گفت‌وگو با حمید صالحی، دبیر اجرایی سیزدهمین جشنواره فیلم عمار

همواره توجه به نقش مردم در تولید محتوای رسانه ای و کار فرهنگی مورد نظر اهل فرهنگ و رسانه بوده است. این ظرفیتی است که امروز با گسترش رسانه‌ها بیشتر از گذشته مورد توجه واقع شده است و رسانه ملی به عنوان بزرگ ترین رسانه در کشورمان نیز باید توجه لازم به ظرفیت‌های مردمی را داشته باشد. در همین خصوص رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیرشان با مسئولان سازمان تبلیغات اسلامی فرمودند: «باید از ظرفیت‌های مردمی حداکثر استفاده را کرد که در این زمینه جشنواره عمار نمونه خوبی است» به همین جهت به سراغ دبیر اجرایی جشنواره رفتیم تا در خصوص کم و کیف جشنواره عمار امسال اطلاع حاصل کنیم.

به گزارش روابط عمومی رسانه ملی، سیزدهمین جشنواره مردمی فیلم عمار که از ۱۴دی کار خود را به‌طور رسمی در حرم شاهچراغ آغاز کرده بود، 22 دی در سینما فلسطین به پایان رسید و هر چند نمایش آثار برگزیده و نشست‌ها و کارگاه‌های این جشنواره در تهران به اجرا در آمد، اما اکران‌های مردمی و بخش‌های استانی این رویداد، هم‌زمان در سرتاسر کشور برگزار شد.

گرچه ساختار اصلی جشنواره عمار به سال 1389 برمی‌گردد، اما پایه‌های آن از سال‌ها قبل‌تر و طی کلاس‌های آموزش فیلم‌سازی و سینما به دست زنده‌یاد نادر طالب‌زاده در باغ فردوس بنا شد. این دوره آموزشی ابتدا با حضور استادانی چون مسعود فراستی، مسعود نقاش‌زاده، رضا برجی و... برای جوانان انقلابی حزب‌ا... لبنان و افغانستان در باغ‌فردوس تهران بـرگزار شد و به مرور محلی برای آموزش‌های کارگاهی سینما به حساب آمد. نگاه زنده‌یاد طالب‌زاده این بود که با گردهم‌آوردن جوانان هنرمند در ذیل یک جشنواره مردمی، در جهت تبیین دستاوردها و تلاش‌های انقلاب اسلامی از طریق رسانه سینما گام بردارد و جلو از دست رفتن سرمایه‌های فرهنگی کشور را بگیرد. مسیری که طی ۱۳ سال گذشته نشان می‌دهد با توفیق مثال‌زدنی طی شده‌است و امروز درحالی به سیزدهمین دوره خودش رسیده که با حضور صدها اثر و برخورداری از موضوعات و بخش‌های متنوعی همراه شده‌ است.

  آنچه پیش روی خوانندگان قرار دارد گفت‌وگویی با حمید صالحی، دبیر اجرایی سیزدهمین جشنواره فیلم مردمی عمار است.

 مهم‌ترین ویژگی دوره سیزدهم عمار چه بود؟

امسال چند اتفاق مهم در جشنواره رخ داد. در این دوره بیش از سه هزار و ۴۰۰ اثر برای رقابت در پنج بخش«رقابت اصلی»، «جوایز مردمی»، «فیلم ما»، «اکران مردمی» و «قصه ما» ارسال شد و موضوعات مختلف از جمله فیلم، فیلم‌نامه، مستند، پویانمایی، تولیدات تلویزیونی و نماهنگ در موضوعات«رویای ایرانی»، «نقد درون گفتمانی» «حافظه ملی»، «جنگ اقتصادی»، «جنگ نرم»، «ملت قهرمان»، «نهضت جهانی مستضعفین» و «فتنه۸۸» با هم به رقابت پرداختند.

دومین ویژگی این دوره این بود که سعی کردیم افتتاحیه را خارج از تهران و در حرم شاهچراغ شیراز برگزار کنیم که خیلی مورد استقبال قرار گرفت. سومین رویداد خوب هم استقبال مردمی از این جشنواره بود. نمایش آثار بخش مسابقه از 15 تا 21 دی در سینمافلسطین تهران برگزار شد و البته هم‌زمان، همه فیلم‌ها و بخش‌ها و رویدادهای این جشنواره به صورت برخط از طریق پایگاه«عماریار» قابل استفاده برای عموم است و این باعث شد تا ما جشنواره‌ای به وسعت همه ایران داشته‌باشیم.

