برنامه«باب القبله» در ایام محرم هر شب بینندگانش را به جرعه‌ای از مقتل‌خوانی و روضه‌خوانی دعوت می‌کرد. این برنامه با اجرای مصطفی امامی و تهیه‌کنندگی حسین فرزندی روانه آنتن شد و اکنون با فرا رسیدن ایام اربعین و پیاده‌روی مشتاقان زیارت بین الحرمین، «باب القبله» از چهارشنبه هشتم شهریور روی آنتن رفت است و تا 15 شهریور ادامه دارد.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، به همین مناسبت، با مجری و تهیه‌کننده این برنامه گفت‌وگو کرده‌ایم.
محرم که شروع می‌شود، تکیه‌ها برپا می‌شوند، مقتل‌خوانی و روضه‌خوانی و ذکر مصیبت اهل بیت (ع) می‌شود پای ثابت هیئت‌ها و برنامه‌های مذهبی. اقامه عزا بر شهدای دشت کربلا با سنت و فرهنگ ایرانیان گره خورده و از این منظر منادیان این فرهنگ عموماً پیرغلامان و ذاکرانی بوده‌اند که نزد مردم در هر دوره‌ای محترم بوده‌اند و عزیز.
برنامه«باب‌القبله» که دومین سال حضورش را در رسانه ملی را سپری می‌کند نیز از این تجربه همگانی که با خاطرات بیش‌تر ایرانیان گره خورده بهره می‌برد. چهره‌‌هایی از مداحان که در دهه اول محرم یافتنشان بسیار سخت بود و در این برنامه زنده هر شب حوالی ساعت 1:00 بامداد حضور داشتند تا با مصطفی امامی، مجری این برنامه گفت‌وگویی ویژه داشته‌باشند؛ از سعید و محمدحسین حدادیان تا ابوالفضل بختیاری، عبدالرضا هلالی و امین قدیم. گفت‌وگو با سیدحسین آقامیری کارشناس ثابت برنامه، گزارش‌هایی از هیئت‌های بزرگ تهران، ارتباط تصویری با خارج از کشور و هیئت‌های مذهبی شهرستان‌ها از دیگر بخش‌های این برنامه بود.که حول محور ارادت به اباعبدالله (ع) می‌چرخید و هر شب ساعت 1:00 بامداد از شبکه پنج پخش و روز بعد ساعت 21:00 نیز بازپخش شد.
گفت‌وگوی بی‌واسطه با ذاکران اهل بیت(ع) روی آنتن زنده
حسین فرزندی، تهیه‌کننده برنامه«باب‌القبله» با بیان اینکه سال دومی است که این برنامه روی آنتن می‌رود، اذعان کرد: محوریت این برنامه گفت‌وگو با ستایشگران، ذاکران اهل بیت(ع) و پیرغلامان بود. دوست داشتیم برنامه مخاطب عام داشته‌باشد، اما مخاطبان خاص هم داشتیم و آن‌ها هم جوانان و نوجوانانی بودند که به هیئت و مداحی علاقه دارند.
وی درباره ویژگی این گفت‌وگوها تصریح کرد: همه سعی‌مان این بود که گفت‌وگوها بدون هیچ اغراق و تملقی باشد و خود واقعی این افراد را تصویر کنیم. برای این کار هم سعی کردیم روایتی از زندگی مداحان و پیرغلامان را از میان فیلم‌های آرشیوی و تصاویر خاطره‌انگیز تصویر کنیم به نحوی که مسیر پیموده شده توسط مهمان هم در آن عیان باشد. بخش‌هایی از زندگی این افراد هست که قابلیت بیش‌تری برای تمرکز کردن دارد و سعی کردیم از این بخش‌ها به نحو احسن و برای خلق لحظات احساسی استفاده کنیم.
فرزندی پیرامون شکل‌گیری«باب‌القبله» اظهار کرد: احساس کردیم ماه محرم یکی از قشرهای مورد توجه مردم ستایشگران و پیرغلامان هستند که ارتباط خوبی با مردم دارند. به همین دلیل در این برنامه با دعوت از مداحان سعی کردیم ارتباط بی‌واسطه‌ای با مردم برایشان فراهم کنیم که هم بینندگان برنامه حرف‌های این دوستان را بشنوند و هم تقدیر و قدردانی از نسل‌های جدید و قدیم مداحی در ایران شود.
وی تاکید کرد با فرا رسیدن ایام اربعین حسینی (ع) قصد داریم«باب القبله» را نیز به شکل سفرنامه تصویر کنیم.
