هر ساله از 26 مهر تا دوم آبان به نام هفته تربیت بدنی نام گذاری شده است.به همین بهانه به سراغ دو برنامه تخصصی حوزه ورزش «ستارهساز» از شبکه سه و «ویدیو چک» از شبکه ورزش رفتیم و با دست اندکاران برنامه گپ و گفتی صمیمانه داشتیم.
به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، برنامه «ویدیو چک» محصول گروه تولید شبکه ورزش سیماست که با نگاه طنز، موضوعات روز ورزش کشور را با اجرای عبدالله روا بررسی و نقد میکند. احترام به مخاطب رمز موفقیت برنامه و به اعتقاد سازندگانش طنز قدرتمندترین بازوی یک رسانه است. برنامه «ویدیو چک» یک برنامه تلویزیونی است که هر هفته پنجشنبهها ساعت۲۰:۳۰ شب از شبکه ورزش پخش میشود. این برنامه مخاطبان فراوانی دارد و نگاهی طنز به حقایق و اتفاقاتی مهم و همچنین فسادهای ورزشی و دیگر مسائل روز ورزش ایران دارد.
اجرای این برنامه را عبدالله روا بر عهده دارد. اولین قسمت این برنامه ۱۴ دی سال ۱۳۹۶ به روی آنتن شبکه ورزش رفت که تاکنون ادامه داشته و مخاطبان فوتبالی زیادی را پای تلویزیون یا تلویزیون اینترنتی میکشاند. فصل ششم این برنامه از ۲۱ اردیبهشت سال ۱۴۰۲ هر پنجشنبه حوالی ساعت ۲۰:۳۰ پخش میشود.
محمد شعبانپور، صداپیشه و بازیگر «ویدیو چک» به سوالات مان درباره این برنامه پاسخ میدهد:
دست شما چقدر برای انتقادهایی که به حوزه ورزش هست باز است؟
تقریبا دستمان باز است. باتوجه به اینکه این برنامه امتحانش را چندین سال است که به خوبی پس داده و همینطور روابط دوستانهای که اغلب سوژهها با عبدالله روا دارند مشکل خیلی حادی پیش نیامده و تقریبا دستمان باز است. اهالی ورزش هم باجنبه برخورد میکنند و فعلا که کسی قرار دعوا با ما نگذاشته است.
بازخوردهایی که از مخاطبان گرفتید چه طور بوده؟
بازخوردها عالی بوده و اصلا یکی از دلایلی که ویدیوچک توانسته چندین فصل ادامه داشته باشد همین رضایت مخاطبان بوده. مردم هم به طنز و هم به ورزش علاقه دارند. البته خود مردم هم خیلی مواقع ما را کمک میکنند. چون برنامه متعلق به آنهاست.
چرا زبان طنز را انتخاب کردید؟
از نظر من طنز قدرتمندترین بازوی یک رسانه است. چون خیلی از حرفها را که در حالت جدی نمیتوانی بگویی با زبان طنز میتوانی به آنها اشاره کنی. طنز در عین شوخطبعی سرشار از نقد است و با هدف اصلاح انتقاد میکند. شخصا طنز واقعا برای خود من یک مقوله جدی است.
قبلاً نمونههای موفقی شبیه به این برنامه تولید شده؟
شبیه ویدیوچک شاید داشته باشیم، اما برنامهای که اینقدر پرمخاطب و موفق باشد حداقل من که خاطرم نیست. شاید آیتمهای کمدی، کوتاه بودند؛ اما اینکه یک برنامه طنز ورزشی به صورت مستقل به این میزان از مخاطب برسد نداشتهایم.