 عمار؛ جشنواره‌ای به وسعت ایران

اگر بخواهید وجه تمایزی برای جشنواره فیلم عمار نسبت به دیگر جشنواره‌های فیلم بیان کنید چه خواهید گفت؟

جشنواره عمار هم وجه سینمایی و هم وجه مردمی دارد. این جشنواره می‌خواهد به سینمای ایران کمک تا نگاه دیگری به موضوعات مردمی داشته‌باشد و دیگر اینکه در سازمان تولید سینمای ایران اثرگذار باشد و نسل جدید فیلم‌سازان را تربیت کند. تفاوت دیگرش وجه رسانه‌ای‌اش است که محدود به قشر و سینمای خاصی نیست و چون از همان ابتدا با ایده اکران مردمی‌شکل گرفت همچنان نگاهش به مردم است و استعدادهای مختلف را از دورترین نقاط ایران در ویترین جشنواره‌ای خودش بازنمایی می‌کند. برای همین در این دوره پس از تهران بیش‌ترین اثر به ترتیب از استان‌های قم، گلستان، خراسان رضوی، یزد، فارس، فارس، البرز، کردستان، قزوین، گیلان، زنجان، خوزستان، چهارمحال و بختیاری و اردبیل بوده‌است.

بخش‌های جنبی این دوره از جشنواره عمار چگونه بود؟

یکی از برنامه‌های ما در این دوره، پاسداشت مقام نادر طالب‌زاده، مستندساز و از بزرگان جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی‌بود. او سال‌ها دبیر جشنواره عمار بود و امسال برای اولین بار نبودش را در جشنواره حس کردیم. همچنین با تمرکز بر روی موضوعات روز، ازجمله ناآرامی‌های امسال  و مسائل زنان، سراغ«روایت زن ایرانی» رفتیم و در این بخش، شاهد حضور زنان موفق و مادران و همسران شهدا در جشنواره بودیم. همچنین«هنر نقطه زن» موضوع بخش ویژه‌ای بود که با توجه به اتفاقات سه ماه اخیر کشور با عنوان«آرمان روح الله» آثار هنری را در قالب‌های گرافیک و تجسمی و موسیقی پذیرفت.

بخش جنبی و ویژه برای مردمی‌بودن این جشنواره چقدر مورد توجه قرار گرفت؟

بخش ویژه‌ای را با عنوان روایت نمایش مردمی در سرتاسر کشور برگزارکردیم و در ویژه‌برنامه‌ای اکران‌کنندگان مردمی عمار، به بیان خاطراتشان پرداختند. روایت پیشرفت، شب ‌اندیشه و کارگاه‌های آموزشی هم از دیگر بخش‌های جانبی این دوره از جشنواره عمار است. بخش‌ ویژه «آرمان روح‌الله» هم در حوزه پوستر، کارتون و تصویر‌سازی این جشنواره مورد استقبال قرار گرفت و آثاری که با مضمون فتنه اخیر در حوزه هنرهای تجسمی، شعر و موسیقی به صورت خودجوش تولید و منتشر شده‌است انتخاب شد و در معرض داوری قرار گرفت.

 «زن ایرانی» محور جشنواره عمار

امسال، «زن ایرانی» محور جشنواره سیزدهم بود، دراین باره چه برنامه‌ای داشتید؟

جشنواره هرسال یک موضوع محوری دارد که امسال «زن ایرانی» محور جشنواره بود. بحث زن ایرانی یکی از موضوعاتی است که عقیده داریم در حقش ظلم رسانه‌ای شده‌است. انقلاب اسلامی‌به زن ایرانی نشان داد که حضور در اجتماع، تعارضی با ارزش‌های دینی و اسلامی ندارد. از سوی دیگر انقلاب با جریان‌های غرب‌زده در افتاد و نشان داد انعکاس استعدادهای یک زن مترادف با برهنگی نیست. می‌توان ذیل ارزش‌های الهی از رشد زن گفت. این مسیری است که زن ایرانی در طول 40سال طی کرده، ولی رسانه‌ای نشده‌است. دستاورد انقلاب اسلامی‌برای زن ایرانی درس‌آموز است.

