عوامل سریال «راز ناتمام» مهمان واحد امور ارتباط با مخاطبان(162) روابط عمومی صدا وسیما شدند و ضمن گفت‌وگو با بینندگان این سریال به سوالات آنان پاسخ دادند.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، سید عباس فاطمی (رئیس مرکز سیمای استان‌ها)، امین امانی (تهیه کننده و کارگردان)، فرهادجم، رامین راستاد، مسعود رحیم پور، بهرام ابراهیمی، محمد رضا علیرضایی، بهنام شعبانی مهر و نگین معتضدی بازیگران سریال «راز ناتمام» چهارشنبه 23 شهریور ضمن حضور در واحد امور ارتباط با مخاطبان اداره کل روابط عمومی در نشست خبری با رسانه‌ها شرکت و درباره نظرات مخاطبان و روند تولید این سریال با اصحاب رسانه گفت‌وگو کردند.
«راز ناتمام»به همت سیمای استان‌ها و به سفارش شبکه استانی کرمان تولید شد که با مضمونی تاریخی- سیاسی در ۲۵ قسمت از شبکه یک سیما پخش شد. این مجموعه روایت متفاوتی از زندگی شهید محمدجواد باهنر است و به اتفاقات سالهای پس از جنگ و نفوذ دشمن در ارکان دولت در زمان حال پرداخت. در «راز ناتمام» زندگی شهید باهنر از زمان مبارزات انقلابی تا نخست‌وزیری و شهادت به دست منافقین به تصویر درآمد.
امین امانی کارگردان سینما و تلویزیون که در آثاری همچون «بی بی گندم»، «پنج دری» و «خانه مادری» فعالیت داشته است اولین حضورش در واحد امور ارتباط با مخاطبان را مؤثر دانست و گفت: شنیدن نظر شخصی مخاطبان برایم مهم بود و سؤالات آن‌ها نشان دهنده توجه و دقتشان به اجزای سریال بود.
وی قصه‌های دهه شصت و اتفاقات سیاسی آن زمان را پر پیچ و خم و پر التهاب دانست و گفت: داستان این سریال در سه دوره حال ایران، حال ترکیه و دوران انقلاب اتفاق می‌افتد و من دوست داشتم وارد دهه شصت شوم ، این دوران را به تصویر بکشم چرا که به‌شخصه به اتفاقات و آثار هنری منعکس‌کننده رویدادهای دهه۶۰ علاقه‌مندم.
کارگردان «راز ناتمام» با اشاره به اینکه یکی از فرازهای مهم سریال «راز ناتمام» بحث نفوذ در واقعه شهادت شهیدان رجایی و باهنر است و با این واقعه می‌توان این گفتمان را در جامعه ایجاد کرد، افزود: عده‌ای نفوذ را باور ندارند و جدی نمی‌گیرند. نفوذ در روزگار معاصر نیز رد پایی قابل ملاحظه دارد و گواه آن شهدای هسته‌ای هستند که نشان می‌دهد این جریان از ابتدای انقلاب بوده و تاکنون ادامه دارد. از این رو به‌عنوان هنرمند موظف به گفتن جریان نفوذ در قالب این اثر بودم.
بهرام ابراهیمی‌بازیگر نقش مهندس بازرگان نیز با اشاره به تجربه حضور در واحد امور ارتباط با مخاطبان گفت: این اولین تجربه من از ارتباط مستقیم با مخاطب است. مخاطب تلویزیون با دقت به جزئیات سریال توجه می‌کند و اگر نقدی هم باشد به صراحت می‌گوید.
وی افزود: سریال «راز ناتمام» با فلاش‌بک‌ها و بازسازی دوران انقلاب خودخواسته خود را در معرض انتقادهای احتمالی قرار داد اما این به معنی نادیده گرفتن تلاش عوامل تولید نیست و من سعی کردم به نقدهایی که به سریال می‌شد پاسخ حرفه‌ای بدهم.
معلمی صبور و با وقار
فرهاد جم، بازیگر نقش شهید باهنر نیز با تأکید بر اینکه بازی در قالب چنین نقش‌هایی برای هر بازیگری چالش‌برانگیز است گفت: ایفای نقش‌هایی که در تاریخ معاصر حضور دارند، سختی‌های خودش را دارد که یکی از آن دشواری‌ها، زیر ذره‌بین منتقدان و مردم قرار گرفتن است.
وی افزود: چنین نقش‌هایی نیاز به تفکر، تحقیق و بررسی موقعیت و جوانب مختلف دارد. من هم علاوه بر مطالعه منابع تاریخی، سعی کردم با مشاهده ویدئوهای به‌جا مانده از این شخصیت، رفتار و حرکات این شخصیت مهم سیاسی تاریخی ایران را به جا آورم.
جم شناختش از شخصیت شهید باهنر را نسبی دانست و گفت: وقتی این سریال پیشنهاد شد تحقیق بیشتری کردم و راجع به شخصیت ایشان خیلی گفت‌وگو کردیم . در نوع جمله‌بندی‌ها، گفتمان‌ها و اتفاقات هم با هم بحث و مشورت کردیم. تلاش کردم این نزدیکی و قرابت را بین بازیگر و نقش ایجاد کنم.