برای اینکه برنامه خاص و متفاوت باشد چه ویژگیهای خاصی در برنامه و متن و... گنجانده شده؟
یکی از اتفاقاتی که در فصل جدید رقم خورد همین کاراکتر پشت صحنه بود که وظیفهاش بر عهده من بود و عبدالله روا هم خوب بهواسطه دوستیای که با هم داریم دستم را در بداهه گویی باز گذاشته که فکر میکنم برنامه را شیرینتر کرده است؛ اما شخصیت شوخطبع روا تاثیر ویژهای روی دلچسب شدن برنامه دارد و از طرفی سادگی و روانی و بیتکلف بودن برنامه هم مخاطب را اذیت نمیکند.
نگاهتان به ورزش چه طور است و چرا ورزش اهمیت دارد؟
ورزش نه فقط در ایران بلکه در تمام دنیا مهم است؛ به غیر از جنبه سلامتی ورزش، حوزههای دیگری نظیر اقتصاد، گردشگری، وطندوستی و... هم در ورزش نمود پیدا میکند. از طرفی مقوله ورزش واقعا برای مخاطب جذاب است.
برنامهسازی در حوزه ورزش چقدر میتواند به توسعه ورزش همگانی و ورزش قهرمانی کمک کند؟
ورزش باید برای مردم مهم باشد و توجه به این مقوله بر عهده رسانه است. ما هم به عنوان بخشی از جامعه رسانه با پرداختن به ورزش قصد داریم توجهات را به این فعالیت سودمند جلب کنیم و از طرفی با نقدی که در طنز وجود دارد به دنبال اصلاح ایرادات و مشکلات موجود در این حوزه هستیم. وجود شبکه اختصاصی ورزش هم قطعا کمککننده است.
رابطه ورزش و رسانه ملی و جایگاه برنامههای ورزشی بین مردم چه طور است؟
تقریبا همیشه یکی از پربینندهترین برنامههای رسانه ملی برنامههای ورزشی بودهاند. از همین رو برنامههای ورزشی همیشه مخاطب خودش را دارد. شبکه ورزش به عنوان پرچمدار پوشش رسانهای ورزش ایران و جهان هم در این چند سال نقش ویژهای ایفا کرده که جا دارد از مدیران شبکه تشکر کنم.
احترام به مخاطب رمز موفقیت ویدیو چک
سیدعلی صالحی، سردبیر برنامه «ویدیو چک» نیز مارا در این گفتوگو همراهی میکند:
نگاه شما به مقوله ورزش چقدر جدی و تخصصی است؟
فکر کنم از زمانی که فواید شخصی و اجتماعی ورزش در بیشتر جوامع مشخص شده، خیلی گذشته و حتی اگر با نگاه تخصصی سلامتمحور یا جامعهشناختی هم به موضوع نپردازیم، موارد زیادی را میتوان مطرح کرد که لزوم توجه بهاندازه و به نگام به ورزش و انواع آن را در خود دارند.
به هرحال نگاه شخص بنده هم ناشی از این نوع دیدگاه، استقبال از گسترش ورزش به شکلهای مختلف و بهرهبردن از وجوه فراوانِ انواع فردی، جمعی و همگانی این پدیده است. البته موضوع بسیار گسترده است و ظرفیتهای این پدیده از جنبه اقتصادی و اجتماعی گرفته تا حوزههای دیگر به شکلی همه جوامع را وادار به حرکت به سمت ورزش میکند.
چرا پرداختن به مقوله ورزش در رسانه مهم است؟
برنامهسازی هم مانند سایر فعالیتهای رسانهای، میتواند باب آشنایی، آگاهی و ایجاد انگیزه در مخاطبان را باز کرده و موجبات آموزش، تشویق و افزایش اطلاعات آنها را فراهم کند. برای مثال بازنمایی صحیح موفقیت یا موقعیت ورزشکاران فعال و سرشناس میتواند باعث اقبال جمعی افراد از سنین پایین شود و با آموزش و معرفی فواید ورزش همگانی میتوان سایر ردههای سنی را به ورزشکردن ترغیب کرد.