از نشست‌های تخصصی این جشنواره چقدر استقبال شد؟

امسال ما میزبان نشست‌های مختلفی بودیم و ازجمله آن‌ها «نهضت روایت زنان»، «نسل پنجم رسانه» تا نشست‌هایی با محوریت«الگوسازی رسانه‌های ایرانی» مورد استقبال قرار گرفتند.

با توجه به ضرورت توجه به نسل جوان و دهه هشتادی‌ها، چقدر در این جشنواره به نوجوانان اهمیت دادید؟

 امسال در بخش«فیلم ما» از دانش‌آموزان و نوجوانان دعوت کردیم تا با دوربین تلفن همراه یا دوربین‌های شخصی که در اختیار دارند، از زنان موفق در زمینه‌های مختلف علمی، شغلی، ورزشی، خانه‌داری و... فیلم بسازند و برای ما ارسال کنند. همچنین در بخش جوایز مردمی نیز مثل دوره‌های قبل، همه مردم و نهادها می‌توانند آثار برگزیده خود را انتخاب و تجلیل کنند.

فکر می‌کنید پلتفرم«عماریار» چقدر مؤثر بود؟

امسال تلاش کردیم خلأ آثاری با محتواهای همسو با انقلاب اسلامی را که در پلتفرم‌های دیگر نمی‌بینیم یا به آن‌ها ضریب نمی‌دهند، جبران کنیم. جای خالی این پلتفرم در جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی وجود داشت که«عماریار» به همین منظور راه‌اندازی شد و به این ترتیب مردم با خرید اشتراک سامانه«عماریار» از محتواهای خانوادگی و سالم آن استفاده می‌کنند. ضمن اینکه بخش آموزشی این سامانه هم شامل دوره‌های فیلم‌سازی و مسائل مربوط به تربیت فرزندان است.

آینده این پلتفرم را چگونه می‌بینید؟

«عماریار» بازوی جشنواره عمار است و فیلم‌سازان از درآمدهای حاصل از فروش آثارشان در این سامانه بهره‌مند می‌شوند.

معمولا بلیت‌فروشی در جشنواره‌‌ها سهم اقتصادی جشنواره را تأمین می‌کند. آیا جشنواره عمار به لحاظ مردمی‌بودنش امکان بلیت‌فروشی هم داشت؟

در این دوره سینماهای سیار در سراسر کشور به‌ویژه در مناطق محروم را فعال کردیم. برخی از اکران‌ها به‌خصوص در بخش مستند به صورت رایگان بود، ولی امسال برای متضرر نشدن تهیه‌کننده‌ها بحث بلیت‌فروشی را جدی گرفتیم. اکران‌های مردمی ابتدا با بلیت‌فروشی اختیاری شروع شد؛ یعنی هر کسی به میزان دلخواهش پول خرید بلیت را می‌داد. در واقع یکی از اهداف ما پوشش مخاطبانی بود که سینمارو نبودند، که با اختیاری کردن مبلغ بلیت آن‌ها را به دیدن فیلم‌ها تشویق کردیم. امسال فیلم‌های موفقی همچون«منطقه پرواز ممنوع»، «بیست و سه نفر»، «موقعیت مهدی»، «هناس»، «منصور» و«لوپتو» فروش‌های بسیار خوبی در اکران مردمی داشتند و توانستند به مخاطب‌یابی برای سینمای انقلاب اسلامی‌کمک کنند.

جوایز امسال تغییراتی داشت؟

امسال جایزه ویژه«دستکش ننه عصمت» در افتتاحیه به گروه سرود«ماح» که خالق سرود«سلام فرمانده» هستند، اهدا شد. همچنین از جمال شورجه، فیلم‌ساز برجسته سینمای جنگ و مقاومت قدردانی شد و جایزه ویژه«چفیه شهید رسول خالقی‌پور» به این کارگردان اهدا شد تا برای یک‌سال مهمان خانه او شود. ابوالقاسم طالبی، سیدمحمود رضوی و مسعود جعفری‌جوزانی ازجمله هنرمندانی هستند که در سال‌های قبل این جایزه را دریافت کرده‌بودند. برگزیدگان بخش مستند آرمان روح‌ا... با دریافت سپاس‌نامه و فانوس، برگزیدگان بخش مستند حافظه ملی با دریافت سپاس‌نامه و جایزه ویژه موزائیک مرگ بر آمریکا، نهضت جهانی مستضعفان، بخش تاریخ فرهنگی و دفاع‌مقدس هم در این جشنواره حضور داشتند.