برنامهسازی در سیما هم مثل فیلمسازی در سینما، گونههای مختلفی دارد؛ اما تقسیمبندی این گونهها در تلویزیون به عوامل ساختاری و اشکال اجرایی مختلفی مربوط میشوند. سالهاست که برنامهها را بر اساس زمان پخش، به برنامههای صبحگاهی، عصرگاهی و شامگاهی دستهبندی میکنند. برنامههای صبحگاهی که اتفاقاً در همه جای دنیا طرفداران پر و پا قرصی نیز دارد به صورت زنده هر روز حوالی ساعت 6 و 7 صبح روانه آنتن میشوند و تا حول و حوش ساعت 9 ادامه دارند. اینها مجلاتی تصویری هستند که غالباً از الگوهای برنامهسازی یکسانی پیروی میکنند و هدف همه آنها ایجاد حس نشاط و شادابی و ایجاد امید و انگیزه در بینندگانشان است. با این وجود همه این برنامهها همیشه به اندازهای یکسان با اقبال مخاطبان روبهرو نمیشوند. در این سالها برخی برنامههای صبحگاهی مانند «مردم ایران سلام / شبکه 2»، «ویتامین 3 و حالا خورشید / شبکه 3»، «صبح به خیر ایران و فرمول یک / شبکه یک» و ... که با فکر و ایده روی آنتن رفتهاند، جریانساز بوده و توانستهاند از نگاه مخاطب حداکثری بهره ببرند؛ اما این اتفاق برای همه برنامههای صبحگاهی رخ نمیدهد. در مطلب پیش رو با هدف بررسی عناصر مؤثر در توفیق یا عدم توفیق برنامههای صبحگاهی، با تهیهکنندگان پنج برنامه «ایران آفتاب/ شبکه دو»، «سلام صبح بهخیر/ شبکه سه»، «طلوع/ شبکه چهار»، «یه روز تازه/ شبکه پنج» و «صبحی دیگر / شبکه آموزش» گفتوگو کردهایم. نگاه ما در این گپ و گفتها محورهایی چون تناسب برنامههای صبحگاهی با شبکه پخش شونده، چگونگی حفظ ضرباهنگ و انرژی برنامه، تأثیر مجری در کیفیت برنامه، چرایی وجود بخشهای کارشناسی در برنامههای صبحگاهی، تأثیر تجربه برنامهسازی افراد در گونه صبحگاهی و ... را نشانه گرفته است. از دل این بحثها میتوان به این نکات رسید که هر چند همه برنامههای صبحگاهی با میزبانی گروه کوچکی از مجریان مرد و زن ارائه میشوند و مخاطبانشان نیز افرادی با سنین مختلف هستند که برای رفتن به مدرسه یا سر کار آماده میشوند یا والدین و بزرگسالانی که در خانه میمانند؛ اما شکل اجرای این بخشهای یکسان در میزان توفیق برنامه اثرگذار است. همچنین مجری به عنوان یک نشان تجاری قدرت برد یک برنامه را بالا میبرد. از سوی دیگر به نظر تهیهکنندگان، در میان مؤلفههایی چون، فکر و ایده، مدیریت و منابع مالی مناسب، هر سه این عوامل در کنار هم اثرگذارند، ولی تأثیر ایده و مدیریت خوب بیشتر است. البته هر شبکه بنا بر رسالت و مأموریت تعریف شده خودش، شکل خاصی از برنامهسازی را هدایت میکند که در تفکیک این برنامهها از یکدیگر و به دست آوردن مخاطب حداکثری شاخصی مهم محسوب میشود.
