سالهاست که کودکان و خردسالان خوزستانی با اشتیاق به تماشای«بادبادکها» مینشینند؛ برنامهای جذاب که هر روز بر طرفداران آن افزوده میشود. حتی جوانان امروز هم از آن خاطرهها دارند؛ خاطرههایی خوش که با نماهنگها و اجراهای شاد ماندگار شدهاست. از همین رو در این شماره از هفتهنامه صداوسیما به چرایی توفیقات این برنامه از نگاه عظیم بهمنی، تهیهکننده آن پرداختهایم.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، عبدالعظیم بهمنی که متولد سال 1352 در شهر اهواز است، از سالها قبل در کانونهای فرهنگی- هنری مساجد در خصوص کلاسهای تربیتی کودکان فعال بوده و در زمینه ادبیات کودکان (داستاننویسی و ترانهسرایی) و گرافیک هم از سابقه خوبی برخوردار است.
او در کنار تحصیلات تخصصی خود در رشته تهیهکنندگی سیما، دورههای برنامهسازی ویژه کودک و نوجوان را در دانشکده صداوسیما گذرانده و در چندین دوره و کارگاه آموزشی بینالمللی شرکت کردهاست. شاید همین سابقه او در حوزه کودک باعث توفیقش در ساخت برنامه«بادبادکها» طی 14 سال شدهباشد، به گونهای که همچنان در ردیف پر مخاطبترین برنامههای سیمای استانی خوزستان قرار دارد، البته باید یادآور شد که فصل جدید این مجموعه بهزودی با عنوان«مداد رنگی» به تهیهکنندگی زهرا آهنگر با برخی تغییرات تقدیم مخاطبان خواهدشد.
بهمنی در باره سابقه«بادبادکها» که نام آن بارها در ردیف برترینهای جشنوارههای مختلف ثبت شدهاست، گفت: در سال 1387 بر آن شدیم تا برنامهای متفاوت و با سبک و سیاق فرهنگ مردم خوزستان تهیه کنیم که این سرآغاز شکلگیری ساخت برنامه«بادبادکها» بود.
برای این برنامه بیش از 60 قطعه موسیقی کودکانه ساختیم که هماکنون نه تنها در تلویزیون، بلکه در بسیاری از مکانهای کودکانه مثل بوستانها و خانههای بازی استفاده میشوند. نماهنگهای متعددی ساختیم و بر روی بخش اجرا، بازیگری، عروسک و آرایه (دکور) - با توجه به مؤلفههای بومی - سرمایهگذاری ویژهای کردیم. از سویی مسئولان صداوسیمای خوزستان با گروه ما همدل بودند و از این حرکت حمایت خوبی صورت گرفت و باعث شد که این برنامه چندین سال، عنوان پر بینندهترین برنامه شبکه خوزستان را به دست آورد.
همچنین برنامه«بادبادکها» چندین بار جوایز بهترین تهیهکننده (عبدالعظیم بهمنی)، بهترین مجری (سعید بهبهانیزاده) و بهترین نویسنده (زهرا آهنگر) را در جشنوارهها کسب کرد.
این هنرمند خوزستانی تصریح کرد: برنامه«بادبادکها» مثل هر برنامه دیگری در ابتدای کار چندان پخته نبود و موضوعات و شیوه تولید بخشهای مختلف بر مبنای تجارب شخصی همکاران طراحی میشد، اما رفته رفته بعد از چندین سال، افراد دیگری به گروه ما اضافه شدند و با مشورت آنها برنامه به تکاملی بهتر رسید؛ مشاوران مذهبی، روانشناسی، رسانهای و هنری کمک زیادی به برنامه ما کردند. ارتباط خوب گروه با مراکز روانشناسی تربیت کودک و نوجوان، کانونهای فرهنگی- هنری مساجد، مدارس، مهدکودکها، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مربیان با سابقه حوزه کودک و استادان دانشگاه باعث شد تا در بخشهای مختلف برنامهسازی، روز به روز شاهد پیشرفت برنامه و گسترش سطح هنری و کیفی همکاران باشیم.
بهمنی یکی دیگر از عوامل توفیق«بادبادکها» را جذب افراد متخصص و با ذوق دانست و افزود: ما در گروه کودک و نوجوان افراد مستعد را جذب و بر روی آنها سرمایهگذاری کردیم و به تعبیر بهتر، در بخشهای هنری و فنی به کادرسازی پرداختیم. الان بعد از 14 سال، کارگردان، تصویربردار، صدابردار، نورپرداز، طراح آرایه، انیماتور و گرافیست، نویسنده، تدوینگر، مجری، بازیگر، خواننده، آهنگساز و دیگر مشاغل مورد نیاز را که در حوزه کودک تخصص داشتهباشند، در گروهمان داریم. علاوه بر آن وجود یک اتاق فکر خوب و جمع شدن افراد علاقهمند و با نشاط که هر بار طرحهای خلاقانه جدیدی ارائه میدهند، باعث شده تا ما هیچوقت از روند موجود راضی نباشیم و دائم به فکر تغییر و تحول و ساخت بخشهای جدید و با کیفیتتر باشیم.