رسانه ملی توانسته در مقوله پرداختن به ورزش همگانی و ورزشهای قهرمانی و معرفی آن موفق باشد؟
با توجه با اینکه شبکه ورزش بهصورت تخصصی به موضوع ورزش اختصاص داده شده و شبکه سه سیما هم زمان مناسبی را به این موضوع اختصاص میدهد، میتوان گفت از نظر کمی تا حدودی از سمت رسانه ملی به این موضوع توجه شده است. از لحاظ کیفی هم اگر بگوییم توجه نشده بیانصافی کردهایم. البته ظرفیتهای موجود و سرعت پیشرفت فناوری در همه ابعاد، میطلبد که در آینده با دیدی بازتر و چشماندازی وسیعتر به این حوزه بپردازیم. چون خروجی همین نوع دیدگاه، رویکردی است که غالب جامعه در رابطه خود با ورزش انتخاب خواهند کرد و رسانه ملی اگرچه نه یگانهترین، اما تأثیرگذارترین رسانه در این حوزه و در جامعه ماست.
آیا دست شما برای پرداختن به خط قرمزها و شوخی با ورزش باز است؟
آنچه من در ویدیو چک تجربه کردم، شامل محدودیت خاصِ معلوم یا تعریف شدهای نبوده. البته نمیتوانم بگویم فضای «هرچه میخواهد دل تنگ بگو» ساری و جاری است. هر سازمانی طبیعتاً بر اساس قواعدی شکل گرفته و این قواعد، حد و حدودی که بر آن مترتب است، معمولاً برای کسی که در این زمینه و البته با رویکرد طنز فعالیت میکند، روشن است. مواردی از اختلاف نظر یا سلیقه کم و بیش وجود داشته و معمولاً با گفتوگو حل شده یا حل نشده است. ولی در حدی نبوده که بر روند کار یا کلیت چارچوب برنامه تأثیر زیادی داشته باشد.
بازخوردها نسبت به برنامه ویدیوچک چهطور بوده؟
بازخوردی که از مخاطبان ویدیوچک دارم محدود به صفحه فعال ویدیوچک در فضای مجازی بوده و بسیار مثبت و هیجانانگیز است. از لحاظ انگیزهبخشی ما با سالمترین و صریحترین نقدها و نظرها مواجه میشویم که بهترین بازخورد ممکن است و از پیشنهادهای سازنده تا تشویق و نقد، همه را در بر میگیرد.
زمانی که بنا بر این شد که برنامه با این لحن و شکل (طنز) اجرا شود، عضو گروه این برنامه نبودم ولی به نظرم این نوع نگاه و بیان بهترین نوع ارتباط با مخاطب و گفتوگو با آنهاست و از هر دو طرف میتواند منشأ اثر بیشتری باشد. از طرف دیگر با توجه به قابلیتهای طنز بهعنوان یک ژانر و استعداد بینظیر عبدالله روا در این زمینه، درخورترین گونهای که با این شرایط میتوانست شکل بگیرد، همین طنز و مطایبه بوده و هست.
چقدر نظر مخاطب را در برنامه اعمال میکنید؟
از ابتدای همکاری من با برنامه، عبدالله روا به عنوان تهیهکننده دائم بر هدفمندبودن و کیفیت فنی و محتوایی کار تأکید داشته و سایر عوامل از جمله خودم هم سعی کردهایم از ابتداییترین مراحل تولید حساسیت زیادی بر سوژهها و نحوه پردازش آنها داشته باشیم. اینکه شما محتوایی خوب را با کیفیتی مقبول ارائه میکنید، یعنی به مخاطب احترام گذاشتهاید و همین احترام به مخاطب به نظرم اسم رمز موفقیت در این برنامه است و امیدوارم هرچه بیشتر به این مهم نزدیک شویم.
کشف استعدادهای فوتبالی در مسابقه بزرگ «ستاره ساز»
مسابقه بزرگ «ستارهساز» نیز در پنجمین سال تولید خود به سر میبرد و هماکنون فصل پنجم آن روی آنتن شبکه سه سیما و تنها برنامهای است که در رسانه ملی به صورت تخصصی به کشف استعدادهای نوجوانان فوتبالیست داخل و خارج کشور میپردازد.