شبکه یک/ صبح به خیر ایران؛ مستمر ولی متغیر
گفته میشود که شبکه یک سیما پرچمدار آغاز تولید برنامههای صبحگاهی در تلویزیون با برنامه «صبح به خیر ایران» است. برنامهای که حدود 20 سال به شکل ثابت روی آنتن شبکه یک رفت و بعد از چند سال در شکل و شمایل ساختاری و محتواییاش تغییراتی صورت گرفت. اقبال واحدی و رحمان نظاماسلامی از جمله مجریان این برنامه بودند که سالها در این برنامه، اجرا کردند و خاطرات زیادی برای مخاطبان این شبکه رقم زدند. البته افتادن در ورطه تکرار، اضافه شدن رقبا در سایر شبکهها و تغییرات پی در پی گروه تولید و تهیهکننده نتوانست توفیق همیشگی این برنامه را تضمین کند. عوامل برنامه «صبح به خیر ایران» بعد از چند سال که این برنامه را روانه آنتن کردند برای جلوگیری از تکراری شدن، فصل جدید از این برنامه را با عنوان «صبح عالی به خیر» تولید کردند؛ اما بعد از چندی دوباره نام این برنامه به همان نام قبلی تغییر پیدا کرد. در این سالها بیشتر از 20 بار عوامل «صبح به خیر ایران» تغییر کرده، ولی ساختارش همچنان ثابت باقی مانده است.
شبکه دو/ ایران و آفتاب؛ برنامه دیدن در رفت و آمد
از ابتدای تابستان امسال «ایران و آفتاب» به تهیهکنندگی کیوان بخشی به شبکه دو آمد تا از ساعت 7:15 تا 8:45 میزبانی مخاطبان سحرخیزش را در دست گیرد. ایران و آفتاب با بخشهای «میز صبحانه»، گفتوگوی کوتاه و صمیمانه با برخی چهرههای خاص، «سفرگشت» معرفی و نمایش دیدنیهای کمتر دیده شده ایران، با توجه به سال رونق تولید داخلی، بخش معرفی کارآفرینان و کسب و کارهای موفق در سراسر ایران، بخش تصویری «بوق» پرداختن به ناهنجاریهای اجتماعی و معرفی الگوهای رفتاری مناسب، «بحث روز» گفتوگو درباره مباحث اوقات فراغت، ورزش، سلامت، مد و لباس، مطالبات اجتماعی، سواد رسانهای، فرهنگ و هنر و ... ،«بخش خبر» «مثبت انرژی»، «مزه مزه»، «ترفند»، «کی کجاست» و ... روانه آنتن میشود.
هم برنامههای صبحگاهی و هم مخاطبانشان، ویژگیهای منحصر به فردی دارند؛ تهیهکننده «ایران و آفتاب» این را میگوید و ادامه میدهد: در برنامههای عصرگاهی یا شبانگاهی این انتظار وجود دارد که مخاطب حداقل یک بخش نیم ساعته را با تمرکز ببیند، ولی در برنامههای صبحگاهی مخاطب کاملاً سیار است. فردی که صبح بیدار میشود برنامه را ضمن حاضر شدن و خروج از منزل میبیند و کارهایش را با ضرباهنگی سریع انجام میدهد. بنابراین، این پیشبینی را میکنیم که شاید بیننده همراه با خوردن صبحانه، بخشی از برنامه را هم ببیند و با توجه به این مسئله به این نکته میرسیم که برنامه صبحگاهی باید ضرباهنگ سریعی داشته باشد.
بخشی، درباره عنصر دیگری که به برنامههای صبحگاهی روح تازگی میدمد، میگوید: در کنار ضرباهنگ مناسب، برنامه باید تنوع داشته باشد. تنوع زیادی که در این دسته از برنامهها به شکل گستردهای میتواند شکل بگیرد عبارت است از هر آن چیزی که بیننده صبحگاهی به آن نیاز دارد تا برنامه را تبدیل به مجلهای تصویری کند. این قابلیتها اگر با قدرت ادامه پیدا کند باعث جذب مخاطب میشود. بخش موسیقی نیز در این نوع برنامهها اهمیت زیادی دارد. استفاده از موسیقیهای نشاطآور در آغاز روز باعث میشود که مخاطب را حفظ کنیم و بنابراین با توجه به این مسائل برنامه «ایران آفتاب» را جلو میبریم.