این فعال حوزه کودک در بخش دیگری از سخنانش به برنامهسازی در عصر حاضر نیز اشاره کرد و گفت: با توجه به پیشرفت فناوری و در دسترس بودن امکاناتی همچون وبگاههای اینترنتی، نرمافزارهای کاربردی، شبکههای اجتماعی، انواع بازیهای رایانهای، همچنین فراوانی و در دسترس بودن پویانماییهای خارجی و شبکههای کودک ماهوارهای، کار ما در برنامهسازی کودک روز به روز دشوارتر میشود، چراکه بسیاری از آموزههایی که به واسطه این فناوریها برای کودکان تهیه و ارائه میشود با فرهنگ ملی و دینی ما سازگار نیست. بر این اساس برنامهسازان حوزه کودک، باید به تمام مسائل و مشکلات روزِ کودکان آگاه باشند و با مشورت صاحبنظران برای آنها راه حل مناسبی پیدا کنند، سپس پیام و آموزههای خود را در قالب برنامهای شاد و مفرح که کودک میپسندد، به او ارائه دهند.
وی همچنین با اشاره به اینکه تلویزیون گستردهترین و مؤثرترین شبکه انتقال پیام است، تصریح کرد: سه رکن اصلی کارکرد این رسانه، پیام، ساختار و مخاطب است که وقتی بحث در باره مخاطب کودک به میان میآید هر سه رکن را باید به شکل ویژهای مورد توجه قرار دهیم. در واقع پیام باید هدفمند، غیرمستقیم و به شکلی هنرمندانه بیان شود.
از سویی ساختار باید جذاب باشد و همراه با رنگ، نور و موسیقی شاد طراحی شود. علاوه بر آن باید مخاطبِ کودک بهخوبی شناخته و درک و حق و سهمش از رسانه ادا شود. بهمنی ضمن اشاره به اهمیت دوران خردسالی در شکلگیری شخصیت انسان، به رسالت خطیر برنامهسازان حوزه کودک پرداخت و گفت: کودکان در دورهای از زندگی هستند که شخصیت و رفتارشان شکل میگیرد و این رسالتِ گروه برنامهسازی را دشوارتر میکند. از همین رو برنامهسازی برای کودکان، کاری کاملاً تخصصی است و برنامهساز و گروهش باید اطلاعات، دانش و امکانات خود را دائم بهروز کنند.
امکانات در برنامهسازی مهم است، ولی در حوزه کودک مهمتر است. مثلاً ما در برنامه کودک به گرافیکهای بهتر و به روزتری نیاز داریم. ولهها و نماهنگهای بیشتر و رنگارنگتری را باید بسازیم و همه اینها به رایانههای قدرتمندتری نیاز دارند. از سویی استودیو آهنگسازی ما باید مجهزتر و استودیوی کروماکی ما باید پیشرفتهتر شود. وی همچنین با بیان اینکه ما در این سالها توانستهایم، تجهیزات خوبی در زمینه تصویربرداری، صدابرداری و تدوین تهیه و دو استودیو آهنگسازی و کروماکی هم تأسیس کنیم، تصریح کرد: اینها به ما خیلی کمک کرد، اما بر مبنای اقتضائات روز و پیشرفت برنامهسازی و نرمافزارها، باید سامانهها و تجهیزات خود را ارتقا دهیم که البته هزینه بالایی را طلب میکند.
این برنامهساز رسانه استانی در تکمیل سخنانش گفت: سالهاست که در برنامههای تلویزیونی گونهای از برنامهسازی شکل گرفته و در اکثر شبکههای داخلی و خارجی نیز مورد استفاده قرار میگیرد و آن هم«شو» تلویزیونی است که در آن مجری به همراه عروسک یا بازیگران در حضور تعدادی مهمان به اجرای برنامه میپردازد. این گونه برنامهسازی که تقریباً کمهزینه هم هست، در ابتدا بسیار مورد استقبال قرار گرفت، ولی رفته رفته به دلیل وجود رقبای جدی مثل پویانماییهای وارداتی، کارایی پایینتری پیدا کرد.
بهمنی ادامه داد: امروزه گونههای جایگزین، مثل کارهای داستانی، نمایشی، سریالهای فانتزی و یا شوهای بسیار پر هزینه در بعضی از شبکهها جایگزین این گونه برنامهسازی شدهاند که انجام دادن این کارها به باز طراحی سامانهای نیاز دارد، چراکه با بودجه متمرکزی که صداوسیما به شبکههای استانی میدهد نمیتوان کارهایی را در این سطح انجام داد و این مهم، نیازمند حضور پشتیبانهای قوی است که باید توسط هسته مدیریتی سازمان پیگیری شود.
عبدالعظیم بهمنی، تهیهکننده موفق رسانه ملی در پایان با تأکید بر لزوم رقابت در حوزه برنامهسازی گفت: برای تولید برنامه کودک در شبکههای استانی باید به دنبال مزیت رقابتی خود باشیم. بهمنی افزود: ما برنامهسازان شبکههای استانی شاید به لحاظ بودجهای و امکاناتی نتوانیم با شبکههای ملی رقابت کنیم، اما از امکانات و ظرفیتهای ویژهای نیز برخورداریم که امکان حضور و اجرای برنامه در شهرها و روستاهای مختلف استان و امکان تولید ترانه با لهجههای بومی و محلی و برخورداری از ظرفیتهای فرهنگی مثل لباسهای محلی از آن جمله است.