بازیگر نقش شهید باهنر، صبوری و وقار را مهم‌ترین ویژگی شهید باهنر دانست و بیان کرد: در رفتار ایشان آرامش همراه با صبوری و هوش و ذکاوتی وجود داشت که سعی کردم در بازی‌ام آن را نشان دهم. این شخصیت یک معلم به تمام معنا بود و تلاش کردم تا پایان سریال این بخش از زندگی او را حفظ کنم.
سختی و حساسیت بازی در نقش‌های تاریخی
رامین راستاد که در این سریال نقش آیت‌الله‌هاشمی‌رفسنجانی را بازی می‌کند در این باره گفت: نقشی را که بازی کردم خیلی دوست داشتم. این حرفم به‌دلیل بازی در این سریال و حرف امروزم نیست. با توجه به قرابت چهره‌ام، دوست داشتم یک روز نقش ایشان را بازی کنم که خوشبختانه این اتفاق افتاد.
وی درباره نزدیک شدن به نقش و باورپذیرتر کردن آن در بازی بیان کرد: جدای نزدیک کردن صدایم به صدای ایشان باید تا جایی که می‌توانستم تمام سخنرانی‌های آیت الله رفسنجانی را می‌دیدم و رصد می‌کردم. سختی کار من این بود که باید صدا و نقش دهه 60 او را بازی می‌کردم که دشوار بود چون مخاطب دو دهه آخر زندگی ایشان را بیشتر به یاد دارد.
این بازیگر درباره حساسیت‌های بازی نقش‌های تاریخی و واکنش‌های احتمالی گفت: کارهای تاریخی به دور از حساسیت نیستند و بازی در نقش‌هایی که شخصیت حقیقی هستند و مردم می‌شناسند، سخت و حساس است .
راستاد با اشاره به تماس‌های مخاطبان در واحد ارتباط با مخاطبان اداره کل روابط عمومی، بیان کرد: از نظرات مخاطبان متوجه شدم که با دقت این شخصیت‌ها را دنبال کرده بودند. با این حال تاریخی که ما به تصویر کشیدیم، براساس مستندات بود، یعنی ما از روی خاطرات افراد بخشی از کار را پیش بردیم اما به هر حال کار بسیار سختی بود.
نگین معتضدی که در این سریال نقش همسر یک مامور امنیتی را بازی کرده است از تجربه حضورش در امور مخاطبان 162 گفت و تأکید کرد: این ارتباط برایم جذاب و احترام آمیز است و دوست داشتم نظرات مخاطبان را از نزدیک بشنوم.
وی با اشاره به نقشی که در این سریال بازی کرد افزود: لیلا همسر یک مامور امنیتی است و ناخواسته به علت شغل همسرش وارد چالش‌هایی می‌شود که به پایان‌نامه خودش هم بی‌ربط نیست. ضمن اینکه او مادر دختری هفت ساله است که بخشی از تعاملاتش صرف دخترش می‌شود و این برایم خیلی جذاب بود.
این بازیگر درباره علاقه‌مندی مخاطب به این سریال گفت: در مورد این سریال امیدوار بودیم مخاطب علاقه‌مند به تاریخ را جذب کنیم که فکر می‌کنم این سریال برای مخاطب جوان که آن دوران را تجربه نکرده جذاب بود.
فرهاد طوفان بازیگر نقش بنی صدر نیز از حضور در امور ارتباط با مخاطبان اظهار خرسندی کرد و گفت: شنیدن نظرات مخاطبان برایم جذاب بود و می‌دانستم که بازی در این نقش نظرات متفاوتی را به همراه خواهد داشت.
وی با اشاره به حضورش در یک اثر تاریخی معاصر گفت: بزرگترین چالش من با این نقش این بود که کاملا به تاریخ وفادار باشم و فقط سعی کردم نقشم را درست ادا کنم.
این بازیگر سپس به دشواری‌هایی تولید سریال «راز ناتمام» اشاره کرد و توضیح داد: نشان دادن برگی از تاریخ معاصر سخت و توجه برانگیز است وما در این سریال دشواری‌های زیادی را هم در بحث بودجه و هم تولید متحمل شدیم.
مسعود رحیم‌پور، بازیگر نقش شهید آیت‌الله سیدمحمد بهشتی با اشاره به نقش سنگینی که برعهده داشت گفت: تاریخ معاصر برای من دوره جذابی است. ضمن اینکه اصولا، کار تاریخی در هر مقطعی، جزو ژانرهای مورد علاقه‌ام است.
وی افزود: این دوره به دلیل اینکه مردم هنوز آن را به یاد دارند و چندان دور از ما نیست جذاب و دشوار است. و این اتفاق کار ما را سخت کرده بود چرا که باید هم در فرم و هم محتوا به شخصیت مورد نظر وفادار می‌ماندیم.