سفرنامه«باب القبله» با روایت علی مسعودی (مشهدی) بازیگر و کارگردان و محمد فصولی مداح اهل بیت عصمت و طهارت (ع) شکل گرفته‌است. پخش این برنامه از هشتم شهریور ساعت 22:00 آغاز و تا 15 شهریور ادامه خواهدداشت.
بار تهیه‌کنندگی برنامه محرمی سنگین است
تهیه‌کننده«عقیق» اظهار کرد: اعتقاد دارم برنامه محرمی‌با روح و روان و اعتقادات مردم در ارتباط است البته همه برنامه‌ها همین‌طور است، اما در این نوع برنامه‌ها مسئولیت سنگین‌تر است و سعی می‌کنیم از کوچک‌ترین خطایی هم دوری کنیم و حواسمان بیش‌تر جمع باشد.
تهیه‌کننده«همچون روزگار ابراهیم» تصریح‌کرد: ما در این برنامه بیش‌تر به فرصت‌هایی که در این ماه می‌شود داشت، پرداخته‌ایم و جنس برنامه طوری نیست که به مشکلات و آسیب‌شناسی بپردازیم. خیلی فکر کردیم که از کارشناس موردی و متغیر استفاده کنیم یا کارشناس ثابت، اما به خاطر حفظ پیوستگی مباحث سعی کردیم از یک کارشناس ثابت یعنی حجت‌الاسلام سیدحسین آقامیری در برنامه استفاده کنیم.
این تهیه‌کننده در باره حفظ طراوت این برنامه محرمی تصریح‌کرد: گروه برنامه‌ساز برنامه«باب‌القبله» به صورت شبانه‌روزی کار می‌کنند تا اتفاقات دهه اول محرم را به‌روز به تصویر بکشند و برنامه طراوت و تازگی خود را حفظ کند به همین دلیل هم پخش زنده را انتخاب کردیم.
برداشت اجتماعی از حادثه کربلا
مصطفی امامی، مجری برنامه«باب‌القبله» با بیان اینکه گروه برنامه‌ساز از تهیه‌کننده تا تدوینگر و بنده نوعی ادای دین به اباعبدالله(ع) را در مد نظر داشتیم، گفت: این برنامه دهه اول ماه محرم حوالی ساعت 1:00 بامداد روانه آنتن شد و با توجه به ساعت پخش، همه بچه‌ها کار سختی در پیش داشتند، اما دست به دست هم دادیم تا اتفاق خوبی بیفتد و به عنوان مثال کسی که روی تخت بیمارستان است و نمی‌تواند مشرف شود به حرم امام حسین (ع) از طریق این برنامه توشه با برکتی از سفره دهه اول محرم برگیرد.
امامی در باره نوع گفت‌وگو و اجرای خود در این برنامه گفت: چالش خاصی در گفت‌وگو با مداحان ندیدم ضمن اینکه از کودکی در هیئت‌ها و روضه‌خوانی‌ها بوده‌ام و ارتباط خوبی با رفقای ذاکر اهل بیت(ع) دارم. بنابراین چون با فضا بیگانه نیستم چالش ویژه‌ای برایم وجود نداشت.
در دهه اول محرم پیدا کردن چهره‌های شاخص مداحی واقعاً کار آسانی نیست. همین‌که بتوانی تماس بگیری و جواب بگیری خودش یک مرحله از موفقیت است. واقعاً تلاش کردیم در این چند شب تماس برقرار کنیم و حضور در برنامه را از طرف آن‌ها قطعی کنیم. شکر خدا همه دوستان آمدند و مخاطبان هم فکر می‌کنم راضی بودند.
خلق لحظات احساسی در گفت‌وگویی از جنس مداحان
امامی در باره ایجاد لحظات ویژه در«باب‌القبله» تصریح‌کرد: در برنامه‌ای که حاج سعید حدادیان مهمان بودند، برگی از تاریخ را ورق زدیم و برگشتیم به روزهای جبهه و حضور ایشان را در کنار هم‌رزمان با فیلم‌های آرشیوی تداعی کردیم. یا برای سید امیر حسینی رفقای شهید مدافع حرمش را یادآوری کردیم. این فضا را برای مهمانان ایجاد می‌کردیم تا ببینیم که احساس مهمان، من و مخاطب را به کجا هدایت می‌کند. در واقع ما بستر را برای او فراهم می‌کنیم تا لحظات دراماتیک رقم بخورد، اما در برخی برنامه‌ها نکته‌ای را مهمان می‌گوید و من فکر می‌کنم می‌توانم از آن استفاده کنم تا بار دراماتیک بیش‌تری به برنامه اضافه کنم.