بخشی، تهیهکنندهای است که تجربه برنامه صبحگاهی ساختن در صبح به خیر ایران و طلوع را هم دارد، بنابراین، مخاطب صبحگاه را میشناسد. وی میگوید: وقتی این برنامه را شروع کردم خودم را با نیاز مخاطب هماهنگ کردم و گروه برنامهساز را بر این مبنا شکل دادم. بزرگترین رکن برنامهساز شناسایی مخاطب است. اینکه بداند برای چه گروهی برنامهسازی میکند و اگر برنامه صبحگاهی ساختاری تعریف شده دارد باید بداند مخاطبی که از خواب بیدار شده نیاز به چه چیزهایی دارد تا بتواند روزش را طی کند. به نظر من داشتن تجربه و آشنایی با این دسته از مخاطبان، لازمه ساخت برنامههای صبحگاهی است. کمااینکه اگر بخواهیم حساب کنیم تهیهکننده برنامه کودک و نوجوان اگر با مختصات بیننده خود آشنایی نداشته باشد قطعاً برنامهساز خوبی در حوزه ذکر شده نخواهد بود. به هر حال، گونههای مختلف هر یک نیاز به افراد کار بلدی دارند که یا باید مطالعات لازم در زمینه آن گونه خاص را داشته باشند یا تجربه برنامهسازی در آن حوزه را کسب کرده باشند. بخشی، درباره اهمیت مجری در برنامه تلویزیونی میگوید: مجری ویترین یک برنامه است. تلاش گروه برنامهساز با اجرای مجری صورت عینی مییابد. بنابراین، مجری، یکی از عناصر مهمی است که میتواند در ایجاد فضای صبحگاهی اثرگذار باشد. طبیعتاً اگر مجری این دسته از برنامهها شور و نشاط لازم را داشته باشد به تهیهکننده برای رسیدن هر چه بهتر به هدف کمک میکند.
بخشی، به نکته جالبی اشاره میکند: برنامهسازی در هر گونهای سختیهای خاص خودش را دارد، ولی برنامهسازان صبحگاهی دائماً این نگرانی را دارند که عوامل در ترافیک صبحگاهی گیر نکنند و به موقع برسند. بنابراین، همان مقدار که احساس میکنیم مخاطبان برای شروع روز خود نیاز به فضایی دارند تا انرژی لازم را به آنها برساند به همان میزان عوامل برنامه هم باید این اتفاق برایشان بیفتد. یکی از نکاتی که در برنامههای صبحگاهی همیشه رعایت میکنیم چیدمان کنداکتور است که از یک سقف زمانی نباید عدول کند. نباید برنامههای صبحگاهی را با صحبتهای کارشناسی طولانی مدت که احتیاج به تفکر عمیق دارد خستهکننده کرد. مخاطب در این ساعت از روز آمادگی پذیرش مطالب سنگین را ندارد و دوست دارد مطالب را مفید بشنود..
بخشی، در پاسخ به این سؤال که چرا برنامه صبحگاهی ایران و آفتاب در محیط باز اجرا میشود، میگوید: با اجرا در فضای باز یکی از ارکان برنامههای زنده تشدید میشود و مخاطب میتواند احساس همذاتپنداری کند که در همان زمان و با همان اوضاع آب و هوایی که قرار دارد برنامه در حال اجرا شدن است. اگر هوا ابری باشد در برنامه دیده میشود یا اگر وارونگی دما و آلودگی هوا وجود داشته باشد باز هم قابل مشاهده است. لذا این فضا روح به برنامه میدهد و میتواند به نشاط بیشتر کمک کند.
شبکه سه/ سلام صبح به خیر؛ بازدهی انرژی در اول صبح
اردیبهشت امسال ساعت هفت صبح برنامه «سلام صبح به خیر» به جای «حالا خورشید» از شبکه سه سیما پخش شد. برنامهای که قرار است در سه فصل سه ماهه تولید شود: سلام صبح به خیر، سلام عصر به خیر و سلام شب به خیر. ابوالفضل صفری تهیهکننده این برنامه است. درباره برنامهسازی ویژه صبحگاهی به ما گفت: برای من که اکثر گونههای برنامهسازی را تجربه کردهام این سبک برنامهسازی تجربه جدید و جذابی بود. جذاب از این نظر که کرکره رسانه را برنامه شما بالا میدهد و بسیاری از خبرها اولین بار از برنامه شما مطرح میشوند. حتی میتوانید خبرسازی کنید؛ خبرهایی که از دل بخشهای مختلف برنامه بیرون میآیند. این واکنشها گاهی سرعت عمل برنامه را در انعکاس اتفاقات نشان میدهد؛ مثل ماجرای راننده اسنپ که شب ساعت ۲۴ رخ داد و ساعت 7:30 صبح راننده اسنپ روی آنتن برنامه ما بود.