مسابقه بزرگ «ستاره ساز» در پنجمین سال تولید خود به سر میبرد و فصل پنجم آن روی آنتن شبکه سه سیماست. در فصل پنجم هم ستارههایی از نقاط مختلف و همچنین اقوام و مذاهب مختلف کشور حضور پیدا کردند. در این فصل ستارههایی مهمان از کشورهای افغانستان، لبنان و سوریه حضور دارند. فصل پنجم برنامه «ستاره ساز» هر روز ساعت 18:00 و تکرارش هر شب ساعت یک بامداد شبکه سه سیما و ساعت22:00 از شبکه امید پخش میشود.
حسین اسدی، مجری برنامه «ستارهساز» است، با او درباره این مسابقه گپ زدیم:
بعد از اتمام برنامه آیا نوجوانهای ستارهساز به حال خودشان رها میشوند؟
رها نشدن ستارهها بعد از اتمام هر فصل از جمله دغدغههای ماست. نگرانی که بسیار بجا و درست هم هست. هرچند از لحاظ حرفهای شاید جزء وظایفمان محسوب نمیشود، ولی از لحاظ اخلاقی، دغدغهای است که به حد توان پیگیری کردیم تا برخی ستارگان که نگران بودند و مشکلاتی برای ادامه فوتبالشان داشتند بتوانند مسیر حرفهای خود را دنبال کنند. هرچند صادقانه بگویم برای برخی ستارهها موفق بودیم و برای برخی خیر. چرا که نهادها و سازمانهای متولیِ تقویت و حمایت از فوتبال پایه، تعامل مطلوبی برای حمایت از این ستارهها نداشتند و خوشبینانه بگوییم که برنامهای برای این منظور نداشتند.
آنچه تاکنون برای ادامه مسیر حرفهای ستارهها رقم خورده در وهله اول دیده شدن آنها از طریق این برنامه و جذبشان توسط تیمها بوده است. در وهله بعد هم که اگر ستارهای نگران آیندهاش بعد از برنامه بوده طبق یک وظیفه اخلاقی کاری از عهدهمان برآمده انجام دادیم که گاه موفق بودیم و گاه نه.
این برنامه نقش موثری در عدالت گستری در رسانه ملی داشته است؟
این برنامه به سهم و توان خود نقش موثری در عدالتگستری دارد. اینکه بازیکنانی از دورتریننقاط کشور، از اقشار، طبقات، اقوام و مذاهب مختلف و حتی دیگر کشورها در برنامه حضور پیدا کردند و پس از آن توانستند مدارج ترقّی در فوتبال را طی کنند. در حال حاضر در سطوح مختلف فوتبال حتی در لیگ برتر بازیکنانی داریم که پس از برنامه ستارهساز توانستند مسیر رشد خود را بهتر دنبال کنند. حتی برای تیم ملی نوجوانان افغانستان نیز، فرزاد تاجیک ستارهای بود که پس از حضور در مسابقه بزرگ ستارهساز به تیم ملی این کشور دعوت شد.
نکته حائز اهمیت اینکه اغلب شرکتکنندهها از طبقات ضعیف اقتصادی بودهاند؛ اما خب به این توجه داشته باشیم که ما به سهم و اندازه خود در تلاش هستیم و جملهای رادر قسمتهای مختلف برنامه مدام تکرار میکنم: «مسابقه بزرگ ستارهساز جایی برای کشف برخی استعدادهای برتر از آسمان پرستاره فوتبال ایران» است. تاکید روی واژه «برخی» از همین جهت است که ما به اندازه توانمان، برخی از استعدادهای برتر را گرد آوردیم.