نقشه راهِ گفت‌وگو را در ذهنم ترسیم می‌کنم
مجری«عقیق» تصریح‌کرد: من همیشه قبل از برنامه درباره تاریخچه زندگی مهمان و ورودش به عرصه مورد نظر و ... مطالعه می‌کنم و گروه سردبیری برنامه هم اطلاعات جدیدی از مهمان ارائه می‌دهد. برای گفت‌وگو با هر مهمانی به عنوان مجری باید کلیدواژه‌هایی را بدانی و نقاط عطف زندگی آن فرد را در دست داشته‌باشی تا بتوانی گفت‌وگو را از نقطه شروع به سرمنزل مقصود هدایت کنی.
امامی ادامه داد: اما اصل ماجرا در ایام محرم روضه بود که در کنار گفت‌وگویی که داشتیم، لحظاتی مهمانِ نوای مرثیه‌سرایی می‌شدیم تا فضای هم برنامه متبرک شود.
وی درباره مخاطبان این برنامه اظهار کرد: حادثه عاشورا از طفل شیرخواره تا حبیب‌بن مظاهر (که در روایاتی گفته شده 90 سال داشت) را در برمی‌گرفت. اساساً عاشورا مخاطبش انسان است و وقتی ما برنامه‌ای درباره این اتفاق تاریخی می‌سازیم برای همه انسان‌ها برنامه ساخته‌ایم. مهم این است که همه دور اسم امام حسین (ع) بگردیم و زیر چتر محبت اباعبدالله (ع) تجمع کنیم، متحد باشیم و حسینی زندگی کنیم.
تفکیک مجریان و اجرای برنامه‌های مناسبتی
مجری سابق«سلام تهران» درباره فضای اجرای برنامه‌های محرمی‌گفت: من برنامه تحویل سال، شب یلدا، ویژه افطار و ... را اجرا کرده‌ام، اما در برنامه‌هایی مثل«عقیق»، «باب‌القبله» و برنامه‌های ثابت هم مجری بوده‌ام. فضا متفاوت است، ولی نظر من این است که برنامه را باید خوب اجرا کنی. در چارچوب درست و جای خودت بایستی و بیرون نزنی. در باره این برنامه هم با توجه به اینکه در فضای هیئت بزرگ شده‌ام با درونمایه برنامه غریبه نبودم و تلاش می‌کردم به اندازه ظاهر شوم و بیرون نزنم. به همین جهت اولین نکته این است که برنامه‌ای را انتخاب کنی که برنامه خوبی باشد و دومین نکته اینکه در خودت این توانایی را ببینی که می‌توانی آن را به‌خوبی و درست اجرا کنی. به نظرم دوره برنامه‌سازی مناسبتی و خط‌کشی‌های این‌چنینی در رسانه به پایان رسیده‌است.
ویژندسازی وظیفه رسانه است
مجری برنامه‌های مناسبتی شبکه پنج با بیان اینکه ویژندسازی وظیفه رسانه است، اظهار کرد: مثلاً کسی که به عنوان مجری شاخص ورزشی شناخته می‌شود در جایگاه اجرای یک برنامه معارفی قطعاً نمی‌نشیند و ملموس نیست. من هم اگر مجری برنامه مثلاً کودک بودم انتخابم برای حضور در یک برنامه معارفی درست نبود، اما من یک مجری اجتماعی هستم و به نظر خودم«باب‌القبله» همتم اجتماعی و مذهبی را با هم داشت.
امامی در ادامه افزود: مثلاً اجرای من را با اجرای فوق‌العاده تمیز مجید یراق‌بافان یا نجم‌الدین شریعتی در برنامه‌های مذهبی نمی‌توان مقایسه کرد که 100 درصد معارفی اجرا و فضای خاصی برای مخاطب ایجاد می‌کنند، اما اجرای من زمینه اجتماعی دارد و نوع دیگری از مجری‌گری است. بحثی هم که با حجت‌الاسلام آقامیری داشتم کاملاً اجتماعی بود و الان می‌توان بازخوردهای مخاطبان را سنجید.
این مجری رسانه ملی ادامه داد: سال گذشته هم تجربه اجرای برنامه‌های محرمی را داشتم و لطمه‌ای به برند نخورد و وقتی دوباره برنامه‌های ثابت اجتماعی را اجرا کرده‌ام، نگفتند او همان مجری‌ای است که برنامه‌های معارفی اجرا می‌کند. برند باید ساخته شود که بخش عمده آن دست رسانه است و بخش دیگرش دست مجری است که چگونه از عنوان برنامه محافظت کند و خطی را که در نظر گرفته ادامه دهد.