او درباره توفیق یا عدم توفیق برنامههای صبحگاهی که ساختاری یکسان دارند، میگوید: اجزای برنامههای صبحگاهی ثابت است و نحوه اجرای آن، کیفیت برنامه را تعیین میکند. مثلاً اگر بخش خبرخوانی داشته باشیم، میتوانیم با نگاه دقیقتر و مبتنی بر سواد رسانهای این کار را انجام دهیم و تحلیل خودمان را هم به بیننده ارائه دهیم. در برنامه سلام صبح به خیر هم هر چند ساختاری مشابه سایر برنامهها دارد یعنی از مهمان، سفرنامه، خبرخوانی، گزارش مردمی، مستند و آیتمهای سرگرمکننده تشکیل شده، گفتوگوها از جنس متفاوتی هستند و تخصصیتر برگزار میشوند و اینگونه نبوده که بخواهیم چند بخش برنامه پرکن اجرا کنیم.
صفری ادامه میدهد: «اعضای تحریریه کاربلد، گروه را حمایت میکند. دبیرهای مختلف مشخص شدهاند که طراحیهای مختلفی انجام میدهند . مزیت این برنامه هم این است که همان ساختارها را استفاده کردیم، ولی به شکلی حساب شده و مبتنی بر متن. در همه بخشها با مطالعه جلو رفتیم، ولی طرحی نو در نینداختیم.
آیا جای گفتوگوهای کارشناسی در برنامه صبحگاهی است؟ صفری پاسخ میدهد: درست است که برای طرح این بحثها، فکر شده جلو رفتهایم، ولی برای درک عامه، نوعی سادهسازی صورت گرفته است. بستهبندی برنامه، دارای این ویژگی است که همه بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. ضمن اینکه برنامههای صبحگاهی عموماً مخاطب پیوسته ندارند و افراد نمیتوانند از 7 تا 10 صبح پای تلویزیون بنشینند. بنابراین هر هفت، هشت دقیقه موضوع برنامه تغییر میکند تا اگر فردی در زمان کوتاهی مخاطب برنامه ما شد، بتواند از برنامه استفاده کند . او ادامه میدهد: ضمن اینکه در ساعاتِ مختلفِ برنامه، طیفِ مخاطب تغییر میکند. از ساعت 7 تا 8 بیشتر بخشها برای خانوادهها مفید است مثل آشپزی، سفرنامه و بخشهای مفرح و با همین شیب ادامه مییابد تا ساعت 9 به بعد که پروندههایی با موضوعات سنگینتر را باز میکنیم.
او درباره مشکلات برنامههای صبحگاهی میگوید: از سختیهای برنامه صبحگاهی این است که حدوداً ساعت پنج استودیو هستیم و شب قبل هم پیوسته تولید متن و نهایی کردن بخشها را داریم و زمان استراحت ما بعد از اتمام برنامه است. سعی کردهایم خیلی قائم به مجری نباشیم. به این معنی که ابتدا برنامه را روی کاغذ و در دفتر بسازیم و مجری وظیفه اجرای آن را داشته باشد نه به این معنا که همه چیز برنامه مجری آن باشد. به همین دلیل مجری در این برنامه شناور است و هر بخش آن توسط یکی از مجریان جوان رسانه ملی اجرا میشود و حداکثر پنج درصد اختلاف کیفیت در این اجراها میبینید، اما کیفیت برنامه را قائم به شخص خاصی نکردهایم تا دستمان باز باشد. در نحوه برنامهسازی بنده و گروهی که با من کار میکنند جا افتاده که مبتنی بر متن و خروجی تحریریه کار میکنیم.
