رئیس ساترا در همایش انتقادی فضای مجازی تاکید کرد:

سعید مقیسه، رئیس سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در همایش ملی رویکردهای انتقادی به فرصت‌ها و چالش‌های ارتباطات شبکه‌ای در فضای مجازی گفت: تا 10 سال پیش، کاربر با پرداخت هزینه، محتوای مورد نیازش را به صورت موردی یا در قالب خرید اشتراک خریداری می‌کرد، اما فضای مجازی و جایگزینی فروش ترافیک به جای فروش محتوا، این معامله را بر هم زده‌است و امروزه شاهد هستیم افزایش مصرف اینترنت با هدف درآمدزایی از اپراتورها، انگیزه اصلی فعالیت برخی سکوها در فضای مجازی است تا جایی که رسانه‌ها با تولید ترافیک بیش‌تر، صاحب درآمد بیش‌تری می‌شوند و این امر باعث ارجحیت اقتصاد بر فرهنگ شده‌است، چراکه اصل و اولویتشان این است که محتوایی تولید شود که مردم به خاطر آن حجم اینترنت بیش‌تری خریداری و مصرف کنند و این موضوع که محتوای ارزشمندی از جهت فرهنگی تولید شود برای بسیاری از سکوها، در درجه دوم است.

به گزارش روابط عمومی رسانه ملی به نقل از سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت‌و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا)، نخستین همایش ملی«رویکردهای انتقادی به فرصت‌ها و چالش‌های ارتباطات شبکه‌ای در فضای مجازی»، در پردیس مرکزی دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی و دانشکده ارتباطات برگزار شد. در افتتاحیه این همایش، علی اصغر کیاء، رئیس دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، مهندس سعید مقیسه، رئیس ساترا و عباس اسدی، دانشیار دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی و رئیس همایش به ایراد سخنرانی پرداختند.

رئیس ساترا در ابتدای این همایش عنوان کرد: از منظر دانشگاهی، رسانه‌ها دارای پنج بعد هستند: فرستنده، گیرنده، پیام، بستر انتقال و محیطی که رسانه در آن کار می‌کند، اما گسترش فضای مجازی باعث شده تا برخی ابعاد رسانه دچار تغییراتی شود. به‌عنوان مثال در بعد فرستنده در فضای مجازی اجازه حضور به افراد ناشناس داده شده‌است؛ بسیاری می‌توانند تولیدکننده پیام باشند، اما احراز هویت نشده‌اند و چه بسا ممکن است حتی انسان هم نباشند و روبات با حیطه فعالیت‌های مختلف با هوش مصنوعی باشند.

وی در ادامه با تاکید بر این نکته که انگیزه‌های تولیدکنندگان محتوا نیز اخیرا تغییر کرده است، گفت: تا 10 سال پیش، کاربر با پرداخت هزینه، محتوای مورد نیازش را به صورت موردی یا در قالب خرید اشتراک خریداری می‌کرد، اما الان فضای مجازی و جایگزینی فروش ترافیک به جای فروش محتوا، این معامله را بر هم زده‌است و امروزه شاهد هستیم افزایش مصرف اینترنت با هدف درآمدزایی از اپراتورها، انگیزه اصلی فعالیت برخی سکوها در فضای مجازی است تا جایی که رسانه‌ها با تولید ترافیک بیش‌تر، صاحب درآمد بیش‌تری می‌شوند و این امر باعث ارجحیت اقتصاد بر فرهنگ شده است، چراکه اصل و اولویتشان این است که محتوایی تولید شود که مردم به خاطر آن حجم اینترنت بیش‌تری خریداری و مصرف کنند و این موضوع که محتوای ارزشمندی از جهت فرهنگی تولید شود برای بسیاری از سکوها، در درجه دوم است.

وی ادامه داد: در فضای مجازی بعد دوم رسانه که گیرنده است، تغییر کرده و توسعه‌ای شدید پیدا کرده و در بعد پیام که بعد دیگر رسانه است با آمدن فضای مجازی قالب‌هایی که امکان تولید محتوا دارند چندین برابر شده‌اند و امکان خلق و تولید پیام به طرق مختلف در اختیار تولیدکننده و کاربران قرار گرفته‌است. رئیس ساترا در ادامه به بستر انتقال که بعد دیگری از رسانه است، پرداخت و عنوان کرد: تمرکز در توزیع پیام تغییرات محسوس و بزرگی داشته‌است. در گذشته تولیدکننده محتوا نمی‌توانست خودش ناشر باشد، اما درحال حاضر تولیدکننده خودش اقدام به پخش هم می‌کند. از آنجاکه بستر انتقال تغییر کرده، لاجرم نوع حکمرانی و تنظیم مقررات حوزه ارتباطات و رسانه نیز تغییر کرده است که این روند تحولی با سرعتی بسیار بالا ادامه دارد.