این بازیگر با اشاره به تحقیقاتی که درباره این شخصیت تاریخی کرد گفت: تمام سعی ام این بود که این شهید بزرگوار را همچون شخصیت خودش باصلابت و استوار نشان دهم. آنچه برای بازی در این نقش برای من اهمیت داشت ژست‌ها، لحن صدا، آکسان‌گذاری شان و... بود که می‌توانست به واقعیت و آنچه مردم از ایشان در ذهن داشتند نزدیک‌ترمان کند.
وی تماشای چندین باره تمام فیلم‌های موجود از این آیت‌الله شهید بهشتی از جمله سخنرانی و خطبه‌هایشان در نماز جمعه را یکی از راه‌های مورد استفاده برای این نزدیک‌سازی و مطالعه درباره این شخصیت عنوان کرد.
این بازیگر تئاتر تصریح کرد: بازی در نقش شهید بزرگوار آیت‌الله بهشتی فرصتی بود که بتوانم این شخصیت بسیار موجه و قابل احترام را به جوانان معرفی کنم. باید این شخصیت را که حتی برای مخالفان‌شان قابل توجه بوده به شکلی نشان می‌دادم که بخشی از ابعاد وجودی او نمایان می‌شد و خوشحالم که برای بازیگر در این نقش هیچ بازخورد منفی‌ای در مورد بازی‌ام نگرفتم.
محمدرضا علیرضایی بازیگر نقش مأمور امنیتی در این سریال نیز گفت: سعی ما بر این بود که در بازی و اجرا حساسیتی ایجاد نکنیم. حساسیت موقعی ایجاد می‌شود که در واقع اتفاقی تحریف شده باشد به همین دلیل تاریخی که ما به تصویر کشیدیم، براساس مستندات بود و کمترین حساسیت تاریخی را ایجاد کرد.
بهنام شعبانی بازیگر نقش رحمت در سریال «راز ناتمام» نیز گفت: تولید این سریال کار بسیار سختی بود. بازی در نقش‌هایی که شخصیت حقیقی هستند و مردم می‌شناسند، سخت و حساس است اما گروه تولید با وجود سختی‌هایی که در ترکیه متحمل شد توانست کار را با موفقیت به سرانجام برساند.
تولید آثار تاریخی حساسیت‌برانگیز و سخت است
سیدعباس فاطمی، رئیس مرکز سیمای استان‌ها نیز در این نشست گفت: تولید سریال درباره بزرگان این مرز و بوم کاری حساس برانگیز و سختی است و ما برای ساخت «راز ناتمام» بودجه اندکی در اختیار داشتیم.
وی افزود: ما برای پرداختن به مشاهیر ملی و تاریخی‌مان برنامه 5 سالهای را طراحی کردیم که تولید این سریال یکی از این آثار بود.
فاطمی تصریح کرد: شهید باهنر شخصیتی درون‌گرا داشت و به همین دلیل بروز بیرونی ایشان و تصویرسازی از وی جزو شخصیت‌های نمایشی سخت و پیچیده بود. تلاش ما بر این بود که وجه معلمی این شخصیت را پر رنگ کنیم و امیدواریم مخاطب با دیدن این سریال بخشی از تاریخ معاصر را به یاد بیاورد.
رئیس مرکز سیمای استان‌ها با اشاره به دشواری‌های تولید تاریخ معاصر افزود: به سرانجام رساندن این کار بسیار دشوار بود چرا که در حین تولید برخی از موضوعات به درستی بیان نشد و انتظار ما از این سریال برآورده نشد چرا که قرار بود این اثر در قله کارهای تاریخ معاصر قرار گیرد و برای کارهای بعدی الگو باشد.
وی با اشاره به استقبال خانواده شهید باهنر از این سریال گفت: رضایت خانواده شهید باهنر از این اثر برای ما کافی بود و هرچند می‌شد این اثر را بهتر از این تولید کرد اما مسائل و مشکلات موجود این اثر را به اوج نرساند.
اهمیت اثرسنجی در ارزیابی سریال‌ها
محسن شاکری نژاد، رئیس مرکز تحقیقات صدا و سیما، نیز در این نشست با اشاره به اهمیت اثرسنجی در تحقیقات سازمان گفت: مؤلفه‌هایی در تولید سریال‌های تلویزیونی وجود دارند که باید مبنای نظرسنجی ما باشند. به طور مثال در ارزیابی یک اثر می‌توان به میزان توجه به مفاهیم و گفتمان انقلاب اسلامی، میزان سلبریتی‌زدگی و زمان پخش هم اهمیت داد و فضای نظرسنجی را به اثرسنجی نزدیک کرد.
وی افزود: می‌توان قبل از تولید یک اثر یک بار نظرسنجی کرد و بعد از آن هم نظرات مخاطبان را جمع‌آوری کرد تا در یک روند درستی به اثرگذاری یک سریال توجه کرد.
در پایان این نشست حسین قراِیی، مدیر کل روابط عمومی رسانه ملی با اهداء لوح از عوامل سریال " راز ناتمام" قدردانی کرد.