صفری میگوید: انرژی بخشی در چند چیز جمعبندی میشود. یکی فرم است که با سرعت بالای آیتمها و تغییر جدول پخش، ضرباهنگ سریعی به برنامه دادهایم. دیگری تنوع محتوای عرضه شده است و بعدی خوراک قابل انتشار در فضای مجازی است که این برنامه به دلیل داشتن بخشهای کوتاه و ضرباهنگ سریع و تنوع افراد دعوت شده، از سهم درخور توجهی در فضای مجازی برخوردار است و بنابراین، علاوه بر مخاطب صبحگاهی، بینندگان در فضاهای دیگر هم میتوانند برنامه را دنبال کنند. صفری در پاسخ به سؤال تأثیر ایده، مدیریت یا منابع مالی بر توفیق برنامه میگوید: مدیریت خوب بسیار مهم است. به هر حال به نظر من مجموعه مدیریت خوب عامل اثرگذارتری هستند. چون منابع مالی را میتوان تأمین کرد، معتقدم ایده جدیدی هم به آن معنا وجود ندارد و شکل اجراست که برنامه را متفاوت میکند و بنابراین، تهیهکننده و گروه مدیریتی شبکه و سازمان در صورتی که با هم جور شوند برنامه خوبی را شکل میدهند.
شبکه پنج/ یه روز تازه؛ صبح به خیر به تهرانیهای مقیم رسانه ملی
«یه روز تازه» با 25 بخش تولیدی و زنده که در ۱۲۰ دقیقه از اسفند 97 روانه آنتن شده قرار است متعلق به تهرانیهای مقیم رسانه ملی باشد؛ اما تهران است و شهری آکنده از فرهنگها و آداب و رسوم کسانی که از شهرستانهای مختلف در این استان سکنی گزیدهاند. پس برنامه فراتر از استان تهران باید حرکت کند. امیرحسین خرمشاهی تهیهکننده
«یه روز تازه» میگوید: برنامههای صبحگاهی اجزای مشابهی دارند، اما به نظر من شبکهها باید بتوانند تفاوتهایی برای مخاطبان خود در ساخت برنامهها ایجاد کنند. من در برنامه خودم سعی کردهام همه اقوام و مردمان ایران زمین را ببینیم. این کار را هم با تهیه مستندها و سفرنامهها انجام میدهیم؛ بخشی که جای آن به شدت در برنامهها خالی است چون برنامهها به سمتی رفتهاند که به شدت گفتوگومحور شدهاند و متأسفانه کمی هم گفتوگوها زرد شده و در پایان گفتوگو مشخص نیست ما چه در کاسه مخاطب خواهیم گذاشت. خرمشاهی به معرفی برنامه میپردازد و میگوید: در «یه روز تازه» علاوه بر بخشهای مربوط به گردشگری، معرفی نخبگان، صنعتگران و هنرمندان شهرستانهای مختلف و ارائه سبک زندگی آنها حس صبحگاهی که نیاز یک روز شاد و با نشاط است را ارائه میدهیم. بخشهایی مثل صبحانه در طبیعت با حامد توسلی که در دل طبیعت به معرفی غذاهای محلی میپردازیم و با قابهای طبیعت ایران شور و نشاط ایجاد میکنیم. در بخش هشتگ طبیعت با محمد درویش ضمن نقدها سعی کردهایم فعالان و افرادی را نیز که در صیانت از این حوزه اثرگذارند، معرفی کنیم. با علیرضا احمدی با کارهای هیجانانگیزی مثل غارنوردی، بیابانگردی و ورزشهای آبی هیجانانگیز همراه میشویم و جاذبههای طبیعی کشور را هم میبینیم. در این رنگین کمان، برنامه رضا محمدنیا کارگردان «یه روز تازه» به دیدار نخبگان، هنرمندان و ورزشکاران در سراسر ایران میرود و به روایت آنها میپردازد. یک میز استودیو سیار هم طراحی کردهایم که توسط حسین رستمیبه سراغ کارخانهها و صنعتگرانی میرود که از صبح زود کارشان را شروع میکنند. این گونه سعی کردهایم در «یه روز تازه» رنگی متفاوت به برنامههای صبحگاهی بزنیم. نظر خرمشاهی درباره شکل گیری یک برنامه متناسب با مأموریت شبکه پخشکننده آن، این است: آن دوران گذشته و دیگر مرزی وجود ندارد. شبکه چهار که شبکه فرهیختگان است چند درصد برنامههایش با این محوریت ساخته میشوند؟ یا شبکه سه که شبکه ورزش و جوان است آیا همه برنامههایش به این حوزه اختصاص دارد؟ برنامههای صبحگاهی هم به سمت و سویی رفتهاند که برای هر سلیقهای در فهرستشان بخشی داشته باشند. او میافزاید: برنامه صبحگاهی، هم خودش جنس سیالی دارد و هم مخاطبش. باید بپذیریم که ساعت هفت صبح با یک قشر مخاطب مواجهیم که اغلب در شهرهای خارج از تهران زندگی میکنند یا کارمندان یا والدینِ دانشآموزان، اما ساعت 7:30 به بعد مخاطبان عمومیتر میشوند. بنابراین، نمیتوان برای برنامههای صبحگاهی نسخهای مانند برنامههای ظهر و عصر پیچید. این نوع برنامه مختصات خودش را دارد و نه تنها باید مخاطب را جامعهشناسی و روانشناسی کرد، بلکه باید یک قدم پیش رفت و ایجاد انگیزه هم کرد تا بتوان یک روز پر انرژی را به بیننده پیشنهاد داد. خرمشاهی معتقد است تأثیر مجری در برنامههای صبحگاهی فراوان است. خرمشاهی که تجربه تهیهکنندگی صبح به خیر ایران و هفت سال «سلام تهران» و دو سال واندی هم «روز آمد» را در شبکه پنج داشته، میگوید: اینکه تا آخرین دقایق شب ناچارید ملزومات برنامه صبح را تأمین کنید نیروی مضاعفی از شما میگیرد و مضاف بر آن اگر تا ساعت دو شب بیدار بوده باشی باید ساعت پنج صبح بیدار شوی و پرانرژی باشی که ساعت شش عوامل را بر خط کنی و 6:30 برنامه را روی آنتن ببری. لذت آن هم این است که من ساعت 8:30 کارم تمام شده و از سازمان خارج میشوم و همان زمان چند هزار کارمند دارند تازه وارد سازمان میشوند. او منابع مالی را در توفیق برنامه مهم میداند و میگوید: در هنگام نبودن زمینه مساعد مالی، ایده و مدیریت خوب بر پول زیاد میچربد. شاید به من پول زیادی بدهند اما توانایی ایدهپردازی مناسب نداشته باشم و حتی نتوانم یک ایده خوب را به درستی مدیریت کنم. وضعیت مالی مناسب را شرط آخر میدانم و اولویت نمیدهم.
شبکه آموزش/ صبحی دیگر؛ جنُگ صبحگاهی از نوع آموزشی
رامین موسوی ملکی، هفت سال یعنی از ابتدای آغاز پخش برنامه «صبحی دیگر»، تهیهکننده این برنامه بوده است؛ برنامهای با رویکرد ویژه شبکه آموزش و اجرای نیما کرمیکه یکی از برنامههای با کیفیت رسانه ملی است. موسوی ملکی میگوید: تجربه در امر برنامهسازی صبحگاهی بسیار کمککننده است. از الان نگاهم به برنامهسازی صبحگاهی متفاوت شده است. من برنامههای دیگری در گونههای مختلف هم ساختهام، اما در برنامههای صبحگاهی هر روز از روز پیش تجربه مفیدتری کسب میکنم. بنابراین، تجربه در توفیق کل مجموعه بسیار مؤثر است. این را هم بگویم با توجه به حساسیتهایی که درباره این برنامهها وجود دارد رمز توفیق و ماندگاری در این عرصه مستلزم ویژگیهایی است که باید کنار هم قرار بگیرند و تجربه برنامهساز میتواند زنجیر وار این عناصر را به هم متصل کند. موسوی ملکی میگوید: فرم در همه برنامههای اینچنینی به یک شکل است. شاید تغییر زیادی نتوان در بخش مهمان، خبر، پلاتوی مجری و ... ایجاد کرد، ولی موضوع بحث بسیار مهم است و اگر با ذائقه مخاطب همخوانی داشته باشد میتواند او را با خود همراه کند. انتخاب موضوعات، کارشناسان و حتی تحلیل خبر اگر با توجه به دغدغه مخاطب صورت بگیرد مورد پسند واقع میشود.