از طرفی اگر نوجوانانی نتوانستند حضور پیدا کنند دلیل بر ناتوانیشان نیست بلکه این ظرفیت محدود برنامه و امکانات برنامهسازی بوده که عامل حضور نیافتن آنها شده است و صدالبته که مطلوب است نهادهای متولی سازوکار مشخص و فراگیری در جهت تسهیل ورود استعدادهای برتر فوتبال به عرصههای بالای فوتبال آن هم در سراسر کشور فراهم کنند.
نمونه موفق و کوچک شدهای که ما در مسابقه بزرگ ستارهساز با همین ظرفیت محدودمان نشان دادیم و از اطراف ایران عزیز، از شهرها و شهرستانها و دورافتادهترین روستاها نوجوانان مستعد را به برنامه آورده و نشان دادیم.
پیشنهاد شما برای توجه بیشتر به ورزشهای همگانی چیست؟
اگر تعامل میان نهادهای متولی و برنامهساز تلویزیونی بیافتد قطع به یقین به طورخاص در فوتبال و به طور عام در ورزشهای همگانی شاهد پیشرفت روزافزون کیفی ورزش در جامعه خواهیم بود. وقتی ورزش در زندگی مردم جاری و ساری باشد، ضمن اینکه نشاط جمعی بیشتر میشود از طرفی زمینه برای بروز و ظهور استعدادهای بیشتری فراهم میشود و طبیعتاً مسیر برای حضور افراد توانمندتر در عرصه قهرمانی هموارتر میشود. این مهم نیازمند تعامل خوبی بین تصمیمسازان و تصمیمگیران ورزشی با برنامهسازان تلویزیونی است.
قدری درباره هزینههای برنامه ستارهساز برای ما بگویید؟
برنامههای بزرگی مانند ستارهساز واقعاً هزینههای سنگینی را دربرمیگیرد. شما تصور کنید استودیو برنامه، فضایی که باید مهیا باشد تا یک فوتبالیست بتواند خودش را عرضه کند به تماشاگرانی است که باید در برنامه حضور داشته باشند. نمیتوانیم از این نوجوانها انتظار یک فوتبالیست حرفهای را داشته باشیم. دو تا سه ماه اسکان آنها را فراهم میکنیم و به خاطر اینکه نوجوانها از لحاظ روحی افت پیدا نکنند و روی کیفیت فنی ستارهسازهای برنامه تأثیری نگذارد برای این منظور محل اسکان برای خانوادههای ستارهسازها فراهم شده است.
جدا از این باید برای هر کدام از نوجوانهای ستاره ساز مستندهای خودشان را بسازیم و اختصاصی به زندگی آنها بپردازیم و همه اینها دست به دست هم میدهد که ساخت چنین برنامههایی پرهزینه باشد.
جایگاه ورزش در بین مردم و برنامهتان را چهطور میبینید؟
میان مردمی زندگی میکنیم که یکی از تفریحاتشان ورزش کردن یا ورزش دیدن است. هر چند که در برنامهها از مردم خواهش میکنم همانگونه که ورزش را میبینید شده دقیقه در روز را به ورزش اختصاص دهید.
10 دقیقه ورزش در زندگی امروزی ما هر کجایی امکانپذیر است. خیلی دوست دارم مشوق باشم، خوشبختان نگاه مثبتی میان مردم ما در مقوله ورزش وجود دارد و بازخورد مثبت مردم به برنامه باعث شده خستگی ما هم در برود.
بازخورد حضور ستارههای خارجی در این برنامه میان نوجوانهای شرکتکننده کشورمان در برنامه چهطور بوده است ؟
ستارههای افغانستانی تجربه حضور در برنامه ما را داشتند؛ اما ستارههای لبنانی و سوریهای که برای اولین بار میان نوجوانهای ایرانی زندگی کردند به علت فضای مهماننوازانهای که میان نوجوانها و مردم ما وجود داشت واقعاً از جنبه فرهنگی مثبت بود و خاطرات خوبی هم برای مهمانهای کشورمان و نوجوانهای خارج از کشور ساخته شد.