مقیسه درباره بعد پنجم رسانه تصریح کرد: محیط رسانه هم به‌طور کل دچار تغییراتی وسیع شده‌است. شما بگویید هم‌اکنون متولی پیام‌رسان‌ها کیست؛ هرچه تعداد و میزان خدمات ارائه شده از جانب رسانه‌ها بیش‌تر باشد رونق کارشان هم بیش‌تر خواهدشد.

رئیس سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی در پایان سخنانش خاطرنشان کرد: با این تغییرات فرصت‌های بی‌شماری برای کشور به وجود آمده‌است که از نظر من بهره‌مندی از این فرصت‌ها نیازمند ورود جدی بخش خصوصی به فضای مجازی و اجرای تنظیم‌گری از سوی حاکمیت است. اگر اجازه ورود به بخش خصوصی را در این زمینه ندهیم، فرصت‌ها تبدیل به تهدید خواهندشد، چه تهدید داخلی و چه تهدید خارجی. البته باید همواره در نظر داشته‌باشیم که تنظیم‌گری کنیم آن‌هم تنظیم‌گری با ابعاد جامع. به این معنا که حقوق مخاطب، کسب‌وکارها و ذی‌نفعان و همچنین منافع ملی باید رعایت شود. من مخالف این نظر هستم که باید ورود بخش خصوصی را به کسب و کارهای محتوایی محدود کرد، بلکه باید آن را تنظیم‌گری کرد. البته تنظیم‌گری هم دارای دشواری‌های بسیاری است، چراکه برخی قوانین پایه‌ای کشور هم مبتنی بر این زیست‌بوم نیست، اما ساترا به طور جد در تلاش است که با تکیه بر آرمان‌های انقلاب، اعتقادات مردم و فرهنگ ایرانی-اسلامی‌بیش‌ترین بهره‌ را از فضای مجازی ببریم. 

در ادامه، عباس اسدی، رئیس همایش«رویکردهای انتقادی به فرصت ها و چالش های ارتباطات شبکه ای در فضای مجازی» گفت: این همایش توسط گروه روزنامه‌نگاری و مدیریت رسانه دانشگاه علامه طباطبایی با همکاری نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها و ساترا و برخی سازمان‌های دیگر برگزار شد. وی افزود: 140 مقاله برای شرکت در این همایش به دست آن‌ها رسیده که در این میان، 122 مقاله پذیرفته شده‌است.  اسدی ادامه داد: در این همایش مقالات در شش پنل با عناوین«رویکردهای انتقادی و پژوهشی به فضای مجازی»، «فضای مجازی و هویت»، «فضای مجازی و حکمرانی» و«آینده‌پژوهی فضای مجازی»، «مطالعات میان رشته ای» و «دانشگاه و فضای مجازی» با حضور داوران بررسی می‌شود و در اختتامیه از مقالات برتر تقدیر خواهد شد.

رئیس همایش«رویکردهای انتقادی به فرصت‌ها و چالش‌های ارتباطات شبکه‌ای در فضای مجازی» عنوان کرد: نکته‌ای که در این بین باید مورد توجه قرار گیرد، این است که مقالات وزین و خوبی به دست ما رسیده، اما دو اشکال اساسی در این مقالات وجود دارد، چراکه به نظرم این مقالات عاری از رویکرد انتقادی هستند و نگاهی خوشبینانه به فضای مجازی دارند. دکتر اسدی گفت: این نوع نگاه از این حکایت دارد که محققان فضای مجازی نگاه بسیار مثبت و خوشبینانه‌ای به این حوزه دارند، اما این نگاه استعمارگرانه است و به نظر می‌رسد آن‌ها حاضر نیستند خود را از این نوع نگاه جدا کنند.

رئیس همایش«رویکردهای انتقادی به فرصت‌ها و چالش‌های ارتباطات شبکه‌ای در فضای مجازی» عنوان کرد: نکته دیگری که باید به آن توجه کرد، این است که مقالاتی که به دست ما رسیده به روش تجربی گرد آمده‌است و از طریق روش تفسیری و انتقادی مسائل را بررسی نکرده‌اند؛ البته این مسئله به معنای این نیست که زحمات افراد نادیده گرفته شود. وی یادآور شد: نکته دیگری که به نظرم باید به آن توجه کرد، این است که مسئولان و مقامات ما برخلاف اینکه در سخنرانی‌های خود در باره فضای مجازی صحبت می‌کنند، اما وقتی از آن‌ها برای حضور در چنین همایش‌هایی دعوت می‌شود، غیر از ساترا که واقعا خیلی خوب استقبال کرده و در همایش حضور فعال داشته‌است، بقیه استقبال چندانی از خود نشان نمی‌دهند و این رویکرد بیانگر این است که آن‌ها فضای مجازی را به‌درستی نمی‌شناسند و یا نگاهی خوشبینانه به فضای مجازی در آن‌ها نیز وجود دارد. این درحالی است که ما باید فضای مجازی را از  ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیز بررسی کنیم.