قطبالدین صادقی در این سریال علاوه بر نقش سردار رشید، به عنوان ناظر کیفی هم حضور دارد. او درباره نقشش میگوید: سردار رشید آخرین سردار بزرگ از دودمان اردلان است که دو بار حتی قبل از سنجرخان، روسها را شکست داد و یک سال هم در کردستان حاکم بود.
بسیاری از دیالوگهای این شخصیت را خودم نوشتهام، چون سناریویی که هم زنده یاد دری و هم شخصی که بعد از ایشان آمدند و نوشتهبودند به شکلی بود که نشان میداد جزئیات شخصیتی و تاریخی او را به اندازه من نمیشناسند. البته در این بین باید گفت شما هر دانشی داشته باشید و بخواهید نکتهای را لحاظ کنید، باید آن را از خط فکری کارگردان عبور دهید. اینجا هم کار گروهی است و هر اتفاقی باید با هماهنگی با کارگردان اجرایی شود وگرنه آشفتگی به بار میآید.
در خیلی از بخشهای سناریو، به تصحیح اشتباهات تاریخی پرداختم و باید از آقای لطیفی هم تشکر کنم که پیشنهادهایم را میپذیرفت. من حتی بازیگر ی را هم عوض کردم و در همه بخشها حواسم به این بود که اشتباهی رخ ندهد، ماجرایی برعکس یا با خطا تعریف نشود، جایی ناخواسته به کردها و اعتقاداتشان توهینی نشود و موارد دیگری که جزو کار ناظر کیفی است.
نقش یک خونخوار واقعی را بازی کردم
محمود پاک نیت در قصه سنجرخان در نقش شریفالدوله،حاکم سنندج حاضر شده است. او راجع به این نقش میگوید: شریفالدوله، شخصیت منفی قصه است که از تهران برای سرکوب انقلابیون آنجا راهی سنندج میشود. او در این کار موفق میشود و آخر سر هم به تهران بر میگردد. از آنجاکه او بسیار خونخوار بوده و این شاید یکی از اصلیترین ویژگیهایی است که آن را با بقیه تا حدی متمایز میکند، همه او را به اسم قصاب میشناسند.
قصه و فضای این سریال هم موضوع دیگری بود که پاکنیت با اشاره به آن گفت: داستان سنجرخان بسیار گیرا و دلنشین است و فکر میکنم اگر تماشاگر شروع به دیدن آن کند، دیگر تا پایان کار رهایش نمیکند، چون دارای تعلیقها و گرههای زیادی است.
این بازیگر که خودش تا به حال در کارهای استانی زیادی حاضر شده است، با بیان لزوم توجه به ظرفیتی که در شهرستانها وجود دارد، افزود: واقعا لازم است از شهرستانها حمایت بیشتری شود و از آنها بخواهند کار تولید کنند. در طول این جریان هم باید از نظر بودجه در مضیقه قرارشان ندهند. مثلا همین سریال مدتی به دلیل مسائل مالی تعطیل شد و حالا دوباره در حال راه افتادن است؛ اتفاقی که اصلا درست نیست و آسیبهایی را به دنبال دارد.
فیروزه سریال کیست؟
شیما ملایی، از بازیگران کرد سریال سنجرخان است که نقش همسر شخصیت اصلی قصه را بازی میکند. در کارنامه او علاوه بر کارهای کوتاه، فیلمهای سینمایی بلندی هم به چشم میخورد و تجربه تئاتر هم دارد.
ملایی با اشاره شناختش از فرهنگ کردها هم عنوان کرد: این جریان یعنی آشنایی با کردستان، خیلی به من کمک کرد. از لباسها گرفته تا ته لهجهای که خیلی از ما آن را داریم، موجب میشد احساس نزدیکی زیادی به فضای کار و شخصیتی که عهدهدار بازی آن هستم، داشته باشم. همچنین من شخصیت فیروزه را در مادربزرگها و پیشکسوتان برجسته کرد دیده بودم و از آنان چیزهایی را میگرفتم و در کار از همان موارد برای نزدیک شدن بیشتر به فیروزه و ساختن شخصیت او، کمک میگرفتم.
سریالی حماسی برای همه مردم ایران
فرشاد گویلی از بازیگران کرد است که پیش از این در چند سریال استانی حضور داشته و حالا نقش اصلی قصه یعنی سنجرخان را بازی میکند. او درباره انتخابش برای این نقش میگوید: گروه پیشتولید سریال«سنجرخان» حدود شش ماه در سنندج، سقز، مریوان و شهرهای دیگر، همزمان درگیر پیشتولید و انتخاب بازیگر بودند. من در آن مقطع در تهران سر اجرای مسعود دلخواه و بعد هم قطبالدین صادقی بودم. در این بین فرصتی پیش آمد که آقای جلالی (تهیهکننده) اجراهای من را دید و به گفته خودشان شروع اصلی چنین انتخابی از همین جا بود.
گویلی درباره شخصیت سنجرخان هم خاطرنشان میکند: جنبه حماسی سنجرخان و مبارزاتی که داشته پر رنگترین موضوعی است که مردم از او به یاد میآورند. در سریال هم بخشهایی از قصه به همین وجه از شخصیت او پرداخته، ولی کلیت مجموعه علاوه بر زمینه مبارزاتی و حماسی، به شخصیت او به عنوان یک انسان آزاده میپردازد.
در نقش ندیمهای همراز و همدرد
فاطمه شکری که تا امروز در سینما، تئاتر و تلویزیون نقشهای مختلفی را از او دیدهایم، در«سنجرخان» با عنوان ندیمه همسر او حضور دارد. شکری با اشاره به فضای کلی این سریال، میگوید: در این سریال من ندیمه زن سنجرخان هستم که با او از خانه مادرش میآید و طی درگیریها و اختلافاتی که گاهی به وجود میآید پادرمیانی میکند. این جریان تاریخی برای مقابله با ظالمان در اصل سه گروه دارد: یکی رئیسعلی دلواری است که از بوشهر کارش را شروع میکند، میرزا کوچک خان از جنگل و سنجرخان هم از کردستان این اتفاق را پیش میبرد. در این بین اتفاقاتی رخ میدهد که ضرباهنگ جالب توجهی هم دارد و هر کدام از آنها قابل بحث هستند.
شکری با یادآوری مابازای واقعی نقشش در بین آدمها گفت: قدیمترها خیلیها دایه داشتند که مثل مادر ، آنها را بزرگ میکردند. من هم در طول این قصه در نقش دایه از قدیم با سنجرخان همراه بودهام و در ادامه نیز همراز و همدرد همسر او میشوم. این دایه خیلی مورد احترام سنجرخان است و به او به عنوان مادرش نگاه میکند، همین نگاه هم سبب شده تا او جایگاه ویژهای داشته باشد.