او ادامه میدهد: در مورد «صبحی دیگر» ما تیترهای روزنامهها را نمیخوانیم، بلکه با توجه به سیاست و رسالت شبکه آموزش از میان مطالبِ روزنامهها انتخابهایی داریم . ضمن اینکه ابتدا به صورت آزمایشی این بخش را روی آنتن بردیم و وقتی دیدیم که مخاطب با آن ارتباط برقرار کرد بخش ثابت برنامه شد. سعی نکردیم یک تیتر ویژه بخوانیم و از کنار آن بگذریم، بلکه ممکن است در صفحات میانی روزنامه یک مطلب مفید درج شده باشد و ما از آن استفاده کنیم.
ما عموما یک کارشناس به برنامه میآوریم و میسنجیم که تا چه حد توانسته با مخاطب ارتباط برقرار کند. سپس بر اساس نظرات از حضور او به صورت سلسله وار در مباحث مختلف استفاده میکنیم. هر چند هر مبحث بیشتر از 12 دقیقه مطرح نمیشود. موسوی میگوید: اگر بخشهای برنامه و گفتوگوها کوتاه باشد ضرباهنگ برنامه پرسرعتتر میشود. موسیقی و پلیبکها نیز کمک میکنند. برنامه صبحگاهی از نظر ساختار و ضرباهنگ با برنامههای شبانه و عصرگاهی متفاوت است. به قول معروف حفظ اکسیژن در برنامه مهم است. مخاطب صبح میخواهد حالش بهتر شود. افزون بر این چون بخشی از مخاطبان اضافه و برخی حذف میشوند و متغیرند؛ مثل برنامههای شبانه نیست که سکون داشته باشند و از ابتدا تا انتها مخاطب پای تلویزیون بنشیند. بنابراین، ساختار، محتوا و اجرای برنامه کاملاً متفاوت است. ما باید حال خوب و امید را در برنامه ترویج کنیم و با صحبتهای خوب و امیدوارکننده ایجاد انگیزه کنیم، ولی در برنامه گفتوگومحور شبانه میشود گفتوگوی جنجالی هم گنجاند. ضمناً باید مواظب بود تا با گفتن دغدغهها احساسات منفی در بیننده ایجاد نکرد و این مسئله مهمی است. موسوی میگوید: مجری یکی از ارکان اصلی برنامهسازی است که ویترین برنامه شمرده میشود و در صورت ارتباط مناسب با مخاطب در صبح به توفیق برنامه میانجامد. ماحصل تلاش و تجربیات گروه برنامهساز توسط مجری به مخاطب میرسد. بنابراین به نظر من بسیار انتخاب اثرگذاری است و در کنار آن باید بار محتوایی مناسبی هم توسط سردبیر در اختیار مجری قرار داد. موسوی ملکی هر سه عامل ایده، مدیریت و پول خوب را در توفیق برنامههای صبحگاهی مؤثر خواند، اما گفت به نظرم وزن ایده خوب سنگینتر است. او ضمناً گفت از مشکلات کار ما علاوه بر ساعت خاص کاری مرخصی گرفتن است. بسیاری از مجریهای ما هستند که در کل سال به جز ایام عید سه چهار روز بیشتر مرخصی نمیروند. البته لذتهایی هم دارد و یکی از آنها این است که با برنامه زندگی میکنیم.